Elektrik zamları esnafı nasıl etkiledi? | Smyrna’dan İzmir’e Kentin Gündemi
Bu hafta Kemeraltı Hayat Platformu Sözcüsü Cem Ceylan, TÜKODER İzmir Şube Başkanı Kurtuluş Binici ve Kemeraltı esnafı ile elektrik zamlarının esnafı nasıl etkilediğini konuşuyoruz.
Fotoğraf: Evrensel
Smyrna’dan İzmir’e Kentin Gündemi programında bu hafta elektrik zamların esnafın nasıl etkilendiğini Kemeraltı esnafı, Kemeraltı Hayat Platformu Sözcüsü Cem Ceylan ve Tüketiciyi Koruma Derneği (TÜKODER) İzmir Şube Başkanı Kurtuluş Binici ile konuşuyoruz.
Çaykovski’nin işletmecisi Ahmet Aydın, 93 yılından beri Kemeraltı esnaflık yaptığını ve 10 yıldır şu an ki mekanını işlettiğini söyledi. “Elektrik zamları bu şekilde devam ederse iki ay içinde hepimiz kapatıp gideceğiz buradan. Yanımızda 7-8 emekçi çalışıyor. Bu insanlar da maalesef işsiz kalıp mağdur olacaklar bizimle beraber” diyen Aydın, aralık ayında 6 bin 500 7 bin arasında fatura geldiğini ocak ayında ise 20 ila 22 bin arası bir fatura geldiğini aktardı.
“22 BİN LİRA ELEKTRİK FATURASI GELDİ”
Marco’s fırın cafenin işletmecisi İsak Aydın ise, “Bu gidişle kapatırız. İki ay önce açtık ama iki ay daha dayanabilecek gücümüz kalmadı. Kiradan daha yüksek elektrik geliyor. Çalışan insanları mağdur ekmemek için duruyoruz ama bu şekilde çok durabileceğimizi düşünmüyorum” dedi.
Zamdan önce 7 bin lira elektrik faturası geldiğini söyleyen Aydın, “17 bin 500 lira kira ödüyorum. Gelen fatura 22 bin lira” diyerek zamlara tepki gösterdi.
“ELEKTRİK ZAMMINDAN YÜZDE 100 ETKİLENDİK”
Simit kafeyi işleten Hasan Polat da “Elektrik zammından yüzde 100 etkilendik. İki katı geldi. Zamdan önce 7 bin iken zamdan sonra 14 bine yakın fatura geldi. İçerden yiyoruz. Sıkıntı yaşıyoruz. Zaten elektrik zammından önce ham maddeye gelen zamlardan dolayı ürünlere zam koyduk ama şimdi ekstra olacak gibi gözüküyor” diye konuştu.
“ALIM GÜCÜ KALMADI”
Çanta satan bir dükkanda çalışan Ali ise, “Zamlardan hem işyeri olarak hem de evimde çok afaki şekilde etkilendik. Yarıdan fazla faturalar değişti. Eskiden bin lira gelen fatura 2 bin 400 lira geldi. Esnafın hali zor, bomboş hep. Ben evde tek yaşıyorum 750 lira elektrik faturası geldi. Çok uygun fiyata satsak bile insanların alım gücü yok. Elektriğe, gıdaya, oraya buraya vermekten alım gücü kalmadı. Türkiye’de her şey zorlaştı” dedi.
“ZAM ORANLARINDA BİR DEĞİŞİKLİK OLMADI”
TÜKODER İzmir Şube Başkanı Kurtuluş Binici, yeni yıla girerken ilk şokun elektrik tüketim bedellerine gelen zamlar olduğunu ifade etti. Binici, “Adil olmayan bu fahiş zamlara karşı kamuoyunda oluşan ve halen devam eden tepkiler sonucu hükümet şubat ayından geçerli olmak üzere konutlarda kullanılan elektriğin ilk kademe tüketim miktarını 250 kilovat saate yükseltti. Ancak yüzde 52 ve yüzde 57 zam oranlarında bir değişiklik olmadığı gibi zam oranları da düşürülmedi” dedi.
“EV KİRASI KADAR ELEKTRİK FATURASI GELİYOR”
Elektriğin günümüzde vazgeçilemez insan hakkı olduğunu dile getiren Binici, “Türk-İş’in Ocak 2022 dört kişilik aile için hesapladığı yoksulluk sınırı 13 bin 844 lira, açlık sınırını ise 4 bin 250 lira, asgari ücretinde açlık sınırında olduğu ülkemiz koşulları düşünüldüğünde tüketicinin kullandığı elektriğe bu oranda zam yapılamaz yapılmamalıdır. Neredeyse tüketicilerin bir kısmı ödedikleri kira bedeline yakın elektrik faturalarıyla karşı karşıya kalmıştır. Kabul edilemez olarak gördüğümüz bu zamlara karşı şubemizin talebiyle genel merkezimiz ülke genelinde chang.org’da elektriğe yapılan zamlar geri alınsın imza kampanyası başlatmıştır. Yürütülen imza kampanyasına katılalım sen yoksan bir eksiğiz” diye konuştu.
“Yurt genelinde artan protestoların sesini hükümet duymalı ve zamlar geri alınmalıdır çağrısı” yapan Binici, “Cumhurbaşkanlığı sözcüsü İbrahim Kalın yaptığı açıklamada elektrik zamlarıyla ilgili yeni adımlar atılacağını belirtti. Beklentimiz hükümetin tercihlerini değiştirmesidir. Artan enerji maliyetinin faturasının tüketiciye yükletilmemesidir. Zamların bir sonuç sebebin ise enerji krizine yol açan enerji politikası olduğunu belirtmek gerekir. Sorunun çözümünde yeni bir enerji politikasına ihtiyaç var” dedi.
“ENFLASYON VE YÜKSELEN FİYATLAR HEPİMİZİ ZORA SOKTU”
Kemeraltı Hayat Platformu Sözcüsü ve Yolo adlı mekanın işletmecisi olan Cem Ceylan, elektrik zamlarının sadece esnafı değil bütün vatandaşları etkilediğini söyledi. Ceylan, “Sadece elektrik faturaları değil, yüksek enflasyon ve yükselen fiyatlar inanılmaz bir şekilde zora sokuyor hepimizi. Tabi esnaf burada farklı bir özelliği olan bir kesimdir. Artan maliyetlerden en fazla etkilenen kesim biziz. Çünkü biz evin masraflarını dükkanın masraflarını, çocukların masraflarını buradan karşılıyoruz. Biz de maliyet çarpı iki kat oldu” dedi.
“DÜKKAN KİRASININ İKİ KATI ELEKTRİK FATURASI GELDİ”
2 bin 500 ila 3 bin arasında elektrik faturası öderken son olarak 6 bin 950 lira geldiğini aktaran Ceylan, “Bu dükkanın kirası 3 bin liradır. Dükkan kirasının iki katı elektrik faturası geldi. Sadece bu elektrik maliyeti. Su giderleri de bu kadar arttı. Kemeraltı tarihi bir mekan, burada doğalgaz kullanamayız ama tüp kullanıyoruz. Maliyetlerimizi bunlardan bağımsız düşünemeyiz. İnanılmaz derecede bir artış var. Bir tüp 265 lira oldu. Burada da inanılmaz bir artış var. Böyle bir işletmenin aylık tüp gideri en az 8-10 tanedir. Burada da 3 bin liraya yakın bir maliyet var” diye konuştu.
“KEMERALTI ÇARŞISI ARTIK NEFES ALAMAZ HALE GELDİ”
Pandemiden bu yana esnafın küçülmeye gittiğini hatırlatan Ceylan, “Örneğin bir arabası varsa artık yok onu satarak sermayesine katıp bugüne kadar geldi. Bizim çarşı esnafı olmamızın avantajı olmasına rağmen dezavantajı da var. Çarşının aydınlatılması, otopark sorunu gibi birçok sıkıntıları var. Çarşının etrafındaki hayat yavaş yavaş yok olması, küçülmesi dezavantaj. Bunların üstüne bir de ekonomik sıkıntılar gelince Kemeraltı çarşısı artık nefes alamaz hale geldi. Hem yerel yönetimin hem merkezi yönetimin ülke geneliyle alakalı birtakım önlemler alması gerekiyor. Fiyat artışlarıyla, ekonomik verilerle bunun sürdürebilmesi, küçük, orta ölçekli esnafın ayakta kalabilmesi, işini devam ettirebilmesi gerçekten çok mümkün değil. Her hafta tarihi Kemeraltı çarşısında en az 3-4 esnaf dükkanını kapatmak zorunda kalıyor” dedi.
Smyrna'dan İzmir'e Kentin Gündemi her cuma Ramis Sağlam’ın sunumuyla Evrensel’de. (İzmir/EVRENSEL)