Aykut Kence Evrim Konferansı | Kanserde başarısız tedavi kanser hücresinin evrimini gösteriyor

16. Aykut Kence Evrim Konferansı’nın ilk gününde birçok üniversiteden yapılan sunumlarda evrimsel biyolojinin birçok disiplinle ilişkisine dikkat çekildi. Dr. Ahmet Acar, kanser tedavi çalışmalarını anlattı. Günümüzde tüm kanser türleri ile tüm genom düzeyinde sekanslamanın mümkün olduğunu belirten Acar, “Tüm bu yöntemlere karşılık yine de başarısız sonuçlanan tedavi, kanser hücresi evriminin en büyük örneğidir” dedi.

"KANSERDE KLONAL EVRİM VE İLAÇ DİRENCİNİ ARAŞTIRMAK İÇİN DENEYSEL MODEL SİSTEMLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ”

ODTÜ Biyolojik Bilimler Bölümü hocalarından Dr. Öğretim Üyesi Ahmet Acar’ın “Kanserde Klonal Evrim ve İlaç Direncini Araştırmak İçin Deneysel Model Sistemlerinin Geliştirilmesi” başlıklı bir sunum yaptı. Konuşmasına kanserin genel tanımı, kanser hücresi ve tümörün yapısı ve gelişimsel sürecini anlatmakla başlayan Acar, tümörün ayırt edici özelliklerine de değindi. Daha sonrasında Darwin’in düşünce biçimiyle evrime atıflar yaparak, kanser hücresinin bulunduğu dokuda dayanıklılığı ve bu bağlamda geçirdiği mutasyonlar üzerinden kanser-evrim ilişkisini açıkladı. Kanser ile evrim ilişkisinin 2010 sonrası gelişen teknoloji ile ortaya çıkıp geliştiğinden söz eden Acar, günümüze gelindiğinde tüm kanser türleri ile tüm genom düzeyinde sekanslamanın mümkün kılındığını da ekledi. Tüm bu gelişmelerin günümüzde “hassas tıp” olarak adlandırılan hedefe yönelik yüksek başarılı tedavi yöntemlerinin gelişimine yol açtığını söyledi. “Tüm bu yöntemlere karşılık yine de başarısız sonuçlanan tedavi, kanser hücresi evriminin en büyük örneğidir.” Konuşmasının sonunda içerisinde bulunduğu çalışmalardan bahseden Acar, Ankara Şehir Hastanesi ve Hacettepe Üniversitesi Hastanesi ile ortak yürüttükleri çalışmada kanser hastalarından aldıkları örnekleri ODTÜ’deki laboratuvarlarında modelleyip geliştirdiklerini ve bu yoldan kanser tedavisi için ilaç çalışmalarının devam ettiğini anlattı.

“TEKRARLANABİLİRLİK KRİZİ: NASIL YANLIŞ OLUNMAZ?​”

Aynı esnada Akademik Salonda ise İstanbul Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü’nden Dr. Öğr. Üyesi Andres Aravena tarafından “Tekrarlanabilirlik Krizi: Nasıl Yanlış Olunmaz?​” başlıklı bir sunum gerçekleştirildi. Bilgisayarların imitasyon ve gerçeği ayırt edebilmesinden verdiği örnekle yola çıkan Aravena, bu sistemin biyolojideki uygulamalarından bahsetti. Hedef genlerin Wnt sinyal sistemiyle tanımlanabileceğini ve bu yolda gen tanımlayan verilerin önemine değindi. Bilinen tüm genlerin sınıflandırılmasında her genin hedef olan veya hedef olmayan şeklinde etiketlendiğini ve sonucu, elde edilen ‘hedef olan’ etiketlerinin toplamının belirlediğini de gösterdi. Son olarak Wnt hedef genlerin benzer olduğunu ve bu öğrenme metodunun yeni genleri keşfetme potansiyeline sahip olduğuna değinen Aravena, veri toplamanın deney sürecinde ne kadar önemli etkilerinin olduğunu ve iyi bir deney yapabilmek için önemli bilgileri veri bulgularından çıkarabilmenin işin en zor ve en değerli kısmı olduğuna değindi.

ANTİK İNSAN DNA’SI GEÇMİŞ İNSAN HASTALIKLARI HAKKINDA BİLGİ VERİYOR

Öğleden sonra devam eden 2. sunumda ise Mersin Üniversitesi Bioteknoloji Bölümü’nden Dr. Öğretim Üyesi Emrah Kırdök “Antik İnsan Mikropları Bize Neler Anlatıyor?​” başlıklı sunumunu gerçekleştirdi. Emrah Kırdök Dünya üzerinde 1 trilyon farklı mikrop türü olduğunu ve insan vücudunda ise nereyse 39 trilyon mikrobun yaşadığını dile getirdi.  Yapılan çalışmalar ile antik insan DNA’sı incelenerek çeşitli bulgular elde edilebildiğinden söz etti. Bu elde edilen DNA’dan o dönem ki yaşam tarzlarının zamanla nasıl değiştiğinden antik dönemde insanların geçirdikleri hastalık çeşitlerine kadar tespit edilebildiğini söyledi. (Ankara/EVRENSEL)