Olof Palme Ödülü 'Pentagon Belgeleri'ni sızdıran Ellsberg'ye verildi

Murat KUSEYRİ
Stockholm

ABD başkanlarının Vietnam Savaşı hakkında halka yalan söylediklerini kanıtlıyan gizli "Pentagon Belgeleri"ni medyaya sızdıran ABD'li Savunma Uzmanı Daniel Ellsberg, 2018 yılı Olof Palme Ödülü'ne layık görüldü.

Olof Palme Anı Fonu tarafından yapılan açıklamada, Ellsberg'nin ağır cezaya çarptırılma ve kariyerini kaybetme riskinin bilincinde olmasına rağmen 1970'li yıllarda ABD yöneticilerinin Vietnam Savaşı'ndaki gizli planlarını ifşa ettiği belirtildi.

40 yıl sonra Ellsberg'nin bu kez Pentagon'un gizli planlarını açıkladığı ve nükleer silahlara sahip olan 9 ülkenin nükleer silahsızlandırmaya uymayı reddederek küresel nükleer bir yıkım uyarısında bulunduğu ifade edildi. Bu nedenle "güçlü hümanizmi" ve cesaretinden ötürü 2018 yılı Olof Palme Ödülü'ne layık görüldüğü belirtildi.

100 bin dolar tutarındaki ödül, 30 Ocak günü İsveç Parlamentosunda düzenlenecek törenle Ellsberg'ye takdim edilecek.

GİZLİ VİETNAM BELGELERİNİ MEDYAYA SIZDIRDI

Pentagon'da Savunma Analizcisi olarak çalışan Ellsberg, 7 bin sayfalık gizli Vietnam belgelerini gördükten sonra ABD'li yöneticilerin Vietnam savaşı ile halka yalan söylediğini anladığını anladı. Belgelerin fotokopilerini çekerek 17 gazeteye gönderdi. 1971 yılının Haziran ayında New York Times gazetesi belgelerin bir bölümünü yayınladı. Nixon hükümeti, belgelerin yayınlanmasını engellemek için gazeteye baskı yaptı. Mahkemeye başvurarak belgelerin yayınlanmasını engelledi. Ancak yüksek mahkeme, belgeleri basın ve ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirerek mahkemenin yasaklama kararını kaldırdı.

İşten atılan Ellsberg hakkında devletin gizli sırlarını ifşa etmek suçlamasıyla dava açıldı. 115 yıl ağır hapis cezasına çarptırılması istendi. Bu arada dönemin ABD Başkanı Richard Nixon'un oluşturduğu grup, Ellsberg'nin itibarını sarsmak ve psikolojik rahatsızlıkları olduğunu algısını yaratmak için Ellsberg'nin psikiyatrının bürosuna girme girişiminde bulundu. Aynı grup, 1972 yılında Demokrat Parti merkezinin bulunduğu Watergate hanına dinleyici yerleştirken yakalanınca Nixon devlet başkanlığı görevinden istifa etmek zorunda kaldı.

“Pentagon Belgeleri”ni konu alan onlarca kitap ve makale yazıldı. Yönetmen Steven Spielberg, geçtiğimiz yıl “The Post” filminde belgelerin gazetede yayınlanma öyküsü ve hükümetin yayınlanmasını engellemek için gösterdiği umutsuz çırpınışlarını anlattı.

Dagen Nyheter gazetesinden Björn af Kleen'e açıklamalarda bulunan Ellsberg, Olof Palme Anı Fonu'nun vereceği parayla nükleer silahlanmayı anlatan kitabını değişik dillere çevirtip yayınlatacağını söyledi.