Çok atan mı, az yiyen mi kazanır?
NİJERYA FİNALLERE ABONE
“Süper Kartallar” lakaplı Nijerya’nın bu yedinci finali olacak. Kartallar, bu anlamda kupa tarihinin en başarılı takımlarından biri. Ancak geride kalan altı finalde Nijerya’nın olağanüstü bir başarı kaydettiğini söylemek zor, zira dört kez rakiplerinin kupa almasını izlemek zorunda kaldılar. İlk kez 1980 yılında kendi evinde final oynayan yeşil-beyazlı takım, Cezayir’i 3-0 yenerek kupayı kaldırmıştı.
1984, 1988 ve 1990 finallerinde ise Nijerya kupayı iki kez Kamerun’a, bir kez de Cezayir’e kaptırdı. 1994 yılında Tunus’ta düzenlenen kupada ise daha sonra Olimpiyat finali ve Dünya Kupası’nda da başarıyla boy gösterecek “altın jenerasyon” Zambiya’yı Emmanuel Amunike’nin iki golüyle yenerek kupayı kaldırdı. 2000’de ortak ev sahibi olarak kupaya katılan Nijerya, finalde üçüncü kez Kamerun’a, bu kez penaltılarla kaybetti. Bu, 13 yıllık aradan sonra Nijerya’nın ilk finali.
BURKİNA FASO TARİHİNDE BİR İLK
“Kara aygırlar” lakaplı Burkina Faso ise bu akşam kendi futbol tarihinin en önemli maçına çıkacak. Takımın şimdiye kadarki en büyük başarısı ev sahibi olduğu 1998’deki kupada gelen dördüncülük. Burkina Faso, o dereceden sonra düzenlenen yedi kupanın beşinde elemeleri geçerek finallere geldi ancak bu seneye kadar gruptan hiç çıkamadı.
NİJERYA ÇOK ATTI BURKİNA FASO AZ YEDİ
Yarı final sonrasındaki istatistiklere bakıldığında Nijerya turnuvanın en golcü takımı hüviyetinde. Genel olarak az gollü geçen kupada, Nijerya beş maçta on gol kaydetti.
Bu başarıda Emenike’nin ve alt yapı milli takımlarında İngiltere formasını giyen Victor Moses’ın payı büyük. Burkina Faso ise kalesinde gördüğü iki golle turnuvanın en az gol yiyen takımı. Burkinabeler’e bu kupada penaltı vuruşu haricinde gol atabilen tek takım ise finaldeki rakipleri Nijerya. Kara aygırlar diğer golü ise yarı finalde Wakaso’nun penaltısından yemişlerdi. Burkina Faso’nun bu turnuvada kalede Soulama’yla başlayıp, bu kalecinin kırmızı kartla oyun dışında kalmasından sonra Diakité’yle devam ettiğini de hatırlatalım. Finalde de oynaması beklenen Diakité şimdiye kadar penaltı noktasından yapılan vuruşlar dışında hiçbir topa gol izni vermedi.
Özellikle çeyrek ve yarı final performansıyla finalin favorisi olarak gösterilen Nijerya'da zengin hücum hattı dikkat çekiyor. Ancak turnuvaya şimdiye kadar büyük etki eden Emmanuel Emenike ve Victor Moses’ın sakatlıkları final öncesinde soru işareti yaratmış durumda. Nijerya takım yetkilileri, Moses’ın sakatlığının çok ciddi olmadığını ve finalde oynamasını beklediklerini açıkladılar. Emenike’nin durumu ise biraz daha karışık. Dün Ganalı gazeteci Gary Al-Smith, Twitter hesabından Emenike’nin finalde oynamasının mümkün olmadığının açıklandığını yazdı. Buna karşılık BBC Dünya Servisi’nden Oluwashina Okeleji bu haberleri yalanlayarak duruma dair henüz bir açıklama gelmediğini iddia etti. Görünen o ki, Emenike’nin oynayıp oynamayacağı maç saatine kadar belli olmayacak. Diğer forvetler Ideye ve Musa'nın yanı sıra sürpriz golcüler de ortaya çıkabilir. Nispeten zayıf gözüken orta sahayı çekip çeviren ise John Obi Mikel olacak.
TRAORE HÜZNÜ PİTROİPA SEVİNCİ
Burkina Faso’da turnuvanın yıldızı olmaya doğru ilerleyen Alain Traoré’nin üç golle gol krallığında başta giderken turnuvayı kapatması büyük talihsizlik oldu. Onun yokluğunda takımın yükünü çeken Jonathan Pitroipa ise az kalsın hatalı bir hakem kararına kurban gidiyordu. Yarı finalde Tunuslu hakem Jdidi tarafından oyundan atılan Pitroipa’nın cezası, oyuncunun hakemi aldatmaya yönelik hareket nedeniyle ikinci sarı kartı gördüğü pozisyonda gerçekten darbe aldığı tespit edilince kaldırıldı. Samsunspor’un eski oyuncusu Aristide Bancé de yarı finalin kahramanı olarak finale moralli çıkacak.
JOSEPH YOBO: SON KUPAM
Bu kupada fazla oynama şansı bulamayan Fenerbahçe’nin başarılı savunma oyuncusu Joseph Yobo, kupa bitiminde milli takımı bırakmayı düşündüğünü açıkladı. Yobo, “Turnuvaya on birde başladım ama sakatlandım. Şimdi ise iyiyim, beni oynatıp oynatmamak hocaya kalmış. Geçtiğimiz kupada oynamıştım, hatta gol bile atmıştım ama kazanamamıştık. Şimdi ise finaldeyiz, önemli olan takımın kazanıyor olması, şu anda da bunu yapıyoruz” şeklinde konuşurken yerine oynatılan genç oyuncuları da övdü. Yobo, teknik direktör Stephen Keshi’yle üzerine uzun süredir yazılıp çizilen gerginlik iddialarını da doğrulamadı.
Yarı final maçında hem Burkina Faso adına bir gol atan, hem de penaltıları Panenka vuruşuyla noktalayan Aristide Bancé ise şunları söyledi: “Yayımda hâlâ birkaç ok var. Gana kalecisini önceden etüt etmiştim. Ne yapmam gerektiğini biliyordum ve yaptım da. Teknik direktörümüz bizimle nasıl konuşması gerektiğini iyi biliyor. Hepimizi eşiti görüyor. Yedekler bile gayet mutlu. Büyük bir aile gibiyiz.”
Afrika Uluslar Kupası final maçı bu gece 20.00’den itibaren Eurosport’tan naklen yayınlanacak.
TEKNİK DİREKTÖRLER: KÜLLERİNDEN DOĞDULAR
Her ikisi de teknik direktörlük kariyerinde ilk kez final gören Nijerya hocası Stephen Keshi ve Burkina Faso teknik direktörü Paul Put şu anki görevlerine bir önceki takımlarından kovularak gelmişlerdi. Futbolculuk döneminde 1994 şampiyonluğunu yaşayan takımda yer alan Keshi, yalnızca milli takımları çalıştırdığı kariyerinde Togo ve Mali'de görev yaptı. 2010'da Mali, Afrika Uluslar Kupası'ndan erken elenince görevine son verilen Keshi, 2011'de devraldığı Nijerya'yla ilk kez bu kupaya kalifiye oldu. Stephen Keshi eğer bu turnuvayı kazanırsa kupayı hem oyuncu, hem teknik adam olarak kaldıran tarihteki ikinci isim olacak. Daha önce Mahmud El Gohary, Mısır'la 1959'da oyuncu, 1998'de ise teknik direktör olarak zafere ulaşmıştı.
Burkina Faso'nun teknik direktörü Paul Put ise 2007 yılında ülkesi Belçika'da adı bir şike skandalına karışınca üç yıl ceza aldı. Cezanın bitiminde iş bulamayan Put'un yolu zorunluluktan Afrika'ya düştü. İlk olarak Gambiya'da çalışan Put, burada da başarısız bulunarak gönderildi. Burkina Faso'nun başında ise ülke tarihinin en büyük futbol destanına imza atmış durumda.
NASIL GELDİLER?
Nijerya, C grubunda Burkina Faso ve Zambiya ile 1-1 berabere kaldıktan sonra Etiyopya’yı 2-0 yenerek gruptan çıktı. Çeyrek Final’de favori Fildişi Sahilleri’ni 2-1 yenerek büyük bir sürprize imza attı. Yarı finalde ise Mali’yi 4-1’le rahat geçti. Burkina Faso ise grupta Nijerya beraberliği sonrası Etiyopya’yı 4-0 yendi, Zambiya’yla 0-0 berabere kalarak liderliği aldı. Çeyrek finalde Togo’yu 1-0’la geçti. Yarı finalde de Gana’yı 1-1’in devamında penaltılarla 4-3 geçti.
BİR FİNAL YİRMİ DÖRT ÜLKE
Afrika Uluslar Kupası’nın finalinde sahaya çıkacak Nijerya ve Burkina Faso’nun kadrolarında yirmi dört farklı ülkenin liglerinden oyuncu bulunuyor. İşin ilginç yanı ise bu ülkeler arasında Burkina Faso’nun olmaması. Nijerya ise bu turnuvaya kendi liginde oynayan altı oyuncuyla geldi. Nijerya dışında Fransa ligleri de finale altı oyuncu veriyor. İsrail Ligi’nden finalde üç oyuncu olacak. On ülkenin ligi ise ikişer futbolcuyla temsil edilecek. Bu ülkelerden biri de Türkiye. Fenerbahçeli Joseph Yobo ve Gaziantepsporlu Abdou Razack Traoré on birde şans bulurlarsa birbirlerine rakip olacaklar. Finalde Afrika’nın en büyük liglerinden birine sahip olan ev sahibi Güney Afrika’da oynayan oyuncu ise bulunmuyor. Bu arada Afrika Uluslar Kupası’nda 17 yıldır hiçbir finalde kendi liginde oynayan oyuncu sayısı daha az olan takım kupayı kazanamadı. En son 1996’da Güney Afrika, tüm oyuncuları yerel ligde oynayan Tunus’u yenerken, 2002’deki Kamerun-Senegal finalinde kadroda olan hiçbir oyuncu ülkesinin liginde forma giymiyordu. Buna karşılık o maçta kadroda olan 26 oyuncu o sırada Fransa liglerinde top koşturuyordu.
NİJERYA
BİR BAKIŞTA
BURKİNA FASO
52.
FIFA sıralaması
92
9.
CAF sıralaması
23
5. (Nisan 1994)
FIFA sıralamasında en yüksek yer
37 (Ekim 2010)
82. (Kasım 1999)
FIFA sıralamsında en düşük yer
127 (Aralık 1993)
6.6 milyon
Futbolcu sayısı
605 bin
58 bin
Futbolcu sayısı (lisanslı)
23 bin
Yüzde 3.8
Futbolcu sayısının nüfusa oranı
Yüzde 3.8
156.
BM İnsani Gelişim Endeksi
181
2001
Kişi başına düşen milli gelir ($)
1078
3.6
Bütçeden eğitime ayrılan pay (%)
2
%1780
En zenginlerin en fakirlere gelir oranı
%1160
1.9
Bütçeden sağlığa ayrılan pay (%)
4
0.503
Sağlık endeksi
0.559
4/6 (kısmen özgür)
Siyasal haklar (1-özgür, 6-özgür değil)
5/6 (kısmen özgür)
115./179
Basın özgürlüğü
46.179
Evrensel'i Takip Et