Turizm işçilerinin derdi büyüyor, işsizlik kalıcılaşıyor
Turizm sektöründe çalışan 1 milyona yakın sezonluk işçi ne işsizlik sigortasından yararlanabiliyor, ne de iş bulabiliyor. İflasların artması işsizliği kalıcı hale getiriyor.
Fotoğraf: Dev Turizm-İş
Koronavirüs salgını nedeniyle turizm sektöründe işlerin durma noktasına gelmesi bu iş kolunda çalışan işçiler açısından ciddi sorunlara yol açtı. Dev Turizm-İş Sendikası Marmara Bölge Şubesi yaptığı açıklamayla işten atmaların yasaklanmasını, faturaların ertelenmesini ve işsizlere temel geçim ödeneği verilmesini talep ederek, tüm işçilere örgütlenme çağrısı yaptı.
Hükümetin kararıyla 100 bine yakın işyerinin kapandığın hatırlatılan açıklamada, “Bunların büyük bir çoğunluğu turizm sektöründendir. Lokanta, otel, seyahat acentesi, kafe, eğlence mekanı, spor salonu, kuaför ve güzellik salonları hepsi turizm sektöründe faaliyet yürüten işyerleri ve bunların hemen hepsi kapanmıştır. 16 Mart’tan bu yana 40 günü aşkın süredir turizm sektöründe faaliyet yürüten işletmelerin yüzde 80’i kapanmıştır. Ne zaman açılacağı da belli değildir. Daha şimdiden kafe vb işletmelerin yüzde 40’ının iflas ettiği görülmektedir. Bu da bize açığa çıkan işsizlik oranlarının kalıcı olacağını göstermektedir” dendi.
SEZONLUK ÇALIŞANLARIN DURUMU
Turizm sektöründe ortalama 1 buçuk milyon sezonluk işçi çalıştığı hatırlatılan açıklamada, şu ifadelere yer verildi: “Bu arkadaşlarımız en az bir yıl boyunca açlığa mahkumdur. Sezonluk işçilerin birçoğu ne kısa çalışma ödeneğinden ne de işsizlik maaşından faydalanamamaktadır. Kısa çalışma ödeneğine başvuru için işçi adına son 3 yılda en az 450 gün prim yatmış olması, kısa çalışmanın başlangıcından geriye doğru 60 gün kesintisiz çalışmanın bulunması gerekir. Bu koşullar kayıtsız çalışan sezonluk işçiler için geçerli değildir. İşsizlik maaşı için ise son 3 yılda en az 600 gün prim yatmış olması, kısa çalışmanın başlangıcından geriye doğru 120 gün kesintisiz çalışmanın bulunması gerekiyor. Bu arkadaşlarımız işsizlik maaşı da alamamaktadır.”
GÖÇMEN İŞÇİLER
Sektörde yüzde 30 oranında yer alan göçmen işçi sayısının 1,5 milyon kadar olduğu hatırlatılan açıklamada, bu işçilerin ücretlerinin dahi ödenmeden işten atıldığı ifade edildi. Kayıtsız, güvencesiz, her türlü haktan mahrum olarak çalıştırılan göçmen işçilerin de kısa çalışma ödeneği ve işsizlik maaşından yararlanamadığı ifade edilen açıklamada, “Sosyal ilişki ağları dar olduğu için toplumsal dayanışmanın da ciddi oranda dışında kalan bu kesim en büyük mağduriyeti yaşamaktadır” dendi.
TURİZM SEKTÖRÜNDE NELER YAŞANIYOR?
Açıklamada sektörde yaşananlar şöyle aktarıldı:
- Turizm işçisi birdenbire kendini ya işsiz buldu ya da ücretsiz izne ayırma ve yıllık iznin zorunlu kullandırılması dayatmasıyla karşılaştı.
- Sektörde çok yüksek oranda işten çıkarmalar yaşanıyor. İşçiler kıdem ve ihbar tazminatları dahi ödenmeden işten çıkarılıyorlar.
- Ücretsiz izne ayrılan işçiler büyük bir belirsizlik içinde. Bazı işyerlerinde ücretsiz izin iş sözleşmesinin askıya alınması şeklinde işletiliyor. Bu durumda işçinin sigorta primi yatırılmıyor ve kıdemi işletilmiyor.
- Hükümetin açıkladığı kısa çalışma ödeneğinin kullanılması süreci sıkıntılıdır. Sektörde çalışan sezonluk işçiler, göçmen işçiler, kayıtsız işçiler kısa çalışma ödeneği için gerekli şartlarda olmadığı için bu ödenekten yararlanamayacaktır.
- Aile ve Çalışma Bakanlığına göre kısa çalışma ödeneğine bir ayda 3 milyon 44 bin başvuru var. Mart ayındaki 221 bin işsizlik sigortası başvurusunu eklediğinizde son bir ayda işini kaybeden işçi sayısı 3 milyon 265 bini buluyor. Bu sayı tamamen kayıtlı işçileri kapsamaktadır. Gerçek rakamlar bunun çok üzerindedir.
- İşsizlik rakamlarının ulaşacağı seviye göz önüne alınarak bir an önce emekçileri koruyan tedbirler hayata geçirilmelidir.
- Ancak tedbir almak yerine Kültür ve Turizm Bakanı turizmde sertifikasyon sisteminin geleceğini “müjdeledi”. Bu sistemle koronavirüs olmayan alanların sertifike edileceğini duyurdu. Bu tarz uygulamalar ancak bir grup azınlığın işine yarayabilir. Sektördeki işçileri korumak gibi bir derdi yoktur. Turizm çalışanının kendi hayatını güvenceye alacak “müjdelere” ihtiyacı vardır.
TALEPLER
Açıklamada talepler şöyle sıralandı:
“İşten atmak yasaklansın. Çalışanlara ücretli izin verilsin. Elektrik, su ve doğalgaz faturaları ertelensin. İşsizlere temel geçim ödeneği verilsin.” İşçi sınıfının Birlik, Mücadele ve Dayanışma Günü 1 Mayıs’a sayılı günler kala taleplerin bir kez daha dile getirildiği belirtilen açıklamada “Bizi yok saymaya, görmezden gelmeye çalışanlara inat ‘Biz varız, hayatı yaratıyoruz ve yaşamak istiyoruz!’ diyoruz” dendi.
Turizmin sendikalaşma oranı yüzde 3,95’le en düşük sektörlerin başında geldiği vurgulanan açıklamada, örgütsüzlüğün yaşanan sorunları daha da vahim hale getirdiği kaydedildi. Açıklamada “Hak arama mücadelesinin ve dayanışmanın olmazsa olmazı örgütlülük bu dönemde her zamankinden daha fazla ihtiyaç duyulan bir olgudur” dendi. Açıklamada kayıtlı-kayıtsız, sendikalı-sendikasız sektörde mağduriyet yaşayan tüm işçileri kendileriyle irtibata geçme çağrısı yapıldı. (İstanbul/EVRENSEL)
