Evlenme durumuyla kıdem tazminatı almanın koşulları nelerdir?

Soru: Merhaba, evleneli henüz bir yıl olmadı. Şu an hamileyim ve doğumumda bir yılım daha dolmamış olacak. Ancak doğumdan sonraki 8 haftada bir yılım tamamlanacak. Bu durumda işten ayrılırsam evlilik tazminatı alabilir miyim? İş yerimde 3. senem. Ya da 32. haftada işten ayrılıp 2 ay rapor alsam, doğumdan sonra rapor almayıp işten ayrılsam tazminat ve SGK ödemelerini alabilir miyim?

Cevap: İyi günler dilerim. Kıdem tazminatına hak kazanma koşullarından bir tanesi de kadın işçiler açısından düzenlenmiş olan evlenme durumunda kıdem tazminatına hak kazanılması halidir. Bu düzenlemeye göre, kadın işçinin, evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi arzusu ile iş sözleşmesini sona erdirmesi halinde kıdem tazminatına hak kazanmasıdır. Kadın işçinin bu hakkını kullanabilmesi için kıdem tazminatına hak kazanabilmenin genel koşullarının varlığı aranır. İşçinin belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalışıyor olması, çalıştığı iş yerinde en az bir yıllık kıdeminin bulunması, iş sözleşmesinin kıdem tazminatına hak kazanabilmesine olanak tanıyan bir şekilde sonlanması gibi şartların bulunması gerekir. Aksi takdirde, evlendikten itibaren bir yıl içinde iş sözleşmesini sona erdirmiş olsa da kıdem tazminatına hak kazanamayacaktır.

Sorunuzda iki hususu karıştırmış olduğunuzu görüyorum. Öncelikle şu hususun altını çizmek istiyorum. Evlilik nedeni ile iş sözleşmenizi feshederek kıdem tazminatını alabilmeniz için iş sözleşmenizi evlilik tarihinden itibaren bir yıl içinde sonlandırmanız gerekmektedir. Bu bir yıllık süre içinde kanun sizin hamile olup olmadığınız hususu ile ilgilenmemektedir. Hamile olup olmadığınız noktası, bir yıllık süre içinde iş sözleşmenizi feshetmeniz açısından önemli değildir. Burada önemli olan husus, feshin evlilik tarihinden itibaren bir yıl içinde yapılmasıdır. Bu evlilik tarihinden altı ay sonra da olabilir, üç ay sonra da.

Yargıtay da konu ile ilgili verdiği kararlarında, evlilik tarihinden itibaren feshin bir yıl içinde yapılması gerektiğini, örneğin evlenmeden önce veya bir yıllık süre geçtikten sonra işçi kadının kıdem tazminatına hak kazanamayacağına dair kararlar vermektedir.

“4857 Sayılı İş Kanunu'nun 120. maddesi yollamasıyla, halen yürürlükte olan 1475 Sayılı Kanunun 14. maddesinin 1. fıkrasında, bayan işçinin evlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde evlilik sebebiyle kıdem tazminatına hak kazanabilecek şekilde feshedebileceği hükme bağlanmıştır. Kadın işçinin evlilik sebebiyle fesih hakkı, evlilik tarihinden itibaren başlar. Bu hak, sadece bayan eşe tanınmış olup, resmi evlilik işleminin tamamlanmasından itibaren bir yıl içinde kullanılmalıdır. Kadın işçinin evlilik öncesinde bu hakkını kullanması da olanaksızdır. Yine evlilik öncesi çeşitli işlemlerin yapılmasının işe devamsızlık noktasında geçerli mazereti oluşturup oluşturmayacağı her bir olay yönünden değerlendirilmelidir. Kadın işçinin Kanunun tanıdığı fesih hakkını kullanması halinde, kıdem tazminatı talep hakkı doğar. Feshin işverence kabul edilmesi gerekmez. Aynı zamanda işçinin işverene ihbar öneli tanıması zorunluluğu da bulunmamaktadır.” (Yargıtay, 9. HD, 20.05.2014 Tarih, 2012/ 10999 E, 2014 / 16076 K)

Sorunuzda iş yerinizde 3. seneniz olduğunu belirtiyorsunuz. Bu açıdan bir yıllık süre resmi evlilik tarihinizden itibaren başlamak üzere iş sözleşmenizin haklı nedenle feshetmeniz durumunda kıdem tazminatınızı almaya hak kazanacaksınız.

Ancak, doğum nedeni ile ödenmesi söz konusu olan geçici iş göremezlik ödeneği açısından ise bir tercih yapmanız gerekmektedir. Zira, doğumdan sonraki 8 haftada evlilik tarihinden itibaren bir yılınızın dolmuş olması nedeni ile evlilik sebebi ile iş sözleşmenizi feshetmiş olmanız halinde bir yıllık süre şartı geçmiş olacağı için bu gerekçe ile kıdem tazminatınızı alabilmeniz söz konusu olamayacaktır. Kadın işçinin doğumdan önce ve sonra çalıştırılmasının yasak olduğu toplam 16 haftalık (çoğul gebelikte 18 haftalık) süre, kıdem tazminatının hesaplanmasında dikkate alınmaktadır. Hamileliğinizin 32. haftasında işten ayrılıp 2 ay rapor almanız halinde ve doğumdan sonra rapor almamanız halinde yine evlilik tarihinden itibaren bir yıllık süreyi aşıyor olmanız durumunda da evlilik nedeni ile iş sözleşmenizin feshi sebebi ile kıdem tazminatı alabilmeniz olanaklı değildir.