Ve gemi gidiyor

Daha önce, kanımca futbol âleminin en büyük teorisyeni ve uygulayıcılarından ilk sıralarında yer alan Pep Guardiola’nın modern futbolun artık ritme dayalı olduğunu söylediğini ve bu açıdan en ritimli futbolu Liverpool, Bournemouth ve Brighton gibi takımların oynadığına ilişkin açıklamasını paylaşmıştım.

Kanımca Guardiola’nın burada bahsettiği ve modern futbolla ilişkilendirdiği ritim, sadece ahenge dayalı hızlı oyuna karşılık gelmiyor. Aynı zamanda patlama gücü yüksek olan hızlı ve hamleli oyuncuların rastlantısal ve kritik anlarda maçın seyrini aniden değiştirebilme kapasitelerine dikkat çekiyor.

Bu dediğimi Liverpool maçlarını sıkça izleyenler kolayca anlayacaktır. Çünkü Liverpool rakiplerine sprint temelli baskı yapan, bu hızlı koşularla rakiplerini hataya zorlayan, topun kazanıldığı anlarda ise ilk hedef olarak hızlı paslarla hızlı oyuncuların rakip savunmanın arkasına kaçırılmasını öngören bir oyun yapısına sahip.

Dün yaklaşık 29 dakika oynanan Galatasaray-Adana Demirspor maçını bu pencere üzerinden analiz etmeye çalışacağım. Burada asıl üzerinde duracağım konu hızın yanı sıra, patlayıcılık, rastlantısallık ve hızın rastlantısal olanı dönüştürme gücü olacak.

Galatasaray yaklaşık 29 dakikalık oyuna dört örnek sığdırdı. İlk örnekle başlıyorum.

Rastlantısal topla başlayan tehlike

Dakika 9,56. Adana Demirspor kendi yarı sahasının ortalarında soldan bir taç atışı kullanmak üzere. Adana Demirspor’un sol beki Abdulsamet Burak takım arkadaşı Nabil Alioui’ye kullanıyor taç atışını. Ancak Alioui Galatasaray’dan Roland Sallai’nin yakın markajı altında, bu sayede topa önce Sallai dokunmayı başarıyor. Bu topu Burak bu kez Adana Demirspor’un santrforu Abat Aimbetov’un olduğu bölgeye şişiriyor. Ne var ki Aimbetov Davinson Sànchez’in yakın markajı altında. Sànchez ayağını uzatarak topu Adana Demirspor ceza sahasının soluna doğru uzaklaştırıyor.

Galatasaray’ın kazandığı penaltının altı saniye öncesine bakıyoruz. Aimbetov’dan önce davranan Sànchez ayağını uzatarak topu Osimhen’in bulunduğu bölgeye doğru uzun vuruyor.

Orada bu tip toplar için yaşayan Victor Osimhen var. Parmaklarının ucunda bekliyor.

İki saniye sonrası. Osimhen Sànchez’den gelen yüksek topu kafasıyla önüne indirmek üzere.

Osimhen hemen fırlıyor ve kafasıyla dokunarak topun kontrolünü sağlıyor. Sonra da sağ ayağıyla Adana Demirspor kalesine vuruyor. Ancak bu top Adana Demirspor’un stoperi Semih Güler’den dönüyor.

İki saniye sonrası. Osimhen’in şutunu Semih bloke ediyor. Mertens de topun olduğu bölgeye koşuyor.

Sahipsiz kalan topa Dries Mertens hamle yapıyor ve penaltıyı alıyor. (Kanımca bu karar ağır oldu.)

Bu pozisyonda dikkat çekenler şunlar:

• Gerek taç atışında, gerekse de sonrasında Sallai ve Sànchez’in marke ettikleri rakiplerine yapışık oynayarak topa vurmaları oyunun rastlantısallığını artıran, böylece patlama gücü olan oyunculara bir fırsat penceresi sunan hamlelerdi.
• Osimhen’in patlama gücü bu tip rastlantısal anlarda hemen devreye giriyor ve topu kafasıyla kontrol ederek bu topu hücum şansına dönüştürüyor.
• Burada Osimhen’in yanı sıra Mertens’in de hızla topun olduğu bölgeye hareketlenerek hücum sekansını sürdürmesi Galatasaray adına değerli.

Yine Osimhen

İkinci örnek, dakika 15,22. Osimhen’in baskısı sonrasında Adana Demirspor kalecisinin topu dışarıya atmak zorunda kalması nedeniyle kazanılan taç atışını Sallai hemen Osimhen’e oynuyor. Taç atışı kullanılmadan önce öne koşu gösteren Osimhen bu kez kontrol ettiği topu soluna çekerek Semih Güler’den kurtuluyor ve ceza sahası çizgisi üzerindeki Ahmed Kutucu’ya pas veriyor.

Başrolde yine Osimhen var. Sallai’nin hemen kullandığı taç atışı sonrasında topu kontrol eden Osimhen rakibinden kurtulup ceza sahası çizgisi üzerindeki Ahmed Kutucu’ya şut pası veriyor.

Kutucu’nun şutunu kale önünde Adana Demirspor stoperi Tolga Kalender ayakla çıkarıyor.

Burada yine yeni modern futboldaki hız ve patlayıcılık ilkeleri geçerli. Sallai’nin hemen tacı en ilerideki takım arkadaşına oynaması, Osimhen’in de oyun iştahı Galatasaray’a isabetli şutla sonuçlanan bir fırsat sağlıyor.

Hızlı pas futbolu

Üçüncü örnek hem belirli bir plan dahilinde oynanan pas futbolunu içeriyor, hem de rastlantısallıkta devreye giren patlama gücünü ve hızı.

Dakika 24,53. Üçüncü bölgede soldan Elias Jelert taç atışını Kaan Ayhan’a kullanıyor, topu geri aldıktan sonra da bu kez gerideki Álvaro Morata’ya oynuyor. Morata da daha gerideki Sànchez’e dönüyor. Sànchez merkezdeki Gabriel Sara’ya veriyor pasını. O da iki rakip arasından çizgideki Jelert’i kaçırıyor. Jelert tekrar Sara’ya veriyor. Sara yine aynı sistematik içinde bu kez yine çizgi üzerindeki Kutucu’ya oynuyor.

Böylece Jelert ve Sara üzerinden Galatasaray asansör hücum setini uygulayarak boş durumdaki Kutucu’nun topla buluşmasını sağlıyor.

Galatasaray Sara-Jelert-Sara paslaşmaları üzerinden üzerinden topu Kutucu’yu aktararak asansör hücum setini uyguluyor.

Toplu buluşan Kutucu hemen ceza sahasına orta yapıyor. Bu topu Adana Demirspor’un stoperi Tolga Kalender uzaklaştırmaya çalışıyor. Dönen topu Kaan Ayhan kafayla ileriye oynuyor. Orada Osimhen var yine. Topu kafasıyla önüne indirdikten sonra sağındaki Sallai’ye oynuyor. Sallai topa dokunup şutunu çekiyor. Bu şutu Adana Demirspor kalecisi Deniz Dönmezer ayağıyla çıkarıyor.

13 saniye sonrası. Osimhen’in pasıyla buluşan Sallai’nin çektiği şutu Adana Demirspor kalecisi Deniz ayağıyla çıkarıyor.

Bu hücumun son sekansındaki aktörler ilk iki örnektekilerle aynı: Topu kafasıyla önüne indirip pas veren Osimhen ve kaleye şut çeken Sallai. Ancak sekansın başında başrolde Jelert ve Sara’nın olduğu hızlı paslaşmalara dayalı asansör set hücumu da izleyenlere keyif veren bir karaktere sahipti. (Burada Sallai’nin şutu golle sonuçlansa sanırım Osimhen’in ilk pozisyonundaki ofsayt şüphesi nedeniyle VAR devreye girecekti.)

Osimhen’in patlayıcı koşusu

Son örneğe geldik. Dakika 25,43. Adana Demirspor hücumunda sağ bek Arda Okan Kurtulan Galatasaray ceza sahasına yarım bir orta yapıyor. Bu topu Sànchez ayağıyla kesiyor. Jelert önünde bulduğu topu ileriye uzaklaştırıyor. Bu topu karşılayan Adana Demirsporlu Tolga Kalender pas hatası yapıyor. Morata kontrolü sağladıktan sonra topu yanındaki Mertens’e bırakıyor. O da ileriye koşu gösteren Osimhen’i kaçırıyor.

Osimhen öne boş koşu gösteriyor. Morata’nın pası sonrasında Mertens de bu koşuyu ödüllendiriyor.

Osimhen yaklaşık 25 metre topu sürdükten sonra çaprazdan vuruyor. Bu şutu Adana Demirspor kalecisi Deniz Dönmezer yine ayağıyla çıkarıyor.

Beş saniye sonrası. Yaklaşık 25 metre top süren Osimhen çaprazdan kaleye vuruyor. Bu şutu Deniz yine ayağıyla çıkarıyor.

Bu hücumda da görüldüğü gibi yine Osimhen başrolde.

Sonuç

Artık modern futbolun zirvesinde Liverpool var. Sprinte ve baskıya dayalı çok ritimli bir futbol oynuyorlar. Bu sayede hem İngiltere Premier Ligi’ni, hem de UEFA Şampiyonlar Ligi’ni domine ettiler.

Galatasaray da Türkiye’de baskılı oynamaya çalışıyor. Ancak bu baskı bire bir rakip oyuncuları marke etmek (forechecking) yerine, kanımca artık daha çok Liverpool’un yaptığı gibi sprinte dayanmalı. Tabii bu oyun Liverpool’daki gibi atletizmi yüksek oyuncuları gerektiren bir oyun.

Aslında konuya atletizm üzerinden bakıldığında son transfer döneminde Galatasaray’ın kadrosuna atletizmi yüksek üç yeni oyuncu daha eklediğine (Mario Lemina, Ahmed Kutucu ve Carlos Cuesta) dikkat çekmek istiyorum. Ayrıca bir anda gözden kolayca çıkarılmaya çalışılan Jelert’in de yüksek atletizme sahip olduğunu dün bir kez daha gördük. Sallai ve Barış Alper Yılmaz ile Ismail Jacobs da atletizmleri oldukça yüksek oyuncular. Galatasaray’da atletizmin zirvesinde ise Osimhen yer alıyor. Bu açıdan modern futbola en yatkın profil o.

Okan Buruk’un bundan sonraki maçlarda daha ritimli bir futbol oynamak için atletizmi yüksek oyunculara kadroda daha çok yer vermesini beklemeliyiz.