'İsyankar Kızlar İçin Uyku Öncesi Hikayeleri'

Çocuklara cinsiyetçi kurallara karşı çıkmayı ve bunun yerine hayallerini izlemeyi öğretmeyi amaçlayan “İsyankâr Kızlar İçin Uyku Öncesi Hikâyeleri” adlı kitap yayımlandı. Kitap tüm dünyadan ilham veren 100 kadının resimleri ve masallaştırılmış hikayelerden oluşuyor. Kitapta kız çocuklarının okula gitmesine yönelik kampanya yürüttüğü için Taliban tarafından vurulan Nobel Ödüllü Pakistanlı insan hakları savunucusu Malala Yusufzay’dan, 2016 Rio Olimpiyat Oyunları’nda dünyayı kendine hayran bırakan Amerikalı jimnastikçi Simone Biles’e tanınmış kadınların yanı sıra Amerikalı yazılımcı ve bilim insanı Grace Hopper,  gazetecilik kariyerinden sonra halterci olan Birleşik Arap Emirlikleri’nden Amna El Haddad gibi çok bilinmeyen kadınlar da var. 

Kitabı iki İtalyan yazar, Elena Favilli ve Francesca Cavallo yazdı. “İsyankâr Kızlar İçin Uyku Öncesi Hikâyeleri”, 2016’da kitlesel fonlama (crowdfunding) sayesinde 1 milyon dolar bağış kazandı.

BBC’ye konuşan Elena Favilli geleneksel çocuk kitaplarının hâlâ cinsiyetçi ve basmakalıp olduğunu fark ettikleri zaman bu fikrin doğduğunu söylüyor:

“Çocuk kitapları biz çocuk olduğumuzdan beri değişmedi. Erkekler hâlâ kahraman, kadınlar hâlâ prenses.”

İSYANCILAR BÜTÜN KÜLTÜRLERDE OLUMSUZ ÇAĞRIŞIMLARLA ANILIYOR

Elena ve Francesca gerçek hayatta sosyal normlara karşı çıkan isyankar kadınlara vurgu yapmalarının genellikle sadece hayali karakterleri okuyan çocuklara önemli bir mesaj verdiği görüşündeler.

“Tarihsel olarak kadınların başarıları önemsizleştirildi” diyor Elena. “İsyancılar bütün kültürlerde olumsuz çağrışımlarla anılıyorlar, genellikle bir kadın için kötü olduğu düşünülüyor. Bizim mesajımız kadınların kuralları yıkması sorun değil hatta iyi bir şey.”

ÇALIŞMA İLK DEĞİL

2015’te Amerikalı psikolog Stephanie Tabashneck farklı etnik kökenden kadınları cerrah, profesör ve mühendis gibi itibarlı mesleklere sahip kişiler olarak betimleyen bir boyama kitabı yaptı.

SEVGİLİ KIZIM SANA OTURMANI VE SESSİZ OLMANI SÖYLEYEBİLİRLER

Amerikalı çocuk gelişim uzmanı Robyn Silverman, Tallie (sekiz) ve Noah (altı) yaşındaki çocuklarına hikaye okumak için her gece yatağa kıvrılıyor. Robyn kitabın kapağına Tallie’ye her zaman başkaldırmasını söyleyen bir yazı yazmış.

“Tallie, sevgili kızım. Yoluna çıkabilirler. Sana oturmanı ve sessiz olmanı söyleyebilirler. Ama her zaman hatırla - ayağa kalk. Sesini yükselt. Her şeyden önemlisi vazgeçme. Sevgiler, Annen”

Kızına ilettiği mesajı açıklayan Robyn Silverman, “Ona çoktan ‘Kızların bunu yapamayacağı’ söylendi bile” diyor ve ekliyor:

“Ama bu kitapta yasa dışı olduğu zamanlarda kızların eğitimi için ya da kadınların siyasi katılımı yasakken oy verebilmeleri için mücadele eden kadınların örnekleri var. Bu, neye karşı olursa bunun üstesinden gelebileceğimizi ortaya koyuyor.

“Bu çok önemli çünkü erkekler, kadınların erkekler gibi ilerleme sağlamak için yeteneklerini kullandığını ve hayallerinin peşinden gittiğini görmeliler. Bu kadınlar erkeklerden daha iyi demekle ilgili değil.”

Bazı ebeveynlerin erkek çocuklarının kitabı zevkle okuduğunu söylediklerini anlatan kitabın yazarlarından Elena Favilli: “Çocuklara kadınların ve erkeklerin kesinlikle eşit olduğunu küçük yaştan itibaren göstermemiz gerekiyor.”

ÇOCUK KİTAPLARINDAKİ CİNSİYETCİLİK

Florida Devlet Üniversitesi’nden araştırmacılar 2011 yılında cinsiyetçi önyargıların kitaplarda 100 yıldan fazla bir süredir var olduğunu ortaya koydu. Araştırma sonucuna göre, 1900 ve 2000 yılları arasında yayımlanan 6 bin resimli kitabın sadece yüzde 7,5’inde dişi hayvan kahramanlar var. Ocak ayından yayımlanan başka bir araştırmaya göre, yaşları altıya vardığında kızlar kendilerini erkeklerden daha az yetenekli görmeye başlıyor. Araştırmaya göre, 6 yaşındaki hem kız hem erkek çocuklar “çok çok akıllı” bir kitap karakterini erkek olarak tanımlıyor. “İsyankâr Kızlar İçin Uyku Öncesi Hikâyeleri” kitabının yazarlarından  Elena Favilli “Eğer bütün çocuklar prensleri tarafından kurtarılan prenses hikayeleri okursa, öğrendikleri mesaj kadının erkek kadar değerli olmadığı, eşit olmadığımızdır” diyor. (KÜLTÜR SEVİSİ)