Kur düştü zamlar aynı: Esnaf halkın tepkisiyle baş başa kaldı

Dilan TEMİZ
Murat UYSAL
İstanbul

Döviz kurlarındaki düşüş, markete pazara yansımadı. Zamların yerinde kaldığını girdikleri dükkanlarda öğrenen yurttaşlar ilk tepkiyi esnafa gösterdi. İstanbul İkitelli esnafı her zamdan sonra tepkiyle kendilerinin karşılaştığını, bazılarının zamma rağmen alışveriş yaptığını bazılarının ise yapamadan dükkandan çıktığını anlattı.

Peş peşe gelen zamlar karşısında zorlandıklarını söyleyen İkitelli’de bir market sahibi sattığı ürünün yerine ürün koyamamaktan şikayetçi. Ay başından itibaren birçok ürüne zam yapıldığını söyleyen market sahibi, “Ürüne yüzde 40 zam gelmiş diyelim, satıcı aldığı malı satıyor, sattığı mal yüzde 40 kârın altında kaldığı zaman sattığının yerine yenisini koymakta zorlanıyor. Satıcının elindeki 100 ürün bir anda 80 ürüne düşmüş oluyor” dedi.

ÇIKMA ÜRÜNE RAĞBET ARTTI

Asgari ücretlinin bir gün boyunca bir paket tuvalet kağıdına, 5 litre yağa çalıştığını dile getiren market sahibi şöyle devam etti: “Markete girip bir şey alamayan insanlar bize tepki gösteriyor. Açıklayabildiğimize durumu açıklıyoruz ancak bu şekilde esnaflığı geçtim yaşamak çok zor. İnsanların durumu içler acısı. İnsanlar reyonda duran ürün yerine çıkma olarak ayrılmış ürün tercih ediyor. Uzun zamandır reyondan alışveriş yapamayan müşterilerimiz var.” Yurttaşların marketlerde temel gıdanın dışındaki ürünleri almakta tereddüt ettiğini anlatan market sahibi, “İnsanlar bir şekilde yağ almak zorunda her yemek yağ ile yapılıyor. Pirinç alacak mesela baldo almıyor da Osmancık alıyor. Fasulyede mesela iri boy değil de küçük boy alıyor bir kalite daha düşürüyor. 5 kilo aldığı mercimeği bir kiloya düşürüyor bir de ithaline yöneliyor” diye konuştu.

"HER ŞEY ZAMLANDI İNSAN HAYATI UCUZLADI"

Yılbaşının yaklaşmasına rağmen sinek avladıklarını dile getiren tekel esnafı, yurttaşların eğlenceyi, sosyalleşmeyi üçüncü dördüncü plana attığını söyledi. İkitelli’de ana cadde üzerinde tekel ürünlerinin satıldığı bir dükkan işleten Özdal Penzeroğulları, “Bizler fiyat değişimlerine, etiket değiştirmeye yetişemiyoruz zaten. Sattığımız bir ürünü aynı fiyata yerine koyamıyoruz. Türk kahvesini 8 liraya satarken 13 buçuğa aldık şimdi 15 liraya satacağız. Artık insanlar, ‘Oradan bir Türk kahvesi yanına da çikolata ver’ diyemiyor” diye konuştu. “Her şeye zam geldi ama insanların hayatları ucuzladı” diyen Perzeroğulları şunları söyledi: “Gittikçe daha da fakirleşiyoruz, bugün bir asgari ücretle çalışan bir insan evini nasıl geçindirecek? En basitinden gecekonduların bile 3 bin lira oldu kiraları. İnsanlar geliyor, sanki zammı bizler yapmışız, imalatını biz yapıyormuşuz, sanki bu ülkeyi biz yönetiyormuşuz gibi tepkisini bize gösteriyor. ‘Sizler fırsata çeviriyorsunuz’ diyor hayır kardeşim, bizler fırsata çevirmiyoruz. Sonuçta bu ülkenin bir gerçeği var petrol fiyatları aldı başını gitti, dolar yine öyle. Almayıp çıkanlar da oluyor alıp gidenler de…”

"İKİTELLİ GİBİ BİR YERDE BİLE EV BULMAK İMKANSIZ"

İkitelli’yi anlatarak sözlerine başlayan bir emlakçı, “Bu mahallede her ülkeden her milletten her ilden insan var. Çoğu buraya çalışmak için gelmiş burada kalmış insanlar. Çalıştıkları yerler yakındaki atölyeler fabrikalar” dedi. Artan kira fiyatlarına dikkat çeken emlakçı şöyle devam etti: “Kiralık daire zaten hiç yok tabiricaizse samanlıkta iğne aramak gibi bir şey. İnsanlar bulundukları evden çıkmak istemiyor. Maalesef bu da dolar endeksli, herkes her şey bu ülkede dolar endeksli. Hani diyorlar ya maaşını dolarla mı alıyorsun, bugün insanlar bulundukları evden bile çıkamıyorlar. Maliyetler inanılmaz arttı, taşımasından nakliyesine ev tutmasına depozitosuna her şeyine yansıyor. Geçen sene bu ilçede kiralık daire ortalama 1000-1200 şu anda 2 bin-2 bin 500’den başlıyor. Yolun karşısında Atakent var mesela orası çok farklı bir cumhuriyet. Orada 5 binden aşağıya ev bulamazsınız. Buraya günde 20 kişi geliyor kiralık daire için, gönül ister ki yardım edelim. Herkes ister güzel, manzaralı, toplu taşımaya yakın bir evde oturmak. Çocuklarını sakin bir mahallede yetiştirmek fakat Küçükçekmece’nin İkitelli bölgesinde bu pek mümkün değil. Düşünün ki böyle bir yerde bile kiralık daire bulamıyorsunuz.”