İşçinin hakkına göz diken Koç'un TÜPRAŞ'ı Türkiye'nin en büyük şirketi
TİS sürecinde işçilerin hakkına göz diken Koç'a bağlı TÜPRAŞ, Türkiye'nin en büyük şirketlerinin belirlendiği Fortune 500'de 88,6 milyar liralık net satış geliriyle birinci sırada.
Fotoğraf: Evrensel
Türkiye’nin en büyük 500 şirketinin belirlendiği Fortune 500 araştırmasının 2018 sonuçlarına göre, toplusözleşme (TİS) sürecinde 3 yıllık sözleșme, vardiya sisteminde değișiklik ve mazeret izinlerinin azaltılması dayatmalarıyla ișçileri daha fazla sömürmek isteyen Koç'a bağlı TÜPRAŞ, 88,6 milyar liralık net satışla birinci sırada.
BİRİNCİ TÜPRAŞ, İKİNCİ EPİAŞ, DÖRDÜNCÜ BOTAŞ…
Finansal kurumlar ile holding dışındaki tüm sektörleri kapsayan Fortune 500 Türkiye araştırmasının 2018 sonuçları, Fortune Türkiye Genel Yayın Yönetmeni Şule Laleli, CRIF Türkiye Birim Müdürü Yavuz Arsoy ve Fortune Türkiye Finans Editörü Ayfer Yıldız’ın katılımıyla İstanbul’da açıklandı.
Fortune Türkiye, CRIF ve Dun & Bradstreet Türkiye tarafından hazırlanan araştırmaya göre, Fortune 500 Türkiye’nin en büyük şirketi, net satışlarını 2018’de önceki yıla göre yüzde 64,1 artırarak 88 milyar 552 milyon liraya çıkaran TÜPRAŞ. TÜPRAŞ, geçen yıl da listenin ilk sırasında bulunuyordu.
Listenin ikinci sırasında ise Enerji Piyasaları İşletme AŞ (EPİAŞ) var. EPİAŞ, net satışlarını 1 yılda yüzde 55 artırarak 63,8 milyar liraya çıkardı.
Önceki yıl 5’inci sırada yer alan Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ (BOTAŞ), 51 milyar 51 milyon liralık net satışla 4’üncü sıraya yükselirken 3’üncü sırada yer alan Petrol Ofisi, 49 milyar 933 milyon lirayla 5’inci sıraya geriledi.
BİM SEKİZİNCİ SIRADA
Listede Opet Petrolcülük AŞ 42 milyar 997 milyon lirayla 6’ncı, Ford Otomotiv 33 milyar 292 milyar lirayla 7’nci, Bim Birleşik Mağazalar AŞ 32 milyar 323 milyon lirayla 8’inci, Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları 27 milyar 15 milyon lirayla 9’uncu ve Arçelik 26 milyar 904 milyon lirayla 10’uncu sırada yer aldı.
ŞİRKETLERİN TOPLAM NET SATIŞ YÜZDE 31,84, ESAS FAALİYET KÂRI YÜZDE 37,52 ARTTI
Listede yer alan 500 şirketin toplam net satışları, yüzde 31,84’lük artışla 1 trilyon 588 milyar 380 milyon liraya yükseldi.
Listedeki şirketlerin net karları ise 2017 yılına göre yüzde 16,63 düşerek 54 milyar liraya geriledi. Kur ve faizdeki yükselişle bozulan bilanço yapılarını düzeltmek için esas faaliyetlere yönelen şirketler, 2018’de de bu eğilimi sürdürdü. Şirketlerin esas faaliyet kârı yüzde 37,52 artarak 131,3 milyar liraya yükseldi.
İHRACAT TL BAZINDA YÜZDE 57, DOLAR BAZINDA YÜZDE 19 ARTTI
Fortune 500 şirketleri, geçen yıl ihracatlarını TL bazında yüzde 57 artırarak 450 milyar liraya çıkardı. İhracat, dolar bazında ise yüzde 19,01 artarak 93,5 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Fortune 500’ün toplam satışlar içinde ihracatın payı 2018’de yüzde 28,33’e çıktı. Bu oran 2017’de yüzde 23,78 olarak gerçekleşmişti.
500’ÜNCÜ SIRADAKİ ŞİRKETİN NET SATIŞI 500 MİLYON LİRAYI AŞTI
Listedeki ilk 10 firma Fortune 500’ün net satış gelirlerinin yüzde 30,1’ini oluşturdu. Bu rakam, geçen yıl yüzde 27,2 seviyesindeydi. İlk 100 firmanın net satışları ise Fortune 500’ün net satış gelirlerinin yüzde 71,8’ini oluşturdu. 279 şirketin satış geliri 1 milyar lira sınırına yaklaştı. Satış geliri 10 milyar liranın üzerinde olan şirket sayısı ise 29 oldu.
Listedeki 500’üncü şirketin net satışı 500 milyon TL’yi aştı. Bu yıl 90 yeni şirketin girdiği listedeki firmaların 271’ini üretim, 118’ini ticaret, 85’ini hizmet, 26’sını ise inşaat kuruluşu oluşturdu.
Fortune 500 şirketlerinin geçen yıl GSYH’de yüzde 38 olan payı, bu yıl yüzde 42,9’a yükseldi.
TÜPRAŞ, TİS SÜRECİNDE İŞÇİNİN HAKKINA GÖZ DİKTİ
Liste başı TÜPRAŞ, TİS sürecinde işçilere 3 yıllık sözleşme, vardiye sisteminde değişiklik ve mazeret izinlerinin azaltılmasını dayatmış, işçiler de bu dayatmalara karşı işyerini terk etmeme eylemine başlamıştı. İşçilerin eylemi sürerken Koç Holding en son 2 yıllık sözleşme ve yüzde 10 zam önermişti. Yüksek Hakem Kurulu ise kararında Koç Holding patronun verdiği teklifin bile gerisinde bir sözleşme bağıtlamıştı. YHK tarafından bağıtlanan sözleşme 3 yıllık oldu ve vardiya sisteminin değiştirilmesine karar verildi. Mazeret izinleri de amirlerin onanıyla 8 günde bırakıldı. Ücret zammı ise yüzde 6 olarak belirlendi. (EKONOMİ SERVİSİ)
