Sanayi üretimi aralık ayında yüzde 9,8 azaldı
2018'de cari işlemler açığı 27,63 milyar dolar oldu. Sanayi üretimi ise aralık ayında yüzde 9,8 azalarak 2009'dan sonra en sert daralmayı yaşadı.
Fotoğraf: Pixabay
Açıklanan sanayi üretimi ile cari işlemler verileri, Türkiye ekonomisinde yaşanan büyük durgunluğu net bir şekilde rakamlarla ortaya koydu.
Sanayi üretimi 2018 yılının aralık ayında, önceki yılın aynı ayına göre yüzde 9,8; imalat sanayi üretimi ise yüzde 10,8 azaldı. Aynı dönemde ara malı üretimi yüzde 14,9, sermaye malı üretimi ise yüzde 8,6 daraldı.
HEM ENFLASYON HEM DURGUNLUK
Sektörler itibarıyla bakınca, Türkiye ekonomisinde yaşananlardan en ağır hasarı alan imalat sektörü olarak görülüyor: Aralık ayındaki yıllık daralma yüzde 10,8.
Özellikle aramalı ve sermaye malı üretimindeki sert düşüş üretimin gelecek aylardaki seyri için de umut vermiyor.
2018’in ilk çeyreğinde yüzde 9,9 artan sanayi üretimi sonraki çeyreklerde hız kesmeye başladı. Nitekim, 2018’in ikinci çeyreğinde yüzde 5,0, üçüncü çeyreğinde yüzde 0,6 artan üretim, yılın son çeyreğinde çakılarak yüzde 7,0 daraldı. Yılın son çeyreğinde, imalat sanayi üretiminde daralma ise yüzde 7,7 oldu.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre:
2018 yılı Aralık ayında madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 2,1, imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 10,8 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi yüzde 1,2 azaldı.
Bu sektörlerde 2018 yılı Aralık ayında madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi bir önceki aya göre yüzde 0,1 artarken, imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 1,6 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi yüzde 0,8 azaldı.
Ekonomi hızla daralırken, yüksek seyreden enflasyon Türkiye’nin uzun zamandır yaşamadığı şekilde stagflasyonist (Ekonomik durgunluk artı enflasyon) döngünün içinde olduğunu gösteriyor.
Sanayideki daralma işsizliği artırırken, yüksek enflasyon yoksulluğu katmerleştiriyor.
YAKIN ZAMANDA TOPARLANMA ZOR!
Aramalı üretimindeki azalış yüzde 14,9’la ihracat tarafında da işlerin çok yolunda gitmediğini anlatıyor. Verilen tüm vergisel ve faizsel desteklere rağmen, dayanıklı tüketim malları grubunda üretim yüzde 8,9 aşağıya inmiş durumda. Destek ve teşviklere rağmen, beyaz eşyadan otomotive, konut sektöründen mobilyaya kadar neredeyse tüm sektörlerden gelen üretim daralması verileri büyümenin yakın zamanda toparlanamayacağının habercisi.
ÇARKLAR YAVAŞLADI CARİ AÇIK AZALDI
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB), ödemeler dengesi verilerini açıkladı. Merkez Bankasının verilerine göre, cari işlemler açığı aralık ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre 6 milyar 313 milyon dolar azalarak 1 milyar 437 milyon dolara indi ve 2018 yılı cari işlemler açığı 27,63 milyar dolar olarak gerçekleşti. Önceki 4 ay üst üste cari işlemler fazlası verilmiş, bu 2002’den bu yana en uzun cari fazla serisi olmuştu.
Son dört aydır yaşanan cari fazlanın eksiye dönmesi farklı bir duruma işaret etmiyor. Mayıs 2018’de 58,1 milyar dolar olan cari açığın 27,6 milyar dolara gerilemesi; ekonomik daralmanın yansıması. Aramalı, ham madde ve sermayede dışa bağımlı ekonominin üretimdeki düşüşünün göstergesi.
Veriler, mart ayında açıklanacak milli gelirin 2018 son çeyreğinde en az yüzde 5 daralacağını gösteriyor.
KAYNAĞI BELİRSİZ FİNANSMAN
Türkiye ekonomisi 27,6 milyar dolarlık açığın 21,2 milyar dolarını kaynağı belli olmayan döviz kaynaklarıyla (net hata ve noksan kaleminden) finanse etti! 2017 sonundaki 47 milyar dolarlık cari açığın sadece 614 milyon doları kaynağı belli olmayan döviz girişlerinden sağlanmıştı. (EKONOMİ SERVİSİ)
CHP’Lİ ÖZTRAK: KAYNAĞI BELİRSİZ PARA GİRİŞİNDE CUMHURİYET TARİHİNİN REKORU
CHP Ekonomi Politikaları Genel Başkan Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Faik Öztrak: kaynağı belirsiz para girişinde Cumhuriyet tarihinin rekorunun kırıldığını söyledi.
2018’in ilk yarısında cari denge 31,3 milyar dolar açık verirken, yılın ikinci yarısında ekonomide yaşanan ani duruşa bağlı olarak 3,6 milyar dolar fazla vererek, 2018 yılında cari açığın 27,6 milyar dolar olduğunu belirten Öztrak “Cari açıktaki düşüş için ödenen bedel ise üretimde ve ekonomide sert yavaşlama ile artan işsizliktir. Nitekim, 2018’in ilk yarısında yüzde 7,3 artan sanayi üretimi, yılın ikinci yarısında yüzde 3,4 daralmıştır” dedi.
‘HEM CARİ DENGE HEM FİNANS DENGESİ AÇIK VERDİ’
2018’de cari açığın finansmanında da ciddi sıkıntılar olduğunu görüldüğünü vurgulayan Öztrak şu ifadeleri kullandı; “2018’in ilk yarısında finans hesabından 13,6 milyar dolar giriş olurken, yılın ikinci yarısında aynı hesaptan 17,6 milyar dolarlık çıkış yaşanmıştır. Böylece 2018’in tamamında finans hesabından çıkan para 4 milyar dolar olmuştur.”
‘KAYNAĞI BELİRSİZ PARA GİRİŞİNDE REKOR KIRILDI’
2018 yılında esas ilginç gelişmenin kaynağı belirsiz para giriş ve çıkışında izlendiğini vurgulayan Öztrak “Net Hata ve Noksan Hesabında” yaşanmıştır. Yılın ilk yarısında 9,9 milyar dolar olan kaynağı belirsiz para girişi, yılın ikinci yarısında hızlanmış ve 11,3 milyar dolara ulaşmıştır. Böylece 2018’in tamamında ülkeye giren kaynağı belirsiz para 21,2 milyar dolara ulaşmıştır. Bu, Türkiye Cumhuriyeti tarihinde, tek bir yılda ülkeye giren en yüksek kaynağı belirsiz para miktarıdır. Bir diğer ifadeyle 2018’de her 100 dolarlık cari açığın 77 doları kaynağı belirsiz para girişiyle finanse edilmiştir. Diğer taraftan, 2018’de eritilen döviz rezervi ise 10,4 milyar dolardır” dedi.
‘SPEKÜLASYONLARI ENGELLEMEK İÇİN AÇIKLAMA YAPILMALI’
Hesap verebilirliğin, şeffaflığın ve hukuk üstünlüğünün olduğu her ülkede böyle muazzam kaynağı belirsiz para girişlerinin nedeninin kamuoyuyla ile paylaşıldığının altını çizen Öztrak. 2018’de 21,2 milyar dolarlık olağanüstü para girişinin nedenlerinin, bu konudaki spekülasyonları engellemek adına, derhal kamuoyuna açıklanması gerektiğini dile getirdi. (HABER MERKEZİ)