Bedeller ödenerek kazanılan bayram: 1 Mayıs

Ali ÇARMAN
Stuttgart

Bugün dünyanın dört bir yanında kutlanan ve bütün ezilen-sömürülenleri aynı amaç doğrultusunda aynı saflarda birleştiren 1 Mayıs, büyük bedeller ödenerek kazanıldı. Türkiye’de 1977’de yaşanan kanlı 1 Mayıs, 1929 Berlin 1 Mayıs’ında yaşananlar buna örnektir. 1928 ortalarında görülmeye başlanan dünya ekonomik bunalımı, burjuvazi ile işçi sınıfı arasında çatışmaların yoğunlaşacağının habercisi oldu. Büyük işsizlik, yüksek enflasyon, peş peşe patlak veren iflaslar ve büyük sefalet... Böylesi bir ortamda Hitler’in faşist partisi el altından piyasaya sürüldü.

KESKİNLEŞEN MÜCADELE

Alman Komünist Partisi (KPD), 1 Mayıs’ın sokaklarda kutlanacağını ilan etmişti. Ancak Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve sendikalar 1 Mayıs’ı sokakta karşılamak yerine kapalı salonda kutlama tutumunda vazgeçmediler. Zira ülkede nisan ayından itibaren 1 Mayıs başta olmak üzere her türlü gösteri yasaklanmıştı.  SPD, yasağa karşı kitlesel ve kararlı bir mücadele hattında ilerlemek yerine uzlaşıcı tutumda ısrar etti.

KANLA BOĞULMAYA ÇALIŞILAN 1 MAYIS

Yaklaşık 200 bin Berlinli işçi, KDP’nin çağrısına uyarak, 1 Mayıs sabahı tahditlere aldırmadan sokağa çıktı. Savaşa, sömürüye ve faşizme karşı barışçıl bir 1 Mayıs kutlamasına binlerce polis azgınca saldırdı. Kitlenin üzerine kurşun yağdırdıkları yetmedi, pencereden kutlamayı izleyenlerin üzerine de kurşun yağdırıldı. Resmi kayıtlarda bile polisin binlerce mermi kullandığı gizlenmeyen saldırıda 33 işçi katledildi, yüzlercesi de yaralandı. Bir tek polisin dahi burnunun kanamadığı katliamda, burjuva basının yalanlarına karşın; işçilerin değil saldırganlık, en ufak bir karşı koyuşta dahi bulunmadığı sonradan açığa çıkmıştı.

25 BİN İŞÇİ GREVE ÇIKTI

1 Mayıs 1929, çarşamba akşam saatlerinde işçiler, Neuköln ve Weddin’de polisin rastgele ateşinden korunmak için kendiliğinden barikatlar kurdu.  2 Mayıs günü, KPD’nin çağrısıyla 25 binden fazla işçi greve çıktı. İşçilerin direnişi 6 Mayıs’a kadar irili ufaklı eylemlerle devam etti. Bu süreçte 1200 işçi tutuklandı. KPD yönetimi mücadele içindeki işçilerle sürekli görüşüyordu. Parti, kendiliğinden başlayan çarpışmaları daha büyük kayıplar vermeden sonlandırmak istiyordu. KPD Başkanı, Ernst Thaelmann yer altı geçitlerinde ve tehlikelerden geçerek Wedding işçilerine partinin kararını ileterek onları ikna etti. Yoksul işçi semtlerinde devam eden saldırı ve talanda Berlin’in SP’li Emniyet Genel Müdürü Karl Zörgiebel’in emrinde makinalı tüfek ve zırhlı araçlarla takviye edilmiş 16 bin 500 polis, adeta hareket eden her şeye ateş açarak kanlı 1 Mayıs katliamına imza attı.

Berlin’deki kanlı 1 Mayıs’ın üzerinden 90 yıl geçti. Dünyanın neresinde olursa olsun, işçi sınıfı mücadelesi için yaşamını feda eden yiğit işçilere selam olsun...

Şair Erich Weinert’in kanlı 1 Mayıs üzerine kaleme aldığı şiir

‘1 MAYIS 1929 MUCİZESİ!’

Güvenlik polisi siper etmiş göğsünü
Kızıl saldırganlara karşı.
O Kızıllar ki, her delikten, her çatıdan
Kurşun yağdırmaktalar gözleri kanlı
Neyse ki polis kahramanca korudu güvenliği
...

Ardında olay yerine bakıldı ki bir çok ölü yatıyor,
Bir o kadar yaralı, bu da ne!
Kahraman güvenlik kuvvetleri
Kendi mevcutlarını saydılar, endişeyle,
Ama hayır, polisler tastamam hayatta
Ya bu yerde sıra sıra yatanlar? Hepsi işçi!
Bir tek polis yok içlerinde.
İşte 1 Mayıs 1929 ‘Mucizesi...’