TİHV Diyarbakır Temsilcisi: İşkence yapanın cezasız kalmayacağını bilmesi gerekiyor

Mahsum KARA
Diyarbakır

Cumhurbaşkanı Tayip Erdoğan, “İnsan Hakları Eylem Planı” açıkladığı planda yer alan işkencede zaman aşımının kaldırılmasına ilişkin "geçmişte hep tartışılan sistematik işkence ya da kötü muamele iddialarının geride kaldığını", "işkencenin en ağır yaptırımlarla soruşturulduğunu" söyledi. Konuyu Evrensel'e değerlendiren Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) Diyarbakır Temsilcisi Murat Aba, 90’lı yılardan bu yana 17 bin kişinin işkence ve kötü muamele nedeniyle tedavi ve rehabilitasyon gördüğünü, devletin cezasızlık olgusunun sistematik işkenceyi gösterdiğini ifadet etti. Aba, "Maalesef ki Cumhurbaşkanının söyledikleri ile sahada gördüklerimiz arasında ciddi bir uçurum var. Hâlâ da işkence ve kötü muamele tüm pervasızlığıyla devam ediyor” dedi. 

İŞKENCE VE KÖTÜ MUAMELE GÖRENLER TUTUKLANIYOR, CEZA ALAN KİMSE YOK

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıkladığı “İnsan Hakları Eylem Planı”ndaki sistematik işkence ve kötü muameleye dair konuşan Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) Diyarbakır Temsilcisi Murat Aba, değerlendirmesine sistematiğin ne olduğunu anlatarak başladı: “Sistematiği iki şekil görebiliriz; bir yerde yoğun olarak devam eden bir durum varsa biz buna 'sistematik' deriz. Türkiye İnsan Hakları Vakfı verilerine göre; ’90’lı yılardan bu yana 17 bin kişi işkence ve kötü muamele gördü ve tedavisi, rehabilitasyonu gerçekleştirildi. İşkence yapılmasıyla ilgili bu anlamda özel olarak son döneme baktığımız zaman önceki yıllara göre bir düşüş görmüyoruz. Bildiğiniz gibi bazı işkence ve kötü muamele görenler tutuklanıyor, tutuklandığı zamanda işkence dosyası maalesef kayda alınmıyor. Yıl içerisinde de işkence görenlerin olduğunu biliyoruz.

İkinci sistematik meselesi ise burayla ilgilidir, bir yerde münferit olarak bir işkence yapılabilinir ama sistematik olmaması için bu işkence yapıldığı iddiası, işkence yapıldığı an idarenin yani devlet erkinin bunun üzerine hızlıca gitmesi ve bunu faillerinin bulunması için çalışma yapması gerekiyor. Ama bakıyoruz ki cezasızlık olgusu çok net olarak görülüyor. İşkenceden dolayı ceza alan kimse yok, hiçbir devlet memuru ceza almış durumda değil. Bu durum bile işkencenin sistematik olduğunu gösterir. Elbette ki bizimde hayalimiz işkencesiz bir toplumdur ama maalesef ki Cumhurbaşkanının söyledikleri ile sahada gördüklerimiz arasında ciddi bir uçurum var. Hâlâ da işkence ve kötü muamele tüm pervasızlığıyla devam ediyor.”

SÜLEYMAN SOYLU, İHD İÇİN "ADI BATASICA BİR DERNEK" DEMİŞTİ

İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun İnsan Hakları Derneği (İHD) için söylediği "Adı batasıca bir dernek" sözlerini hatırlatan Aba, "Bu dernek, yaşanan hak ihlallerini, işkenceyi ortaya çıkarmak için çalışan ve yaşam hakkını savunan buna yönelik çalışmalar yapan bir kurum. Onlar böyle çalışan bir kuruma karşı böyle söylemlerde bulunuyorsa ve bunu Cumhurbaşkanı kalkıp da eleştirmiyorsa o zaman söylem ve eylem arasındaki uçurumu görüyoruz. Eylemde bir değişikliğin olması gerekiyor ama şu anki durum bize böyle bir şey göstermiyor” dedi. 

"SAHADA ÇALIŞAN KURUMLAR GÖZARDI EDİLEREK SORUN ÇÖZÜLMEZ"

Üst ve beden aramalarında insan onurunu zedelemeyecek şekilde yapılmasına yönelik kolluk ve infaz kurumu personeline düzenli eğitim verilmesinin önemine vurgu yapan Murat Aba, “Buradaki mesele bakışla, mantalite ile ilgilidir. Siz bunu bir ceza yöntemi olarak kullanırsanız, bu durum sadece eğitimlerle hallolacak bir durum değildir. Baştan beri söylediğimiz şey bu bakışın, sistemin değişmesi gerektiğidir. Buna dair çıplak arama yapan gardiyan ya da görevlinin bundan dolayı ceza alacağını, cezasız kalmayacağını bilmesi gerekiyor. Asıl güçlendirilmesi gereken nokta budur. Bu alanla ilgili, işkence ve kötü muameleyle ilgi çalışan çok köklü kurumsal kurumlar var. Bu kurumlarla görüşme yapılmadan, bu kurumların fikri alınmadan sahada çalışan kurumlar göz ardı edilerek bu sorun çözülmez” diye konuştu.