Apo ve Franky’nin arkası müsait değil

Şimdiden uyarıyorum; bugün yazı normalden biraz uzun olacak ve yine soru yanıt formunda ilerleyecek. Hemen başlıyorum.

Okan Buruk bu maçı normalden fazla önemsemiş olabilir mi?

Kesinlikle. Ligin ilk yarıda 2-2 sona eren maçtan sonra Eyüpspor, maç öncesi analiz videosundan görüntüler paylaşmıştı. O videoda Eyüpspor teknik direktörü Arda Turan, “Korkmadan, bıkmadan pas… Bin tane pas, üçgenler… Savunmanın arkasına… Apo’nun (Abdülkerim Bardakcı’yı kastediyor) arkası her zaman müsait” derken görülüyordu. Bu video Eyüpspor’un Galatasaray’a attığı iki golün görüntüleriyle sona eriyordu.

Tabii her kulüp istediği görüntüleri yayınlayabilir. Burada hiçbir sorun yok kanımca. Ancak Galatasaray’ın 53 kez rakip ceza sahasına girdiği, 14’ü isabetli 28 şut attığı, bunların 12’sinin Eyüpspor kalecisi Berke Özer tarafından kurtarıldığı, toplam 4,70 gol beklentisi değeri ürettiği bir maçtan sonra böylesi bir video yayınlamanın Okan Buruk’u biraz üzmüş olacağı da çok açık.

Okan Buruk’un dün temel amacı, bir yandan takımın savunma sertliğini 2-2’lik maça oranla çok yukarı çekmek, diğer yandan Eyüpspor engelini karşılaşmanın hiçbir anında korku yaşamadan bol golle aşmaktı. Kısaca Eyüpspor’u yenmeyi, hem de bol gollü yenmeyi çok istedi Okan Buruk.

Buruk’un bu hissiyatını gösterdiğini düşündüğüm bir görsel eklemek istiyorum şimdi.

Dakika 87,35. Galatasaray Eyüpspor karşısında 4-1 önde. Ancak kenarda Okan Buruk öğrencilerinden rakibi ilerde basmalarını talep ediyor.

Öğrencileri Buruk’un bu isteğini hemen yerine getirdiler: Kendi yarı sahalarında kazandıkları top sonrasında hızla hücuma çıkarak beşinci golü de attılar.

Galatasaray’ın savunması nasıldı?

Genel anlamda Galatasaray’ın Samsunspor ve Bodrum FK’ya karşı uyguladığı sert savunmayı Eyüpspor’a karşı sürdürdüğünü söylemek çok yanlış olmaz. Galatasaray savunmasının sertliğini 2-2 son eren ilk maçla karşılaştırarak örneklendirmek istiyorum. O maçta Eyüpspor Galatasaray kalesine dördü isabetli beş şut çekmiş, bu şutlar üzerinden de 1,35 gol beklentisi değeri üretmişti.

Dün Eyüpspor Galatasaray kalesine üçü isabetli sekiz şut çekti. Galatasaray kalesine çekilen şut sayısının sekiz olması üzerinden Eyüpspor’un ilk maça oranla daha baskılı oynadığı düşünülebilir. Ancak bu gerçeğe çok karşılık gelmiyor. Zira dün Eyüpspor sadece 0,42 gol beklentisi değeri üretebildi.

Eyüpspor’un Galatasaray kalesini bulan ilk şutunun görseli aşağıda yer alıyor. Gerçekte burada bir şuttan söz etmek pek gerçekçi olmaz. Çünkü gelişen hücumda Eyüpspor santrforu Mame Thiam Galatasaray ceza sahasına aktarılan topa sadece ayak ucuyla temas edebildi. Bu da kaleci Fernando Muslera’da kaldı. Ancak bu dokunuş maç istatistiğine 0,15 gol beklentisi değerine sahip bir şut olarak geçti.

Arda Turan’ın maç planı çalıştı mı?

Çalışmadı, hatta hiç çalışmadı diyebiliriz.

Maç sonunda yaptığı basın toplantısında Arda Turan Galatasaray’la oynamanın zorluğuna değinirken ilginç bir örnek verdi konuştu: “Bir pozisyonda beki derine gönderip Davinson’u yerinden çıkardık, Emre Akbaba’yı kenara gönderip... Sonrasında Prince Ampem’le oyunun yönünü değiştirdik. Değiştirdiğimizde ilk kontrole alsak 3’e 3 var. (…) Sayısal üstünlük sağladığımız yerde ritim değiştirme zamanında geç kalırsak tekrar Galatasaray’la bire bire kalıyoruz. Oyun başa dönüyor. Başa döndüğümüz zaman Davinson’la başa çıkmak, Osimhen’le başa çıkmak, Sara’yla Lemina’yla başa çıkmak çok zor.”

Arda Turan’ın verdiği bu örneği ben de buraya almak istiyorum. Zira bu pozisyon Eyüpspor’un maç öncesinde çalışıp uyguladığı tek pozisyondu diyebilirim. Bu hücum Galatasaray kalesine çekilen isabetli şutla tamamlandı.

Dakika 26,05. Eyüpspor kalecisi Berke Özer, aut atışını Luccas Claro’ya kullanarak oyunu hareketlendirir. Bu atış yapılmadan önce Yunus Akgün marke ettiği Umut Meraş’a oldukça uzaktır. Claro, kendi solundaki Umut Meraş’a pas verince Yunus Akgün birden hızlanır, ama biraz geç kalmıştır. Böylece Umut Meraş Ampem’e uzun oynamak için fırsat bulur.

Bu sırada Sànchez de Emre Mor’u çok yakından takip etmek için üçüncü bölgenin sınırlarına doğru gelmiştir.

Ampem’i tutması gereken Frankowski rakibini basmak için biraz geç kalır. Bu sayede Ampem topu soluna doğru dokunarak Frankowski’den sıyrılır. Merkezde ise Mario Lemina ile Melih Kabasakal arasında bir yarış başlamıştır.

Emre Mor’u bırakan Sànchez Ampem’e doğru yönelir. Merkezde ise Lemina yarışa kalktığı Melih Kabasakal’ı yakalayamaz. Ampem de hemen Kabasakal’a doğru oynar. Kabasakal topu alır, ardından da sağdan bindiren Emre Akbaba’ya gönderir. Böylece Arda Turan’ın “3’e 3 var” dediği Eyüpspor hücumu başlar.

Ancak Emre Akbaba topla uzayamaz. Etrafında dönmek zorunda kalır, ardından da topu geriden bindiren Rúben Vezo’ya bırakır. Vezo da soldaki Ampem’e. Böylece hücumun yönü değişmiş, burada yitirilen saniyeler nedeniyle Galatasaray yeniden sayısal üstünlüğü ele geçirmiştir.

Hızlı geçiş hücumu yön değiştirme nedeniyle set hücumuna dönüşür. Vezo’nun pasını alan Ampem topu sağına çeker. Önünde iki seçenek vardır. Ya merkezdeki Thiam’ı görecektir, ya da şut atacaktır. Ampem ikinci seçeneği tercih eder ve ceza sahası dışından şutunu çeker. Muslera bu topu soluna yatarak kolayca yakalayacaktır.

Ampem bu hücumda merkezdeki Thiam’ı görmüş olsa Galatasaray’ın başı belaya girecekti. Zira Eren Elmalı, Galatasaray’ın yediği golde olduğu gibi burada da ofsaytı bozuyordu. Böylece Thiam bir anda Muslera’yla karşı karşıya kalacaktı.

Burada görüldüğü gibi Arda Turan tamamen haklı. Zira görev bölgesinden çıkan Sànchez hücumun ilk bölümünde devre dışında kalmıştır. Frankowski ve Torreira da. Fakat Eyüpsporlu oyuncuların yanlış kararları sayesinde adı geçen Galatasaraylı oyuncular yeniden görev yerlerine döndüler. Bu da Eyüpsporlu oyunculara onları yeniden bire birde geçme zorluğu doğurdu.

Burada Arda Turan’ın sözlerini yeniden hatırlayabiliriz: “Sayısal üstünlük sağladığımız yerde ritim değiştirme zamanında geç kalırsak tekrar Galatasaray’la bire bire kalıyoruz. Oyun başa dönüyor. Başa döndüğümüz zaman Davinson’la başa çıkmak; Osimhen’le başa çıkmak; Sara’yla, Lemina’yla başa çıkmak çok zor.”

Galatasaray Eyüpspor için özel duran top seti çalıştı mı?

Kesinlikle.

Galatasaray’ın analistleri duran toplarda bire bir adam savunması yapan Eyüpspor’un arka direkte bir sorun yaşadığını saptamışlardı. Galatasaray Perşembe gününden başlayarak Eyüpspor’un bu zayıflığını fırsata çevirmek için özel bir duran top seti üzerinde çalıştı. Buna göre Gabriel Sara topları ön direğe doğru gönderecek, Victor Osimhen, Sànchez, Bardakcı ve Lemina bu topu arka direğe aşıracaktı. Roland Sallai ve Lucas Torreira’nın görevi ise (oyuna girince Kaan Ayhan’ın da) bu topları arka direkte gole çevirmeye çalışmaktı.

Şimdi bu duran top setine daha yakından bakalım.

Dakika 28,14. Galatasaray sağdan Sara’yla korner kullanacaktır. Frankowski de Sara’ya yakın durmaktadır. Bunun iki amacı vardır. İlki Eyüpspor defansından iki futbolcuyu korner bayrağına doğru çekerek merkezi zayıflatmaktır. İkincisi de Konyaspor karşılaşmasında olduğu gibi eğer fırsat bulunursa ikinci topu da ayağı iyi bir oyuncuyla (Konyaspor maçında ikinci golde bu oyuncu Sallai’ydı, Dries Mertens’ten aldığı topu ceza sahasına o ortalamıştı), yeniden rakip ceza sahasına göndermektir.

Korner atışı öncesinde beş Galatasaraylı aşağıdaki fotoğrafta da görüldüğü merkezde konuşlanırlar. Bu sette en önemli iki oyuncudan birisi olan Sallai ise parmaklarının ucunda korner atışını bekliyordur.

Bir saniye sonra Sara köşe atışını kullanır. Merkezde kümelenen Galatasaraylılardan ikisi (Lemina ve Bardakcı) birinci direğe, birisi de (Torreira) ikinci direğe doğru açılırlar. Böylece merkezde sadece Osimhen ve Sànchez kalır. Korner atışını parmaklarının ucunda bekleyen Sallai de arka direğe doğru koşmaya başlar. Bu an top havadayken görüntü aşağıdaki gibidir.

Bir saniye sonra Osimhen topu arka direğe doğru indirir. Sallai de tam oraya doğru hareket halindedir.

Sallai tam oradadır. Osimhen’in indirdiği topa dokunarak maçın ilk golünü atar.

Sallai’nin attığı golün xG (gol beklentisi) değeri kayıtlara 0,76 olarak geçti. Bu değer, aynı şartlarda ve tam bu noktada yapılan her 100 vuruştan 76’sının golle sonuçlandığını anlatır bize. Dolayısıyla Galatasaray çalıştığı korner setini bir penaltı vuruşuna dönüştürmüş gibidir.

Galatasaray maçın ilk yarısında aynı seti bir kez daha gerçekleştirmeye çalıştı.

Dakika 39,30. Sara bu kez soldan korner atacaktır. Sahadaki görüntü aşağıdaki gibidir.

Bu kez Sara’nın yardımcısı Eren Elmalı’dır. Ancak bu sefer Eyüpspor korner bayrağı bölgesine iki değil, bir oyuncu bırakmıştır, bu da ceza sahasında bir kişi fazla bekledikleri anlamına geliyordur. Ayrıca ön direkte iki Eyüpsporlu futbolcu vardır. Bir Eyüpsporlu da Torreira’nın başındadır.

Yaklaşık 11 dakika önce Galatasaray’ı 1-0 öne geçiren Sallai, o korner atışında olduğu gibi yine arka direğe koşmak için ceza sahası dışında beklemektedir. Ne var ki Eyüpspor ona karşı da artık önlem almıştır; Caner Erkin gerekirse penaltı yapmak pahasına onu durduracaktır. Merkezde bu kez üç Galatasaraylı yan yana beklemektedir (Sànchez muhtemel bir Eyüpspor geçiş hücumunu kesmek için en geride beklemektedir.) Torreira ise Konyaspor karşısında attığı goldeki gibi ribauntu kazanmak için önde tek başına bulunmaktadır.

Bu kez ön direkte topa Lemina vurmaya çalışacak, o vuramazsa Osimhen ve Bardakcı devreye girecektir.

Sara bu kez havan topu menzilini andırır bir şekilde bombeli bir orta yapar. Ancak bu topu Eyüpsporlu Thiam kafasıyla ceza sahası dışına uzaklaştırır. Sallai ise Caner Erkin’in müdahalesiyle arka direğe koşamayacak ve kendini yerde bulacaktır.

Osimhen hücumlarda ne kadar yer kaplıyor?

Çok yer kaplıyor.

Analistler çok uzun bir zamandır Galatasaray’ın yarışta Osimhen sayesinde ayakta kaldığını söylüyor, yazıyor. Bu elbette çok doğru değil. Osimhen’in Galatasaray’ın oynadığı futbolda en üst seviyede sorumluluk alan birkaç futbolcudan birisi (diğerleri Sànchez, Lemina, Sara ve Barış Alper Yılmaz) olduğu çok açık.

Kanımca Osimhen Galatasaray hücumlarına Barış Alper Yılmaz ile birlikte çok fark edilmeyen bir özellik katıyorlar. Her iki futbolcu da, ama özellikle Osimhen üstün atletizmi sayesinde takım arkadaşlarının ileriye doğru vurduğu çoğu topu kontrolüne alarak Galatasaray’a hücumda metrekare cinsinden çok büyük bir konfor alanı açıyor.

Bunu üç görselle göstermek istiyorum.

Dakika 40,33. Eyüpspor hücumunda Galatasaray topu kazandıktan sonra Yunus Akgün üzerinden en ileriye doğru uzun oynar.

Aslında Yunus Akgün Osimhen’e pas atmamıştır. Yaptığı şey sadece topu ileriye doğru oynamaktır. Ancak bunu yaparken Osimhen’in topun indiği noktaya rakiplerinden önce ulaşacağından da emindir.

Yunus Akgün haklı çıkar. Üstün bir atletizme sahip olan Osimhen rakiplerinden önce topa ulaşmayı başarır.

Topu kontrol eden Osimhen böylece Galatasaray’ın takım halinde ileriye çıkmasını sağlar.

Bu örnek bize Osimhen’in yatay ve dikine sahanın neredeyse üçte birini tek başına kontrol etme ve Galatasaray’ı set hücumuna oturtma kapasitesine sahip olduğunu gösteriyor. Osimhen’in kontrol ettiği alanın ne kadar büyük olduğunu üstteki iki fotoğraftaki sonsuz yeşillere bakarak da fark etmek mümkün.

Galatasaray nasıl set hücumu yapıyor?

Sanılanın aksine aslında Galatasaray set hücumu açısından oldukça güçlü bir takım. Bunu Galatasaray’ın attığı üçüncü gol üzerinden göstermeye çalışacağım.

Dakika 70,16. Galatasaray rakip yarı sahanın ortalarından sağdan bir taç atışı kullanır. İkinci pasta top Lemina’ya gelir. Bu sırada görünüm aşağıdaki gibidir.

Burada sağdan itibaren Sànchez, Lemina, Bardakcı ve Eren Elmalı bir dörtgen oluşturuyordur. Eren Elmalı Lemina’nın ne yapacağını anlamak için bir süre bekler. Lemina geriye Bardakcı’ya oynayınca da Bardakcı’ya ileriye gideceğini belirterek sol iç koridora doğru hareketlenir. Topla buluşan Bardakcı solda çizgiye basan Sallai’ye oynar.

Bu sırada Torreira da güvenliği almak için biraz geriye gelir. Topla buluşan Sallai karşısına çıkan Halil Akbunar’dan sıyrılıp merkeze hareketlenirken Eren Elmalı da kendisini takip eden iki Eyüpsporlu oyuncuyu üzerine çekerek çizgiye doğru yaklaşır. Böylece Àlvaro Morata’nın kullanabileceği geniş bir bölge ortaya çıkar. Sallai hemen ona oynayacaktır.

Morata sağıyla topu alıp soluyla rakip ceza sahasındaki Osimhen’e hafif yüksek bir pas atar. Osimhen topu sağ ayağıyla havalandırır, sonra da sağ ayağını yaklaşık 120 derece yukarı açarak topu karşısına çıkan Caner Erkin’den kurtarır ve kaleye vurur. Bu top Claro’dan dönüp yine önünde kalacaktır. Osimhen bu kez ayağını uzatarak golünü atar.

Görüldüğü gibi Galatasaray önce alan boşaltıp sonra da buralara adam kaçırarak gol buldu. Şematik olarak çok kolay görünen bu set hücumu antrenmanlarda çok uzun süren çalışmaların bir eseri.

Galatasaray nasıl ön alan baskısı yaptı?

Galatasaray’ın hücum paletinde kuşkusuz ön alan baskısıyla kazanılan topu en kısa sürede gole çevirmeye çalışmak da yer alıyor. Ancak ön alan baskısı birden fazla futbolcunun senkronize hareketlerine bağlı olduğu için özellikle takıma yeni katılanların bu oyuna alışması biraz zaman aldı.

Şimdi maçın son bölümü olmasına rağmen Galatasaray’ın yaptığı ön alan baskısına yakından bakacağız.

Dakika 85,39. Bardakcı’nın yükselttiği topa Ahmed Kutucu kafa vurur. Bu topu 18 yaşındaki Hüseyin Maldar kalecisine oynar. Tam bu anda Kutucu kaleci Berke Özer’i basmak için hızlanır. Baskıya Mertens, Sallai ve Demirbay da katılır.

Bu baskı sırasında Eyüpsporlu futbolcular kendi ceza sahalarında tam altı kez paslaşır. En sonunda Hüseyin Maldar kendisine basan Sallai ve Demirbay’ın arasından sıyrılır. Ancak Lemina golün kokusunu almıştır.

Lemina bir yay gibi fırlar ve topu Hüseyin Maldar’dan çalar. Sonra da ters ayağıyla boş durumdaki Morata’ya yüksek bir top gönderir.

Morata bu topu göğsüyle önüne indirecek, ardından da sol ayağıyla kimselerin dokumayacağı noktaya gönderecektir.

Yukarıdaki fotoğrafta da görüldüğü gibi Galatasaraylılar maçın bitmesine yaklaşık dört dakika varken beş oyuncuyla Eyüpspor ceza sahasındalar. Golün asistini yapan Lemina ise kadraj dışında.

Sonuç

Galatasaray Osimhen dışında hücumdaki en önemli oyuncusu durumundaki Barış Alper Yılmaz’ın cezalı olduğu son iki maçta sahneye sezon başından itibaren çoğu analist tarafından beğenilmeyen Sallai’yi sürdü. Takım içinde fizik kalite bakımından Barış Yılmaz’a oldukça yakın bir profil çizen Sallai bu iki maçta üç gol attı. Böylece kendisine verilen şansı iyi kullanarak ligin son virajı ve Türkiye Kupası final karşılaşması için Okan Buruk’un elini güçlendirdi.

Diğer taraftan Okan Buruk Eyüpspor maçını ne denli önemsediğini, kırmızı kart görme tehlikesi yaşayan Przeyslaw Frankowski’yi devre arasında kulübeye çekip yerine Kaan Ayhan’ı sahaya sürerek göstermiş oldu. Bunu belki şöyle de okuyabiliriz:

Okan Buruk bu hamlesiyle Arda Turan’a, “Ne Apo’nun ne de Frankowski’nin arkası müsait” demiş oldu.