Uzun çalışma saatleri işçiye ölüm ve işsizlik getiriyor
CHP Emek Bürolarının 'Uzun Çalışma Saatlerinin Etkileri Raporu' işçilere ölüm ve işsizlik getiren çalışma saatlerinin karşılıksız kaldığını vurguluyor
Tamir Arda ERŞİN
Ankara
CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba tarafından açıklanan CHP Emek Bürolarının hazırladığı “Uzun Çalışma Saatlerinin Etkileri Raporu”nda çarpıcı verilere yer verildi. Rapora göre; emekçilerin uzun saatlerde çalıştırılması iş kazası ve cinayetlerini, işsizliği, patronun karını arttırıyor. Ancak tüm bu cefaya ve bedele rağmen emekçisinin cebindeki artmıyor.
CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, koordinatörü olduğu CHP Emek Bürolarının hazırladığı “Uzun Çalışma Saatlerinin Etkileri Raporu”nu basınla paylaştı. Raporda, 4857 sayılı İş Kanunu’na göre haftalık çalışma süresi en fazla 45 saat, yer altı maden işlerinde çalışan işçiler için 37.5 saat ve gece çalışmasının en fazla 7.5 saat olarak belirlendiği hatırlatılarak, “Türkiye’de emekçilerin yüzde 39’u haftada 50 saati aşan sürede çalışmaktadır” denildi. Buna rağmen 19 Ağustos 2017 günü Resmi Gazete’de yayınlanan, yönetmeliklerle gece postalarında çalışan tüm emekçilerin 7.5 saatten fazla çalıştırılmasının önünün açılmasına tepki gösterilen raporda, bu değişiklikle turizm, sağlık ve güvenlik kollarında saat sınırı kaldırıldığı kaydedildi. “İşçiler işverenin insafına bırakılmış bir sürede çalışmaya mecbur bırakıldı” denilen raporda, işçilere zorla gece 7.5 saati aşan çalışmanın dayatılacağı ifade edildi.
UZUN ÇALIŞMA İŞSİZLİĞİ ARTTIRIYOR
Raporda, uzun süreli çalışma dayatmasının işsizliği arttırdığı kaydedilerek, “Birkaç kişinin yapacağı işler, ‘kârlılık’ gerekçesiyle bir kişiye yaptırılmaktadır. Bu nedenle de işsizlik, alınan başkaca önlemlere ve sözde ‘seferberlik’ ilanlarına rağmen düşmemektedir. Ülkemizdeki gibi garip bir büyüme türüne neden olur. 2017’nin ikinci çeyreğinde yüzde 5.1’lik büyüme gerçekleşirken, işsizlik oranı geçen yılın aynı dönemine göre değişiklik göstermemiş ve yüzde 10.2 olarak hesaplandı. Ülkemiz büyürken istihdamın düşmüyor oluşu, çok yönlü olarak ele alınabilecek olmakla birlikte, bir yönüyle uzun çalışma- işsizlik arasındaki bağa işaret etmektedir. İşverenler yeni işçi almaksızın, mevcut işçileri daha fazla çalışmaya zorlayarak, ekonomik büyümeyi sağlayan üretimi artırırken, istihdam artışlarını da engelleyen bir etkide bulunmuşlardır” denildi.
İŞ KAZASI RİSKİ ARTIYOR
Raporda, istihdamdaki nüfustan haftada 50 saatten fazla çalışanların oranının 1994 yılında yüzde 38 ve 60 saatten daha uzun süre çalışanların oranının yüzde 22.88 olarak tespit edildiği kaydedildi. 2006’da ise haftada 50 saatten fazla çalışanların oranının yüzde 52’ye ve 60 saatten fazla çalışanların oranının yüzde 36.3’e yükseldiği belirtilen raporda, “1999-2006 döneminde ise Türkiye’de ölümle sonuçlanan iş kazaları da yüzde 35.7 oranında artmıştır. Bu sonuçlar çalışma süresi uzadıkça iş kazası riskinin arttığını göstermektedir” denildi.
Fazla çalışanların iş kazası geçirme riskinin, fazla çalışmayanlara kıyasla yüzde 61 daha fazla olduğuna dikkat çekilen raporda, günde 12 saatten fazla çalışanlarda iş kazası riskinin yüzde 37, haftada 60 saatten fazla çalışanlarda riskin yüzde 23 arttığı kaydedildi. Raporda, Türkiye’de aşırı ve uzun çalışmaya bağlı olduğu düşünülen kalp krizi, beyin kanaması vb. gibi ani ölümlerin iş cinayetleri içerisinde ortalama yüzde 10 seviyesinde olduğu aktarılarak, 2016 yılında en az 217 emekçinin kalp krizi-beyin kanaması geçirerek yaşamını yitirdiği belirtildi.
GECE ÇALIŞMANIN OLUMSUZ ETKİLERİ
Gece çalışmasının insan sağlığını olumsuz etkilediği ifade edilen raporda, gece çalışmanın psikolojik ve biyolojik etkileri şöyle sıralandı:
- Gece çalışanlarda diyabet, obezite ve kalp krizi riski ciddi oranda artmaktadır. Uyku problemlerinin ve düzenli uyumamanın bağışıklık sistemini etkilediği birçok araştırma ile ortaya konmuştur. Uykusuzluk, ruh hali ve beyin fonksiyonlarını olumsuz anlamda etkilemekte, fiziksel rahatsızlıkların yanında insana psikolojik olarak da zarar vermektedir.
- Gece çalışanlar, gündüz çalışanlara göre çok daha fazla yorgunluk hissetmektedirler. Ayrıca gece çalışan emekçilerin bozulan yemek düzenleri ve gece vakti yemek, uyanık kalmak amacıyla bedenin alışık olmadığı saatlerde içilen kahve türü ve asitli içecekler ülser, reflü ve daha ileri mide sorunlarına yol açmaktadır.
- Yapılan bir araştırmada gece çalışmasının, işçilerin yüzde 90’ının aile yaşamlarının zarar gördüğünü, yüzde 87’sinin sosyal yaşamlarının sınırlandığını, yüzde 91’inin boş zaman faaliyetlerinin azaldığını, yüzde 85’inin yemek düzenlerinin bozulduğunu, yüzde 86’sının uyku yetersizliği çektiğini ve yüzde 100’ünün de sağlıklarının kötü yönde etkilediğini belirtilmiştir.
GÜNÜN YARISI PATRONA GİDİYOR
TÜİK verilerine de yer verilen raporda, Türkiye’de sektörlerin çalışma saatleri şöyle sıralandı: İnşaat 49.5 saat, sanayi 48.8 saat ve hizmet sektörü 48.6 saat. Meslek gruplarına göre sıralamada ise hizmet ve satış elemanları 53.7 saat ile başı çekti. Türkiye’de yaşlara göre çalışma saatlerinin bilgisinin de yer aldığı raporda “haftalık ortalama çalışma sürelerine bakıldığında, 15-24 yaş arası 49 saat, 25-54 yaş arası 47.8 saat, 55-64 yaş arası 45.8 saat çalışmaktadır” denildi. Uzun çalışma süresinin emekçilerin sosyal hayatlarını doğrudan etkilediğinin altı çizilen raporda, “Çalışanlar, boş zaman, yemek ve uyku dahil kişisel bakımlarına yalnızca 12.2 saat ayırabilmektedir. Bu durum aile ilişkilerini olumsuz etkilemekte, özellikle ailelerin çocuklarına zaman ayıramamasına neden olmaktadır. Emekçilerin yüzde 7.1’i zaman baskısı veya aşırı iş yükünün ruhsal sağlıklarını olumsuz etkilediğini belirtmektedir” diye aktarıldı.
