Gençleri affetmediler

Mustafa GÜVEN
BES İşyeri Temsilcisi/İzmir

Malumunuz olduğu üzere 1 Ocak 2012 tarihinden bu yana tüm halkı sağlık sistemi kapsamına alıyoruz diye “Zorunlu GSS” uygulamasına geçildi. O gün bugündür Türkiye’de gelir testi adı altında bir fakirlik yarışıdır gidiyor ki survivordan daha zor; çünkü fakirsiniz, ama bir de ispatlamanız lazım. Eğer fakirliğinizi ispatlayamazsanız en az 65.88 TL her ay almadığınız sağlık hizmeti için prim ödeme yükümlüsü oluyorsunuz.
İşsiz kalmış, öğrenciliği bitmiş veya part-time ya da kısmi zamanlı çalıştığı için eksik günleri için GSS borçlusu olan bu kişilerin elektrik, su, telefon öder gibi ilave bir sağlık ödemesi yapması mümkün değil tabii. Bu nedenle sistem başından bu yana milyonlarca insanı mağdur etmeye devam ediyor. Bugün yedi milyonu aşkın kişi GSS prim borçlusu ve sağlık hizmetinden faydalanamıyor. Yani dört kişilik bir ailenin açlık sınırı olan 1385 lira altında bir geliriniz var açsınız ama açlığın da üçte birinin altında olmadığınızdan yeterince fakir sayılmıyorsunuz. Fakirlik testini geçtiğinizde mutlu mu olursunuz mutsuz mu; güler misiniz ağlar mısınız?
Bu kadar prim borçlusu olunca bunun üzerine seçim vaatleri de bitmiyor. Hem halkı durduk yere borçlandırıyorsunuz, sonra onların birikmiş GSS prim borçlarını sileceğim diye oy istiyorsunuz. Tam bir yıl önce Evrensel’de “Samimiyseniz zorunlu GSS’yi kaldırın” diyerek halkın oyalanmasına tepki göstermiş ve o zamanki sözde af yasasını eleştirmiştik. Yine Levent Tüzel TBMM’de bu yönde önerge vermişti.
İşte o yasaya tahmin edildiği gibi GSS prim borçluları borçlarını taksitlendirerek ödeme yoluna gitmeyince; hükümet bunu yeni bir vaat olarak 1 Kasım seçimlerine taşıdı. Bu sefer “Gençlerin, öğrencilerin GSS prim borcunu sileceğiz” dediler ki bu yaklaşık 5 milyon kişinin 7 milyar liralık borcunu silmek demekti. Bu rakam mülteciler için AB’den beklediğimiz 3 milyar avroya yakın bir rakam. Ancak hükümetin bu rakamdan vazgeçemediğini ve sözünde durmadığını görüyoruz. Çıkan 6663sayılı Yasa geçmiş prim borçları için bir düzenleme getirmediği için gençler yine borçlu. Ancak 10 Şubat’tan itibaren, anne veya babası üzerinden bakılmakla yükümlü olunan kişi sayılanlardan; 20 yaşını doldurmayan lise ve dengi öğrenimden mezun olanlar, 25 yaşını doldurmayan yüksek öğrenimden mezun olanlar, mezun oldukları tarihi izleyen günden itibaren iki yıl süreyle gelir tespiti yaptırmaksızın GSS’li sayılacaklar yani prim ödeme yükümlülükleri olmayacak.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Süleyman Soylu, bu hafta bir yazılı soru önergesine verdiği yanıta göre GSS prim borcu olanların sayısı 6 milyon 891 bin kişiye ulaşıyor. Bunlardan 5 milyon 390 bini gelir testi yaptırmadı. Gelir testi yaptırmamış olanların borçları 10 milyar 963 milyon lirayı buluyor. Gelir testi yaptıranlar dahil edildiğinde toplam GSS prim borcu miktarı 11 milyar lirayı aşıyor.
Dolayısıyla hükümet halktan toplam 11 milyar lira prim borcunu halen istiyor, muhalefet partileri, halk bu saçmalığa son vermedikçe, oya tahvil edilmiş GSS prim borçlarının affedileceğine dair vaatleri seçim beyannamelerinde daha çok göreceğiz.
Şimdilik işsiz kalmışsanız ödeyemeseniz de gelir testinizi yaptırmayı unutmayın yoksa brüt asgari ücretin 2 katının yüzde 12’si (395 TL) oranında prim borçlusu oluyorsunuz.