Zoonotik hastalıklarla mücadelede başarı, bütüncül bir sağlık sistemiyle sağlanır

Türk Veteriner Hekimler Birliği, 6 Temmuz Dünya Zoonoz Günü için yaptığı açıklamada, hayvandan insana geçen hastalıklarda başarının sırrının insan, doğa ve hayvan sağlığı temelli bütüncül bir “tek sağlık sistemi” olduğu ifade edildi.

Türk Veteriner Hekimler Birliği, Mikrobiyolog Louis Pasteur tarafından kuduz aşısının başarı ile kullanıldığı 6 Temmuz 1885 tarihi dikkate alınarak her yıl kutlanan “Dünya Zoonoz Günü” için bir basın açıklamadı yayınladı. “Hayvanlardan insanlara bulaşan” anlamına gelen zoonoz için, “Bilimsel ve teknolojik gelişmelerle küçülen Dünyada; insanlık çözüm gerektiren çeşitli zorluklarla karşı karşıya kalmıştır. Dünyadaki küçülme hastalıkların hızla yayılmasına sebep olmuştur. COVID-19 gibi küreselleşen zoonotik hastalıklar maalesef küresel tehlike ve tehdit haline gelmiştir” denildi. 

"GIDA KAYNAKLI HASTALIKLARIN YÜZDE 90’I HAYVANSAL"

İnsanlarda görülen hastalıkların yüzde 61’inin hayvansal kökenli olduğunun verildiği açıklamada, “Yapılan araştırmalarda COVİD-19’a kadar Dünya üzerinde her yıl 2 milyar vaka olduğu ve 2.7 milyon insanın zoonotik hastalıklardan öldüğü tahmin edilmektedir. Yeni oluşan patojenlerin (Ebola, Batı Nil, COVID-19, Kuş Gribi) yüzde 75’i hayvanlardan insanlara geçmektedir. Gıda kaynaklı hastalıkların ise yüzde 90’ından fazlası hayvansal gıdalardan kaynaklanmaktadır. Her yıl ortaya çıkan 5 yeni insan hastalığının 3’ü hayvan orijinlidir. Zoonotik hastalıklar grubunda yer alan etkenlerin %80’i potansiyel biyoterör etkenleri arasında bulunmaktadır” denildi. 

"HAYVANLARI KORUMAK, İNSANLARI KORUMAKTIR"

“Sağlık Bakanlığı’nın tehlikeli görüp ihbarını mecbur kıldığı 50 hastalıktan 26’sı hayvanlardan insanlara bulaşan hastalıklar olup, Türkiye’de Dünyadaki 200’ün üzerindeki zoonotik hastalığın ortalama 5/2’sine rastlanmaktadır. Halen en çok rastlanan zoonotik hastalıklar olarak Brusella (Malta humması), Şarbon, Salmonellozis, Tüberküloz, Kırım Kongo Kanamalı ateşi, Tokzoplazma ile Kuduz hastalığı sayılabilir” denilen açıklamada, Dünya Zoonoz Gününün amacının, gezegenimiz için küresel bir tehdit haline gelen zoonozlara karşı insanları korumak ve daha sağlıklı bir dünya vizyonun gerçekleştirilebilmesi için toplumu bilinçlendirmek olduğu belirtildi. Açıklamada, “Bugünün amacı, zoonotik hastalıkların sürdürülebilir kontrolü için kaynakların da birleştirildiği toplum işbirliğinin yapılmasının gerekliliğine dikkat çekmektir. 6 Temmuz’da Dünyaya hayvanları korumanın insanları korumak olduğunu hatırlatmak amaçlanmaktır” ifadeleri yer aldı.

"BAŞARI İNSAN, HAYVAN VE DOĞA İÇİN 'TEK SAĞLIK' YAKLAŞIMINDA"

Pandemilerde erken uyarının, erken teşhisin ve erken reaksiyon ile hızla tedir almanın hastalığın kontrolü açısından en gerekli olan yaklaşım olduğunun belirtildiği açıklamada, “Zoonotik hastalıklarda başarı ‘Tek Sağlık’ yaklaşımı ile mümkündür. ‘Tek Sağlık’, zoonotik hastalıkların insan, hayvan ve çevre sağlığı ile uluslar arası ticaret ve ekonomi üzerine oluşturduğu küresel etkilere bağlı olarak gündeme gelmiştir. ‘Tek Sağlık’ yaklaşımı, yerel ulusal ve küresel alanda çalışan farklı disiplinlerin insan, hayvan ve çevrenin optimal sağlığı için işbirliği faaliyetlerini kapsamaktadır.” açıklamaları yapıladı. Türkiye’de ‘Tek Sağlık’ kavramı için girişimler yapıldığını ancak bu kavramın mevcut mevzuatlar, yapıların kurumsallaşması ve katma değer yaratmakta istenilen başarıyı elde edemediği açıklandı.

"TEK SAĞLIK YASASI ÇIKARILARAK, GEREKLİ YASAL DÜZENLEMELER YAPILSIN"

“Türk Veteriner Hekimleri Birliği olarak, Tarım ve Orman Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığının 'Tek Sağlık” yaklaşımını gelişmiş ülkelerde olduğu gibi benimsemelerini, mesleğimizin hayvan sağlığı ile refahını, toplum sağlığını ve çevreyi korumadaki hayati rolünü desteklemelerini, Bakanlık teşkilat yapılanmasının bu konsepte uygun hale getirilmesinin ülkemiz açısından önemli bir ihtiyaç haline geldiğini vurgulamak istiyoruz.” ifadelerinin yer aldığı açıklamada, Türk Veteriner Hekimler Birliği olarak, “Tek Sağlık yasası çıkarılarak, gerekli yasal ve yapısal düzenlemeler yapılmalıdır. Bu doğrultuda “Tek Sağlık” sistemine uygun olarak Cumhurbaşkanlığına bağlı Hastalık Kontrol ve İzleme Merkezi kurulmalı, Tarım ve Orman Bakanlığında Veteriner İşleri Genel Müdürlüğü ile Sağlık Bakanlığında Veteriner Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü merkez ve taşra teşkilatları ihdas edilmelidir.” denilerek tek sağlık sistemine geçilmesini talep ettikleri belirtildi.

Açıklamada, “Zoonotik hastalıklara karşı can siperane mücadele eden veteriner hekimlerin de bir an önce sağlıkta şiddet yasasına dahil edilmesini, yıpranma payı ve özlük haklarında gerekli yasal düzenlemelerin yapılmasını bekliyoruz.” denildi. (Ankara/EVRENSEL)