Sayıştay’dan büyükşehir belediyelerinin ücretsiz ve indirimli hizmetlerine itiraz: Cumhurbaşkanı kararı olmalı

Birkan BULUT
Ankara

Sayıştay 2021 yılı belediye denetim raporlarında, İstanbul ve Ankara Büyükşehir Belediyelerindeki bazı hizmetlerin ücretsiz veya indirimli olmasına itiraz edildi. İstanbul’da 0-4 yaş arası çocuğu olan annelere ve bazı özel günlerde herkese ücretsiz toplu ulaşımın mevzuata aykırı olduğunu belirten Sayıştay, Cumhurbaşkanı ile yazışmalar yapılabileceğini bildirdi.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) üniversite öğrencilerine eğitim desteği adı altında Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu aracılığı olmadan ödeme yapılması mevzuata aykırı bulundu. Anayasa Mahkemesinin 2008 yılında aldığı karara göre belediyeler dâhil kamu kurumlarınca üniversite öğrencilerine burs ve benzeri adlar altında ödeme yapılamayacağı belirtilen raporda, Belediye Kanunu'nda bütçede yoksul ve muhtaçlar için ayrılan ödeneği kullanmanın belediye başkanının görev ve yetkileri olarak gösterildiği ifade edildi.

Ayrıca bazı günlerde tüm kişilere, bazı günlerde ise öğrenci ve sınav görevlileri, 0-4 yaşında çocuğu olan anneler gibi belirli kesimlere toplu taşıma hizmetinin ücretsiz sunulmasının da mevzuata aykırı olduğunu kaydedilen raporda, hangi amaçla olursa olsun, hizmet sunumunda ücretsiz veya indirimli tarife belirleme yetkisinin Cumhurbaşkanına ait olduğu ifade edildi. Bu tespitin, ücretsiz ve indirimli toplu ulaşım tarifesine hukuki dayanak kazandırılması yapıldığı belirtilen raporda, “Toplu ulaşım hizmetlerinde indirimli veya ücretsiz tarife uygulanabilmesi için meclis ve UKOME kararı alınması tek başına yeterli değildir. Buna göre, 4736 sayılı Kanun’da sayılmayan ve idarece indirimli/ücretsiz tarifeden yararlandırılan kişiler için, bu haktan yararlanmalarını sağlamak adına ayrıca Cumhurbaşkanı Kararı alınması gerekmektedir” denildi.

İBB tarafından verilen yanıtta toplu taşıma hizmetinin kamu hizmeti olduğuna dikkat çekilerek, dini-milli bayramlar, okulların açıldığı ilk gün ve merkezi sınav günleri gibi günlerde trafik yoğunluğunun azaltmak, annelerin de sosyal hayata katılımını sağlamak için 4 yaş ve altında olan yaklaşık 1 milyon 160 bin çocuğun annelerine ücretsiz ulaşım kartı verildiğini aktardı.

ANKARA’DA BELEDİYE ÇALIŞANLARINA İNDİRİM DE RAPORA KONU EDİLDİ

Sayıştay Ankara Büyükşehir Belediyesi raporunda ise aile yaşam merkezindeki hizmetlerden belediye çalışanlarının ücretsiz, ailelerinin yüzde 50 indirimle hizmet almasının da mevzuata uygun olmadığını kaydetti. Eğitim, kültür ve spor hizmeti veren merkezlerde belediye bünyesinde görev yapmakta olan memur, işçi, sözleşmeli personel ile belediye ve bağlı kuruluşlarında görev yapan personelden aile yaşam merkezleri için üyelik aidatı alınmayacağı, birinci derece (anne, baba, eş, çocuk) yakınlarına yüzde 50 indirim uygulanacağı uygulamasını yanı sıra Sayıştay’ın mevzuata aykırı bulduğu diğer indirimli ücret tarifleri ise şöyle oldu: “Kültür ve Sosyal İşler Dairesi Başkanlığı Kültür Etkinlikleri Şube Müdürlüğüne ilişkin ücret tarifesinde; protokol çadırı, sandalye ve ihtiyaç duyulan her türlü araç, gerecin Başkanlık veya yetkili kılacağı kişinin izniyle Kültür ve Sosyal İşler Dairesi Başkanlığınca kamu kurum ve kuruluşlarına, dernek ve vakıf eğlencelerine ücretsiz gönderilebileceğinin düzenlenmesi, Kültür ve Sosyal İşler Dairesi Başkanlığı için belirlenen ücret tarifesinde; spor ve sergi salonu kiralama işlemlerinde, sunulan hizmet aynı olmasına rağmen spor kulüpleri, okul, dernek ve vakıflar, dernek federasyonları, sendika ve meslek kuruluşları, özel şirketler ve siyasi partiler için ayrı ayrı ücretler belirlenmesi, kamu yararı olan dernek ve vakıflara ayrıca salon ücretinde yüzde 50 indirim uygulanması...”

ABB Sayıştay’a verdiği yanıtta aile yaşam merkezlerinde 2020 yılında hizmet sunulamadığı, bu nedenle 2021 yılında ücret alınmadığını bildirdi. Memur ve diğer personelin ise toplam üye sayısı içerisinde az bir orana sahip olduğu ifade edildi.