Türkiye ekonomisi yıllık bazda yüzde 5-8 küçülebilir

İktisatçı-Yazar Mustafa Sönmez’in katkılarıyla hazırlanan TMMOB Makina Mühendisleri Odası tarafından hazırlanan ‘Sanayinin Sorunları Bülteni’nde, “AKP yönetimi, uzun süredir kan kaybı yaşayan ekonomiye kalıcı çözümler üretemiyor, üretmesi de kolay görünmüyor” ifadeleri yer aldı. Döviz kazandırma yeteneği güçsüzleşmiş ekonominin dış kaynaklara bağımlılığı, dış yatırımcının çıkış yaptığı son yıllarda ekonomiyi sık sık sarsmaya yettiği ifade edilirken, “Dış kaynak bulmanın kolaycılığına aldanan iktidar, hesapsızca üstlendiği döviz riskinin altında iki büklüm kalmış durumda” denildi.

RAPORDAN ÖNE ÇIKANLAR

Raporda şu noktalara dikkat çekildi:

• Pandemi öncesi döviz krizi ile sarsılan ekonomi hızla küçülme ve işsizlikte tırmanma, enflasyonda iki haneliliğe saplanma zafiyetleri sergiledi. Pandemi, bu yapıya tuz biber ekti.
• Yılın ikinci çeyreğinde yüzde 15 dolayında küçülmesi beklenen ekonominin sonraki çeyreklerde kısmi toparlama sağlaması halinde bile yılı yüzde 5 ile 8 arasında küçülme ile tamamlaması olası.
• Sanayi üretiminin nisan ayında yüzde 33 dolayında gerilemesi, otomotivde gerilemenin yüzde 75’i, bu gerilemenin giyim-tekstilde yüzde 60’a ulaşması ürpertici boyutlar.
• Resmi işsizliğin yüzde 13 dolayında görünmesine karşılık, genişletilmiş gerçek işsizlik yüzde 25’lere çıktı. Zorunlu izne çıkarılmış istihdamda görünen işsizler dikkate alındığında işsiz sayısı 13 milyonu, işsizlik oranı yüzde 40’ı buluyor.
• Pandemi sonrasına kullanılacak Hazine kaynağı bırakmayan iktidar, daha çok genişletilmiş para politikaları ile dümen tutmaya çalışıyor. Hazine açıkları ve kamu borçlanması büyürken Merkez Bankası kamu bankaları ve Hazine, genişletici para politikaları ile kredi ucuzlatıp ekonomiyi canlandırmaya çabalıyor.
• Ekonominin sert düşüşünün önünü kesmek için salgını önlemeye dönük tedbirleri erkenden kaldıran hükümet, şimdi ülkeyi, ikinci bir salgın dalgasının riski altına soktu.
• Enflasyonu tek haneye indirme yönünde henüz bir gelişme görülmez iken ucuzlatılmış kredi faizleri için indirilen mevduat faizleri, dövize yönelişi kamçılıyor, dolarlaşma riski büyüyor.
• Kredi musluklarının sadece kamu bankalarına değil özel bankalara da açtırılmaya zorlanması ile büyümede düşüş frenlenmek isteniyor. Ne var ki, bu yaklaşım, birçok yan etki yaratarak yeni sorunlara yol açıyor. Değersizleşen TL karşısında dövize yönelme, bu yan etkilerden biri. Dahası, genişletilmiş para politikası, enflasyonu tırmandıracak rüzgarlar da taşıyor.
• Dış kaynak bulmada iyice tıkanan ekonomi, içeriye ve dışarıya güven veremedikçe, bünye daha da güçsüzleşip daha da kırılgan hale geliyor. Ekonomik anlamda güçsüzleşmekten mağdur olanların sayısı her geçen gün daha çok artıyor ve genel durum siyasi değişim talebini büyütüyor. Bu siyasi değişim basıncının önümüzdeki günlerde daha çok öne çıkması beklenebilir. (İstanbul/EVRENSEL)