İhtiyat akçesi hazineye aktarılıyor: Son atımlık barutla yandaş kurtarılacak

Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda kabul edildi. Böylece devletin kefen parası olarak adlandırılan ihtiyat akçesi hazineye devredildi, Varlık Barışı uzatılarak kara paranın aklanmasının önü açıldı. Elde edilen gelirler ise başta inşaat ve enerji olmak üzere batık hale gelen firmaların kurtarılmasına aktarılacak. Kriz nedeniyle sıkışan hükümetin son atımlık barutu da sonuna kadar kullanmak istediğini dile getiren Ekonomist Mustafa Sönmez, oluşacak yükün halk sınıflarının sırtına bildirildiğini söyledi.

KARA PARA AKLAMA

Plan ve Bütçe Komisyonunda görüşülen teklifi gazetemize değerlendiren Mustafa Sönmez, ihtiyaç akçesinin hazineye devredilmesiyle, varlık barışının uzatılmasının birbiriyle bağlantılı olduğunu söyledi. Hazinenin son yılların en büyük açıklarını verdiğini dile getiren Sönmez, şöyle devam etti: “Bu açıkları bir defalık gelirlerle daraltmaya çalışıyorlar. Bu ikinci varlık barışı. Yeniden yürürlüğe sokuluyor. Böylece yurt dışında tutulan döviz varlıklarının Türkiye’ye getirilmesi ve döviz rezervlerine görece etki etmesi niyeti var. Aslında bunun adı kara paranın aklanmasından başka bir şey değil. İlkinde olduğu gibi ikincisinde de bir dizi suç ekonomisine ait paradan tutun, vergi cennetlerine kaçırılmış paranın Türkiye’ye getirilmesine yeşil ışık yakmak olarak yorumlanabilir. Çünkü Para nereden geliyor diye herhangi bir sorgulama yapılmıyor. İhtiyaç akçesi de, varlık barışının uzatılması da bir defaya mahsus, bir atımlık barutlardır. Hazinenin yüz yüze kaldığı önemli açıkları daraltabilecek adımla değil. AKP o kadar sıkıştı ki, bir atımlık barutları sonuna kadar kullanmak istiyor.”

YANDAŞ FİRMALAR YARARLANACAK

Teklif içinde ödeme sıkıntısı içindeki firmaların kurtarılmasına yönelik maddelere dikkat çeken Sönmez, 2001 krizinde borçlu firmalarla alacakları bankalar arasındaki kilitlenmeyi açmak için getirilen İstanbul Yaklaşımının yeniden getirildiğini söyledi. Sönmez “Burada daha çok kolaylaştırıcı bir mevzuat getirilerek firmalara bankalar tarafından zorlanmaması, bankaların da bu mevzuatla bilançolarını rahatlatmaları amaçlanıyor. Burada esas olarak mevzuatı değiştirerek alacaklıyla borçlu arasındaki kilitlenmeyi açmaya çalışıyorlar. Önlem borçlu tüm firmaları kapsıyor. Ancak bankalara kredi takmış olan öncelikli firmalar inşaat ve enerji sektörü. Bunların da ağırlıklı kısmı yandaş firma olduğu için, önlemi yandaş firmaları sorunlarını çözmeye dönük bir önlem olarak adlandırabiliriz” diye konuştu.

Bu tür operasyonların hazineye yük olduğunu ifade eden Sönmez, şöyle devam etti: “Bir taraftan hazineye yük olan batık firmaları kurtarmak istenirken bunun için merkez bankasının kaynakları ve varlık barışı ile kapatmaya çalışıyor. İkisi de kalıcı çözüm üretecek şeyler değil. Ama AKP bütün barutunu kullanarak ekonomide böyle denge sağlamaya çalışıyor. Fakat bunlar kalıcı, ekonomide yeni bir büyüme ivmesi yakalatacak, istihdam ve gelir yaratacak adımlar değil. Yükü vergi mükelleflerinin, halk sınıflarının üstüne yıkan operasyonlardan ibaret.”

Teklifle yurtdışına çıkış harcının 15 liradan 50 liraya çıkarıldığını ifade eden Sönmez, “15 lira toplu konut idarisine gidiyordu. Şimdi 15 lira yine toplu konuta gidecek, 35 lirası bütçeye aktarılacak. Bu angarya vergisidir” dedi.

TORBA YASADA NELER VAR?

Meclis Plan ve Bütçe Komisyonunda kabul edilen Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi’nde yer alan maddelerin bazıları şöyle:

VARLIK BARIŞI UZATILIYOR

Teklif ile Varlık Barışı süresini 6 ay uzatıyor. Böylece yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını, 31 Aralık 2019’a kadar Türkiye’deki banka veya aracı kuruma bildiren gerçek ve tüzel kişiler, Nereden buldun?​” sorusuna muhatap olmadan serbestçe tasarruf edebilecek. Banka ve aracı kurumlar, kendilerine bildirilen varlıklara ilişkin yüzde 1 oranında hesapladıkları vergiyi, vergi dairesine beyan edecek, aynı sürede ödeyecek. Varlık Barışı, kara para aklamak isteyenlerin de önünü açıyor. 

KANUNİ DEFTER KAYITLARINDA YER ALMAYAN VARLIKLAR

Gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye’de bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar için de 31 Aralık 2019’a kadar beyan süresi tanındı. Vergi dairelerine beyan edilecek bu varlıklar, aynı tarihe kadar dönem kazancının tespitinde dikkate alınmaksızın kanuni defterlere kaydedilebilecek.

VERGİ İNCELEMESİ YAPILMAYACAK

Vergi dairelerine beyan edilen varlıkların değeri üzerinden yüzde 1 oranında vergi alınacak. Vergi, gider yazılamayacak, başka bir vergiden mahsup edilemeyecek. Bildirilen veya beyan edilen varlıklar nedeniyle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacak. Cumhurbaşkanı, bu düzenlemedeki süreleri, bitim tarihlerinden itibaren 6 aya kadar uzatabilecek.

İHTİYAÇ AKÇESİ HAZİNEYE

Merkez Bankasının yıllık safi kârının yüzde 20’sinin ihtiyat akçesine ayrılacağına yönelik hüküm kaldırılıyor. Hisse senetlerinin nominal değerleri üzerinden yüzde 6 oranında ilk kâr hissesi hissedarlara dağıtılmaya devam edilecek. Bunun ödenmesinden sonra kalan miktarın yüzde 10’u, “fevkalade ihtiyat akçesi” yerine, ihtiyat akçesine aktarılacak. Son yıl kârından ayrılan ihtiyat akçesi hariç, birikmiş ihtiyat akçeleri her yıl kara katılarak dağıtılabilecek. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar ayrılmış bulunan ihtiyat akçelerinin tamamı, birikmiş fevkalade ihtiyat akçelerinin ise son yılın kârından ayrılan kısmı hariç tamamı Genel Kurul kararı aranmaksızın Hazineye verilecek.

SERMAYEYE TAM DESTEK

Finansal güçlük içinde bulunan firmalara, geri ödeme yükümlülüklerini yerine getirebilmelerine imkan verilmesini sağlamak amacıyla, yapılacak çerçeve anlaşma kapsamında bazı teşvikler verilecek ve borçlarının yeniden yapılandırılmasına olanak sağlanacak. Bu hükümler, iki yıl süreyle uygulanacak. Bu süreyi iki yıl daha uzatmaya Cumhurbaşkanı yetkili olacak. Bu madde kapsamında finansal yeniden yapılandırmalarda; kredilerin vadelerini uzatmak, kredileri yenilemek, ilave kredi vermek, anapara, faiz, temerrüt faizi, gecikme cezaları ve kar payları ile kredi ilişkisinden doğan diğer her türlü alacağı indirmek veya bunlardan kısmen veya tamamen vazgeçmek mümkün olacak.

Bu madde hükümlerine göre finansal yeniden yapılandırma kapsamına alman bir borçlunun borçlarının, sözleşmenin imza tarihini izleyen yılın başından itibaren iki yıl içerisinde tekrar finansal yeniden yapılandırmaya konu edilmesi halinde, bu madde hükmünde belirtilen vergi istisnaları ve teşvikler uygulanmayacak.

Düzenleme uyarınca yapılacak teminat azaltma, anapara ve diğer alacaklardan vazgeçilerek kayıttan düşme yahut benzer işlemlerle kredilerin yeniden yapılandırılması Bankacılık Kanunu ile düzenlenen zimmet suçunu oluşturmayacak.

EL KONULAN ARAÇLAR İADE EDİLECEK

Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi ile Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu’nun, eşyayı, aldatıcı işlem ve davranışlarla gümrük vergileri kısmen veya tamamen ödenmeksizin ülkeye sokan kişilerle ilgili başlatılan bir soruşturma veya kovuşturma kapsamında bulunan ve müsadere kararı verilmemiş kara taşıtlarıyla ilgili düzenleme yapılıyor. Buna göre, taşıtın tasfiyesinin tamamlanmamış olması, 31 Aralık 2019 tarihine kadar ilgili gümrük idaresine başvurulması ve taşıtın ilk iktisabında ödenmesi gereken Özel Tüketim Vergisi’nin (ÖTV) yüzde 25’inin ilgili tahsil dairesine ödenmesi şartlarının birlikte gerçekleşmesi halinde araç hakkında el koyma ve müsadere kararı verilmeyecek. Mevcut el koyma kararı kaldırılacak ve el konulan aracın sahibine iade edilmesine karar verilecek. İadesi talep edilen ulaşım araçlarının muhafazasına ilişkin masraflar araç sahibince ödenecek. Cumhurbaşkanı, başvuru süresini 6 aya kadar uzatmaya yetkili olacak. (İstanbul/EVRENSEL)