İşe iade sürecinde başka işte çalışmak hak kaybına yol açar mı?

SORU: İyi günler. Ben işe iade davasını kazandım. İş yerine yeniden orada çalışmak üzere de başvurumu yaptım. Ancak dava uzun sürdüğü için bu süre zarfında da başka bir iş yerinde çalışmıştım. Bu durumda işveren işe başlamam durumunda başka bir yerden ücret aldığım için boşta geçen ücret alacağını ödemeyeceğini söylüyor. Bu durum yasal mıdır? Buna karşı haklarım nelerdir? Cevabınız için teşekkür ederim.

CEVAP: İyi günler. Sorunuzdan anladığım kadarıyla işveren siz davayı kazanmanız sonrasında yasal süresi içerisinde işe iade başvurusu yapmanıza rağmen sizi aynı işe başlatmak yerine işe başlatmama tazminatı ve boşta geçen süre ücreti ve varsa kıdem tazminatı ve diğer işçilik alacaklarınızı ödeyerek iş sözleşmesini sonlandırmak istemektedir. Bu durum, daha önce iş sözleşmesi feshinin mahkeme kararı ile geçersiz kabul edilmesi sonucu iş sözleşmesi halen devam ediyor kabul edildiği için işveren tarafından yeni bir fesih yapılmış gibi kabul edilmektedir.

Ancak burada şu hususun altını çizmekte fayda var. İşverenin burada seçimlik bir hakkı bulunmamaktadır. Yani işverenin “Ben işe başlatmama tazminatı öderim ama boşta geçen süre ücretini ödemem” şeklinde bir ayrım yapması söz konusu değildir. Zira İş Kanunu’nun 21. maddesinde yer alan düzenlemede, “...İşçiyi başvurusu üzerine işveren bir ay içinde işe başlatmaz ise, işçiye en az dört aylık ve en çok sekiz aylık ücreti tutarında tazminat ödemekle yükümlü olur... Kararın kesinleşmesine kadar çalıştırılmadığı süre için işçiye en çok dört aya kadar doğmuş bulunan ücret ve diğer hakları ödenir” hükmü yer almaktadır. Kanun madde metninden de görüleceği burada işveren hem işe başlatmama tazminatı hem de boşta geçen süre ücret alacağı açısından sorumlu tutulmuştur.

Ancak davaların uzun sürmüş olmasının yükünün sizin durumunuzda da olduğu üzere işçinin üzerine yıkılması doğru değildir. Tek yaşam kaynağı çalışması karşılığında aldığı ücret olan bir kişinin uzun süre zarfında çalışmadan bir davanın sonucunu oturarak beklemesi mümkün ve olanaklı değildir. 

Uygulamada da mahkemeler bu doğrultuda kararlar vermektedir. Yargıtay HGK, 16.05.2018 tarihli, 2015/7-1828 E. Ve 2018/1093 K. sayılı ilamında; “... davacının işe başlatılması için işverene müracaat ettiği 26.04.2012 tarihinde başka bir iş yerinde çalıştığı sabit ise de, iş sözleşmesinin feshinden, işe iade kararının kesinleşmesine kadar 25 aylık bir sürenin geçtiği dikkate alındığında, bu kadar uzun süre işe iade kararını çalışmadan geçirmesi davacıdan beklenemez... Mahkemenin davacının süresinde işverene işe başlatılması için müracaat ettiğine dair kabulü ve bu kabul çerçevesinde davaya konu alacakları hüküm altına alması doğru olmuştur” Şeklinde karar vermiştir.

Yine Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 3. HD 2022/ 2141 E. Ve 2024 / 1831 K. sayılı ilamında, “Davacının işveren feshinden sonra boşta geçen süre içinde başka bir işveren nezdinde çalışmış ve bu işten gelir elde etmiş olması ya da işsizlik ödeneğinden yararlanmış olması işverenin 4 aya kadar ücret ve diğer hakları ile yükümlülüğünü haleldar etmez” demektedir.

Dolayısıyla işveren sizin boşta geçen ücret alacağını başka bir iş yerinde çalışmış olmanız halinde dahi ödemekle yükümlüdür. Bu durumda boşta geçen ücret alacağını ödememekte ısrar eden işverene karşı, mahkeme kararında belirtilen diğer alacağınız işe başlatmama tazminatı tarafınıza ödendikten sonra icra takibi başlatabilirsiniz. Ya da mahrum olduğunuz haklarınız için dava açabilirsiniz.