NATO’nun ‘Doğu hamlesi’ sürüyor

Yücel ÖZDEMİR
Köln

NATO, Balkanların 625 bin nüfuslu küçük ülkesi Karadağ’ı Brüksel’de düzenlenen toplantıda resmen üyeliğe kabul etti. Kabul anlaşması bütün üye ülkeler tarafından imzalanana kadar Karadağ, NATO’nun bütün kademelerine gözlemci statüsüyle katılacak.

Eski Yugoslavya içinde özerk bir bölge olan Karadağ, Batılı emperyalist devletlerin bölgeyi ele geçirme planı çerçevesinde 1999’da NATO tarafından bombalanmıştı. Böylece, daha önce NATO’nun mağduru olan Karadağ, şimdi üyelik için adım atmış oldu. Başbakan Djukonoviç tarafından sonuçlandırılan üyelik süreci, ülke içerisinde geniş tartışmalara yol açtı. Muhalefet partileri, NATO’ya üyeliğin Karadağ üzerindeki baskıları artıracağına dikkat çekti. Ülke tarihinin en büyük protesto gösterileri düzenlendi. Buna rağmen NATO ve Karadağ hükümeti geri adım atmadı. Muhalefet partilerinin referandum talebi de kabul edilmedi.

KARADAĞ’DA ISRAR ASKERİ DEĞİL SİYASİ

Buna rağmen önümüzdeki dönem ülkede NATO üyeliği üzerinden hükümetle muhalefet partileri arasındaki tartışmaların devam etmesi bekleniyor.

NATO’nun Balkanların “küçük ülkesi” Karadağ”da ısrar etmesi aynı zamanda Doğu’ya genişleme politikasında ısrar anlamına geliyor. 2 bin kişilik ordusu bulunan Karadağ’ın NATO’ya üye yapılması askeriden çok siyasi bir mesajı içeriyor. Rusya’nın tepkisine rağmen Baltık ve Balkan ülkelerini üyeliğe kabul eden NATO, böylece bölgede geçmişte Rusya ile yakın ilişki içinde olan bütün ülkeleri etki alanına almayı, dolayısıyla Rusya’yı çevrelemeyi amaçlıyor.

VARŞOVA’DA ZİRVE TOPLANACAK

Bu temelde geçmişten bugüne kadar izlenen doğuya genişleme politikaları 8-9 Temmuz’da Varşova’da yapılacak NATO Zirvesi’nde yeniden masaya yatırılacak. Toplantı aynı zamanda Varşova Paktı’nın kendisini dağıtmasının 25. yıl dönümüne denk düşüyor.

Doğu Avrupa’da Ukrayna, Beyaz Rusya ve Moldova dışındaki bütün ülkeleri üye yapan NATO, önümüzdeki dönemde daha çok bölgedeki NATO gücünü artırma üzerinde yoğunlaşacak.

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Karadağ’ın üyeliğinin kabul edilmesinden sonra düzenlediği basın toplantısında, “Komşularımız ne kadar istikrarlı olursa biz de o kadar güvende oluruz” diyerek izlenecek politikayı özetledi. Ancak, izlenen politikalar NATO’nun doğudaki en yakın komşuları Ukrayna, Beyaz Rusya, Rusya ve Moldova'yı daha istikrarsız hale getirdi. NATO üyesi ülkelerin desteğiyle Ukrayna’da yapılan darbeyle birlikte alevlenen savaşta binlerce kişi öldü. Ukrayna fiilen bölünmüş durumda.Bu nedenle, NATO daha çok doğudaki komşularını istikrarsızlaştırarak bölgede güç kazanmak istiyor. Bu temelde başta Baltık ülkeleri Estonya, Litvanya ve Letonya olmak üzere Doğu Avrupa’daki üye ülkeler önemci ölçüde silahlandırılıyor.

Basında yer alan bilgilere göre Varşova’daki zirvede bu yönde önemli kararların alınacağı ifade ediliyor.

SURİYE’YE AÇIKTAN NATO MÜDAHALESİ

Varşova Zirvesi’nde ayrıca Türkiye’ye gönderilen NATO’ya bağlı AWACS savaş uçaklarının Suriye’deki “terör örgütü” mevzilerini bombalaması konusunda karar alınabileceği de dile getiriliyor. Böyle bir karar alındığı takdirde sadece IŞİD değil aynı zamanda rejim güçlerinin de bombalanacağı tahmin ediliyor. Bu da NATO’nun Suriye’deki savaşa açıktan müdahil olacağı anlamına geliyor.

Stoltenberg, bu konuda önerilerin olduğu ancak şu anda bir çoğunluğun bulunmadığını söylemekle yetindi. Bu konuda zirveye kadar NATO’nun politikasını belirleyen ülkeler arasındaki pazarlıkların belirleyici olacağı belirtiliyor. NATO’nun Suriye’de doğrudan müdahil olması durumunda Rusya ile olan ilişkilerin daha da gerileceği anlamına geliyor.
Stoltenberg, Suriye konusunda NATO’nun Rusya ile bir araya geleceğini belirtirken zamanlama konusunda ise bilgi vermedi.    

DOĞUDAKİ ASKERİ GÜÇ ARTIRILACAK

Varşova Zirvesi'nde Doğu Avrupa’daki NATO’nun askeri varlığı açık olarak artırılacak. Bu çerçevede 1200 askerin bölgeye gönderilmesi planlanıyor. Ayrıca bölgedeki ülkelerden silahlanmaya daha fazla bütçe ayırması istenecek. Rusya’ya karşı füze savunma sistemlerinin yerleştirilmesi de gündeme getirilecek.