Amerikan şirketi TPI Kompozit’te ağır sömürü

Turan KARA
İzmir

Rüzgar türbinleri için kanat üreten Amerikalı TPI Kompozit şirketi, İzmir’deki iki ayrı fabrikasında bu alanda dünyanın en büyük tekelleri olan Alman Nordex ve Danimarkalı Vestas şirketleri için fason üretim yapıyor. Çiğli Sasalı ve Menemen Maltepe Serbest Bölge’de toplam 2 bin 200 işçi ile üretimini sürdüren TPI’nın fabrikalarında tam bir “yerli sömürü” hakim.

Vestas’a kanat bıçakları üretimi yapılan Maltepe’deki fabrika serbest bölgede olduğu için vergi muafiyetinden yararlanıyor ve fabrikada calışan 800 işçi İŞKUR’un işbaşı programı ile alındı. Dolayısıyla işverene ücret yükü yok. Petrol-İş ise sadece ilk 4 aydan sonra bu işçilerin aidatlarının yatırılması pazarlığını yaptı ve işveren kabul etti. İşçiler ise işsizlik fonundan karşılanan para ile kendi ücretlerini kendileri öder pozisyonda kaldı.

TPI ŞİRKETİ İŞÇİLERİ KÖLECE ÇALIŞTIRIYOR

Sasalı’daki fabrikada çalışan işçiler özellikle TİS’in bitmesine yakın gelen yeni genel müdürle birlikte emek gasbı ve zulmün katmerleştiğini söylüyor. Sasalı’da yaklaşık iki yıl önce sendikalaşan işçilerin ilk TİS’i 3-4 ay önce imzalandı. 3 yıllık olan TİS’te işçiler 350 lira zam talebi ile greve çıkmaya hazırlanırken yeni gelen müdürle anlaşan Petrol-İş İzmir Şubesi 200 liralık zamma imza attı. Ağır iş koluna giren fabrikada ücretler asgari ücret düzeyindeyken TİS’le bunun sadece biraz üzerine çıkmış oldu.

Ücretlerin düşük olmasının yanı sıra yemekler ve iş ekipmanlarının yetersizliği de sorun oluşturuyor. Yemeklerin lezzetsiz ve kalitesiz olduğunu ifade eden işçiler, “Çok nadir ana yemek veriliyor, özellikle hafta sonu memur tayfası olmayınca patlıcan, patates fiks oluyor” diyor.

Kimyasal maddelerden korunmaya yeterli olmayan iş ekipmanlarının kazaların artmasına sebep olduğunu dile getiren işçiler, “Zımparada toz var, maskeler günde bir tane veriliyor, ikinciyi alırsan 1 lira kesiliyor. Ürünlerin üzerindeki bilgiler yabancı dilde veya anlaşılması zor. Bununla ilgili bilgilendirme yapılmıyor. Gözlükler ise iki ayda bir tane veriliyor ve kalitesiz. Buna rağmen sendikacılar el sıkmak için geliyor sadece, fabrikada geziyorlar ve bir şey çözdükleri de yok” diyorlar.

Ama en önemlisinin üzerlerindeki baskı olduğunu belirten işçiler, kendileri ile ilgili hiç bir konuda ne fabrika yönetimine ne de sendika temsilcilerine çözüm önerisi iletemediklerini söylüyor. “Sendikanın şu aralar uğraştığı tek konu fabrika içine market açıp işletmecilik yapmak. Başka bir şey düşündükleri yok! Genel müdür ise nasıl daha fazla üretim yaptırırım derdinde. Oysa iş güvenliği, işçi sağlığı ve baskı giderek artıyor” diyen işçiler, sendika seçimlerinin olmadığını ve bunu bile TPI Kompozit Genel Müdürü Şenol Bircan’ın belirlediğini anlatıyor, temsilcileri, yönetimi eleştirmenin işten atılma sebebi sayıldığını belirtiyor.