Çocuk emeği sermayenin egemenliğine

TÜİK, 2024 yılına ilişkin ‘istatistiklerle çocuk’ verisini açıkladı. Buna göre, Türkiye nüfusunun yüzde 25.5’ini çocuk nüfus oluşturdu. 15-17 yaş grubundaki çocukların iş gücüne katılma oranı 2023 yılında yüzde 22.1 iken bu oran 2024’te yüzde 24.9’a yükseldi. Hane halkı iş gücü araştırması 2024 yılı sonuçlarına göre 15-17 yaş grubundaki çocukların iş gücüne katılma oranı yüzde 24.9 oldu. Türkiye’nin çocuk nüfus oranı yüzde 25.5 ile AB üye ülkelerinden daha yüksek. İşte bu veriler genç ve çocuk kuşakları ile yerli yabancı sermayeye ucuz iş gücü olarak pazarlamak, Erdoğan hükümetinin ana ekonomik planı çocuk emeğini sermayenin egemenliğine teslim etmek. Çocuklardan ve gençlerden beklenti ulusal istihdam stratejisinde de genç nüfusun sanayi havzalarına hazır iş gücü haline getirmeyi hedefleyen strateji belgesi ne eğitimde ne istihdamda olan genç nüfusun; sermayenin nitelikli işçiler alanında yeni ihtiyaçları “Yeşil ve dijital dönüşüm” eğitim programları hedefliyor. Esnek çalışma için meslek liselerini ortaokullara kadar indirenlerin stratejisinde OSB’ler içindeki meslek liselerinin yoğunluğunu arttırmayı ve özel meslek liselerine teşvikleri arttırmayı hedefleyen strateji nitelikli iş gücü oluşturma hedefiyle yola çıkarken istihdamda olmayan nüfusun ihtiyaçlarını göz ardı ediyor, nitelikli işsiz ordusu da yaratmayı öngörüyor. Çocuk işçiliği, her şeyden önce, fiziksel, ruhsal ve sosyal açıdan sağlıklı kuşakların yetişmesinin önünde engel.

Buz kırıldı

CHP’nin Beylikdüzü’de düzenlediği mitingde konuşan 20 yaşındaki bir genç, çocuk işçiliğe ve ölen çocuk işçilere dikkat çekti. Genç konuşmacı, 14 yaşındaki Çocuk İşçi Abdurrahman Özkul’un iş cinayetinde yaşamını yitirmesini hatırlatarak şunları söyledi: “Bu ülkede 14 yaşındaki Çocuk İşçi Abdurrahman Özkul kolunu makineye kaptırarak can verdi. 14 yaşındaki çocuklar fabrikalarda ölecek kadar büyükse, öğretmenlerinin hakkını arayacak kadar da büyüktür.” Nisan ayının ilk 15 gününde beş çocuk işçi çalışırken öldü. Gençlik buzu kırdı, buzkıran gemisi gibi kendi yolunu kendi açarak ilerliyor. Gençleri ne durdurabilir ki? İşsiz kalacaklarının, sömürüleceklerinin farkındalar. Sistem cevap vermiyor, veremeyecek. Şu an bir gençlik hareketi söz konusu değil ama önlerindeki görev; mevcut örgütlenmeleriyle, örgütlü mücadele etmenin formlarını ve araçlarını geliştirmeleri.

Çocuk işçiler

Türkiye’de 2023 yılında 15-19 yaş grubundaki 5 bin 113 çocuk işçi sendikalıymış. Verilere göre Türkiye’de 15-19 yaş grubundaki çocuk işçilerin en fazla çalıştığı iş kolları ise şöyle:

• Ticaret, büro, eğitim ve güzel sanatlar: 106 bin 362
• Konaklama ve eğlence işleri: 86 bin 113
• Dokuma, hazır giyim ve deri: 43 bin 827

Türkiye’de çocuklar 15 yaşından itibaren sendikalara üye olabiliyor. Söz konusu verilere göre 15-19 yaş grubundaki çocukların sendika üyeliklerinin en fazla olduğu iş kolları ise şunlar:

• Metal: 1628
• Dokuma, hazır giyim ve deri: 860
• Ticaret, büro, eğitim ve güzel sanatlar: 504

Tarım işçisi çocuklar tamamen sosyal hayattan dışlandığı ve yerleşim merkezleri dışında hem yaşadıkları hem çalıştıkları alanda çevrelendiklerinden ötürü ölümleri devlet ve sermaye tarafından “Görünmez” kılınıyor. On yıllardır en görünmez kılınan, ama birçok mülteci çocuğun çalışırken hayatını kaybettiği iş kolu da tarım. Çocukların örgütlenmesi çocuk işçiliğini meşrulaştırır mı tartışmaları yapılıyor. 15 yaşından itibaren çocuklar dernek kurabiliyor, sendikalara üye olabiliyor. Çocuk işçiliği tüm dünyada sermaye tarafından meşrulaştırılmış durumda. Bunu görerek Türkiye’deki mevzuatta çocuk işçilik tanımı varken ve çocuk işçi çalıştırılmasına olanak veren düzenlemeler varken tabii ki çocuk işçilerin örgütlenmesi gündem olmalı. Ülkenin bağımsızlığını emperyalistlere teslim edenler çocukların bile örgütlü eylemliklerinden korkuyorlar.