Gazeteci Sophia Huang Xueqin nasıl ortadan kayboldu?

19 Eylül 2021'de gazeteci Sophia Huang Xueqin, işçi hakları savunucusu Wang Jianbing ile birlikte Çin'in güneyindeki Guangzhou şehrinde havalimanına doğru giderken "ortadan kayboldu".

Huang, bir süre önce İngiliz hükümetinin fonladığı prestijli Chevening bursunu kazanmıştı ve Sussex Üniversitesinde toplumsal cinsiyet alanında çalışmalar yapmak üzere İngiltere'ye geliyordu.

Çin'de, kadın hakları alanındaki haberleriyle 2018'de "#MeToo" hareketinin başlamasına katkıda bulunan Huang, ülkenin önde gelen feministlerinden biri olarak kabul ediliyor.

Yedi aydan uzun süredir gözaltında tutulan Huang'ın Wang ile birlikte "devleti yıkmaya teşebbüs" suçlamasıyla yargılanması bekleniyor. Bu ciddi suçlama ikilinin uzun yıllar boyunca hapiste kalmasına neden olabilir.

BBC'den Jessie Lau, Sophia Huang Xueqin'in nasıl ortadan kaybolduğunu araştırdı.

Çin'in küresel etkisinin insani sonuçlarını inceleyen China Unbound isimli kitabın yazarı ve gazeteci Joanna Chiu, BBC'ye verdiği demeçte, "Sophia'nın durumu, küresel kurumların Çinli akademisyenleri ülkelerindeki zulümden koruma konusundaki rollerinin geç de olsa geniş çapta sorgulanmasını sağladı" dedi ve ekledi: “Huang, Sussex Üniversitesi'nde okumak için İngiliz hükümeti tarafından finanse edilen bir burs almıştı. Bu kurumların onun serbest bırakılmasını savunma sorumluluğu var.”

"#FREEXUEBİNG" KAMPANYASI

İkilinin destekçileri son aylarda Londra, Taipei ve Hong Kong'da dayanışma protestoları düzenleyerek #FreeXueBing (#XueBingeÖzgürlük) hashtag'iyle bir kampanya başlattı.

Guangzhou gözaltı merkezine ikilinin serbest bırakılması için kartpostallar gönderildi.

"ÜNİVERSİTE SESSİZ KALDI, DAVAYI SANSÜRLEDİ"

İngiltere'deki destekçileri İngiliz kurumlardan Huang'ın davasına karşı daha güçlü bir duruş sergilemelerini talep ediyor. Destekçileri, Sussex Üniversitesini ve Chevening burs programını, Çin hükümetiyle ters düşmeme korkusuyla sessiz kalmakla suçluyor.

Çinli öğrenciler, Sussex Üniversitesindeki yabancı öğrencilerin yüzde 20'sini oluşturuyor ve öğrenim ücretleri önemli bir gelir sağlıyor.

Huang kaybolduktan hemen sonra Sussex Üniversitesi ve Chevening ortak açıklamasında, "Öğrencimizin nerede olduğu ve güvenliği konusunda endişeliyiz. Personelimiz Chevening ile birlikte daha fazla ayrıntı almak için çalışıyor" denildi. Ancak kurumlardan hiçbiri bundan sonra kamuoyuna bir açıklama yapmadı.

Huang'ın bir arkadaşı Çin devletinden korktuğunu belirterek BBC'ye takma bir adla demeç verdi. İngiltere'de yaşayan Kris, üniversitenin Huang'ın davasını "sansürlediğini" duyduklarında çileden çıktıklarını söyledi.

BBC'ye yanıt veren bir üniversite sözcüsü, üniversitenin "aday öğrencilerinin güvenliği ve nerede olduğu konusunda derin endişe duyduğunu" ve Chevening ve Dışişlerine bağlı diğer ofislerle "düzenli temas halinde" olduğunu söyledi.

BİNLERCE KİŞİ ORTADAN KAYBOLDU

Son yıllarda Çin'de feministler de dahil olmak üzere on binlerce insan hakları savunucusu ortadan kayboldu.

Huang daha önce 2019 yılında Hong Kong'taki protestolar hakkında kaleme aldığı blog yazısından sonra Çin'de üç ay boyunca gözaltında tutulmuştu.

Toronto Üniversitesi'nde Siyaset Bilimi alanında Doç. Dr. Diana Fu BBC'ye yaptığı açıklamada, Huang'ın, Pekin'in toplum üzerinde artan baskılarıyla karşılaşan kişilerin yaşadığı zorlukların "simgesi" haline geldiğini söylüyor.

Fu, “Hükümet, #MeToo hareketini liberal demokratik değerleri savunan sınır ötesi hareketin bir parçası olarak algılıyor. Bu tür bir aktivizmi sadece bir örgütlenme tehdidi olarak değil, aynı zamanda ideolojik bir tehdit olarak görüyor" dedi.

BÜYÜKELÇİLİK TALEBE YANIT VERMEDİ 

İngiltere'deki Çin Büyükelçiliği, BBC'ye yaptığı açıklamada, Çin'in "sosyal eşitlik ve adaleti korumaya kararlı olduğunu" ve "insan haklarını ve özgürlükleri koruma bahanesiyle Çin devletine karşı dezenformasyon yayan ve devleti karalayan herkese kesinlikle karşı çıktığını" iddia etti.

Huang ve Wang'ın davaları Çin'deki savcılara devredilirken, Kris ve diğer denizaşırı destekçileri, içinde bulundukları durum hakkında farkındalık yaratmaya devam etmeyi planlıyor. (MEDYA SERVİSİ)