Pahalılık böyle devam ederse 2 ay sonra hiçbir şey alamayacağız

Fırat TOPAL
Mahsum KARA
Diyarbakır

Kurban Bayramı öncesi Diyarbakır’da hayvan pazarının ve çarşının nabzını tuttuk. Hayvan üreticisi maliyetini karşılamıyor, yurttaş bir kurban almak için 5-6 kişi birleşmeyi düşünüyor. Çarşıda ise fiyat soran çok ama alan az. Pahalılık böyle devam ederse 2 ay sonra hiç bir şey alamayacaklarını anlatıyorlar.

KURBAN ALIP GİTME İHTİMALİM SIFIR

Sıdık Şimşek, pazara kurbanlık almaya geldiğini fakat bütçesine uygun kurbanlık bulma ihtimalinin olmadığını söylüyor. Şimşek, “Paranın değeri yok, fiyat yüksek değil. Ekonomi kalmamış. Fiyatlar bize yüksek geliyor. Satıcı uyguna veriyor ama biz alamıyoruz” diyor. Kurban adadığı için alma zorunluluğu olduğunu ifade eden Şimşek, alım gücündeki düşüşün sorumlusunun da iktidarın politikalarının başarısızlığına bağlıyor. Şimşek, “4 çocuk var. İki çocuğa aldım, büyüklere masraf yapamadım. Küçüklere de elbise aldım ayakkabı alamadım.  Eve bir kilo şeker götürecek para yok insanlarda nasıl kurban alacak? Türkiye’yi bitirdiler. Adam merayı bitirmiş,  Kendi çiftçisini öldürmüş. Bunlar başta olduğu sürece bu ülkeden bir şey olmaz. Kurban alıp gitme ihtimalim sıfır.  800 TL ile geldim en kötü fiyat 1600 alamadan gideceğim” diyor.

5-6 KİŞİ BİRLEŞİP BİR KURBANLIK ALACAĞIZ

Mikail Dinç ise hayvan fiyatlarını sorduktan sonra pazardan ayrılıyor. Dinç, insanların alım gücünün olmadığını kendisinin de birkaç kişiyle ancak kurban alabileceğini belirterek, “Adam ancak karnını doyuruyor. Bir yağ geçen yıl 150 TL idi, şimdi 225 TL olmuş. Tavuğun kilosu 18-20 olmuş. Gücü olmayan nasıl kırmızı et alsın. Heyecan filan kalmadı, her şeye zam geldi Bir kurban alacağım, tek başına gücüm yetmiyor mecburen 5-6 kişi birleşip alacağız, biraz ekonomik gelsin diye. Hayat zor artık ne yapalım. Bir inşaat işçisinin bir koyun almak için 15 gün yemeden içmeden çalışması lazım. Nasıl kurbanlık alsın? Seçimlerde vaat var, başka bir şey yok, suç bizde” diyor.

HAYVANLARINI SATTI AMA ELDE BİR ŞEY KALMADI

Askeri Karadaş (34), 25 yıldır hayvancılık yapıyor. Hayvanlarının büyük bir kısmını satmasına rağmen daha koyduğu sermayeyi çıkarmış değil. Hayvanlarını ucuza satmak zorunda kaldığını söyleyen Karadaş, elinde kalırsa yapacağı ekstra masraftan korkuyor. Karadaş, “60 bin TL’ye mal olan hayvanlara 1 yıl boyunca bakmışım bana 10 bine TL kalıyor. O da yediğimin içtiğimin parası, yani bize bir şey kalmadı. Maliyet sürekli artıyor. Yemin torbası 55-70 TL’den 170 TL’ye yükseldi. Her şey birbirini etkiliyor. Hayvan almaya gelenler genelde kasaplar, mutfak masrafını yapamayan insanlar gelip kurbanlık alabilirler mi? Gidip ancak kasaptan bir iki kilo et alabilir. 2 ay sonra hiçbir şey alamayacağız. Bu politika devam ettiği sürece hiçbir şey çözülmez. Benim için hayvancılık büyük ihtimal bu yıl son. Çünkü daha çocukların masrafını karşılayamıyorum” diyor.

HAYVAN PAHALI DEĞİL, MİLLETTE PARA YOK

Cevzet Durmuş (48) yaklaşık 15 yıldır hayvancılık yapıyor. Bu yıl ki gidişattan memnun değil. Hayvan fiyatlarının yüksek olmadığını fakat bu duruma paralel olarak insanların alım gücü olmadığını söyleyen Durmuş, “Hiç kimse memnun değil. Hayvan pahalı değil millette para yok. Fakire pahalıdır zengine değildir. Gücü yok insanların. Yem pahalı, hayvan aynı fiyatta, hayvan sahibi zarar ediyor. Bu sene saman da yok yem de fırladı. Onca emek verdik, umarım bir şeyler kalır. Her yıl hayvan pazarına ilgi azalıyor. Bu yıl çok az ilgi var. Bunca emek ve masrafa rağmen hayvan ucuz ama alan yok. Hayat pahalı. Devlet hayvancılığa destek vermeli. Bu mesele bizim gibi fakirlerle çözülmüyor” diyor.

PAZARDA YURTTAŞ: UCUZA ALINACAK BİR ŞEY YOK

Diyarbakır’ın Bağlar ilçesinde bulunan Sağlık Ocağı Çarşısında yurttaşlarla bayram alışverişini konuştuk. Çarşı kalabalık görülse de dükkanlarda ve kurulan tezgahlarda alışveriş yapan çok az insan görüyoruz.

Ailesiyle birlikte alışveriş yaparken konuştuğumuz Hıdır Yeşil, “Alacağım şeyler o kadar pahalı ki sabahtan beri uğradığım kaçıncı dükkan bilmiyorum. Her şey pahalı demek az kalır bu duruma.  4 kişilik aileyiz bayram için birçok şey almamız gerekiyor. Asgari ücretle çalışan biriyim, benim bugün hiç yoksa 3 bin liraya yakın bir alışveriş yapmam gerekiyor ama yine de yetmeyecek. Ben bu ayın kirasını nasıl vereceğim.  Bayram iyi de parası olana güzel, maddi durumu düşük olana değil” dedi

Orhan adında yurttaş ise,  “Bu pahalılıkta bayram için neyi alacağız? diye soruyor. Orhan, “Fiyat sormaktan, alışveriş yapmaktan yorulduk, gerçekten artık gönül rahatlığıyla alışveriş yapamıyoruz. En ucuzunu almaya çalışıyorum ama ucuz alacağım hiçbir şey yok. Bayram alışverişi diye bir şey kalmadı sadece kuru kalabalık” diye konuştu.

BAYRAM OLMASA ESNAF OLDUĞUMUZU UNUTACAĞIZ

8 yıldır esnaf olan Bilal Yıldız, bayram alışverişinden dolayı az da olsa bir hareketliliğin olduğunu belirterek, “Bayram alışverişi olmasa esnaf olduğumuzu unutacağız. Bayramdan dolayı bir haftadır hareketlilik var, geçen bayramlara göre satışlarımız az olsa da hiç satış yapmamaktan daha iyi. Geçen bayram zaten çok zorlandık, zarar ettik. Bu bayram biraz da olsa nefes aldık, satış yaptık. Çok iyi satış yapıyoruz desek doğru olmaz. Sadece buna da şükür demekten başka çaremiz yok. Adam geliyor içeri giriyor, kot pantolonunun fiyatını soruyor, pahalı gelince alamıyor. Gerçekten halkın alım gücü çok düşmüş durumda” dedi.

KİMSE KOLAY KOLAY ALIŞVERİŞ YAPMIYOR

12 yıldır esnaflık yapan Mehmet Emin Yıldırım ise, “Geçen bayram zarar ettik, satış yapamadık, bu bayram biraz daha iyi ama pek bir faydası yok. Millette para yok, kimse kolay kolay gelip alışveriş yapmıyor. Bayram için ürünler aldım, bunları nasıl satacağımın derdindeyim. Vatandaş alamadıktan sonra ben nasıl satış yapacağım, nasıl kâr edeceğim, siz söyleyin nasıl yapacağım? Eskiden bayram için 6 tane eleman alırdım, yoğun olurdu, şimdi 3 kişi çalışıyoruz. Bayram yoğunluğu diye bir şey kalmadı artık. Her sene buralar tıklım tıklım dolardı. Şimdi bakın tek tük insan gelip fiyatları soruyor” dedi.