Azerbaycan'da kuryeleri örgütleyen 3 sendikacı tutuklandı

Azerbaycan’da yetkililer, çalışma koşullarının iyileştirilmesi ve Bakü’de yemek dağıtımı yapan kuryelerin sendikalaşmasına yönelik mücadele veren işçilere baskı uyguluyor. Ağustos ayında üç genç Azerbaycanlı işçi önderi tutuklandı ve dördüncüsü de baskılar nedeniyle sendikalaşma faaliyetlerinden vazgeçmeyi tercih etti. Hükümet, araç kullanma kurallarını değiştirilmesine karşı eylem yapan sendikalı işçileri tutuklamakla kalmadı, örgütlendikleri şirketin Azerbaycan’daki faaliyetlerini de durduracak kararlar aldı.

HEPSİ "İŞÇİ MASASI" ÜYESİ

Tutuklananların hepsi, emek örgütlerinin bir şemsiye grubu olan İşçi Masası Sendikalar Konfederasyonu’na bağlı işçilerdi. İşçi Masası, Mart 2022’de gig ekonomisi çalışanlarının haklarını savunmaya yardımcı olmak amacıyla kuruldu. Kuryeler Sendikası, 2 bin 500 dağıtım işçisinden oluşuyor ve konfederasyonun en büyük kurucu üyesi.

Ortaya çıkışından bu yana, İşçi Masası, işçilerin yasal haklarını savunmak için çalıştı ve giderek artan bir çeşitlilikte işçilerin sendikalaşmasına katkıda bulundu. Azerbaycan’ın sıkı kontrol altındaki siyasi ortamı göz önüne alındığında, konfederasyonun yönetim kurulu üyelerinin sık sık yasal işlemlerin ve diğer taciz biçimlerinin hedefi olması şaşırtıcı değil. Hükümet, bağımsız emek ve siyasi örgütlenme faaliyetlerini de kurulu düzene yönelik ciddi tehditler olarak görülüyor.

İşçi Masası için son süreç, çoğu scooter ve motosiklet kullanan yemek dağıtım işçilerinin şikayet ettiği yeni düzenlemeler üzerine başladı. Hükümet, saatte 50 km’den daha hızlı gidebilen her aracın bir plaka almasını zorunlu kıldı ve kuryelerin de araçlarını kullanabilmeleri için uygun şekilde ehliyet almaları gerekiyordu. Ardından kuryelerin araçlarına el konmaya başlandı.

KURYELER İÇİN YENİ KURALLAR

İşçi Masası, temel düzeyde makul görünmekle birlikte, yeni gerekliliklerin taşeron işçiler için bir uyum ikilemi yarattığını açıkladı. “Motosiklet sürücülerinin plaka alabilmeleri için gümrük beyannamesi vermeleri gerekiyor. Ancak motosikletlerin satıldığı yerler ilgili belgeleri vermiyor. Bunun nedeni, motosikletlerin vergiden kaçınmak için ülkeye yedek parça olarak getirilmesi. Bu nedenle satış noktaları bu belgeyi vermeyi reddediyor” diye açıklama yapan sendika, “Ülkedeki yolsuzluk bu alanda da kendini gösteriyor. Şimdi de motosiklet ithal eden şirketlerin vergi kaçırması ve yasa dışı kâr elde etmesi nedeniyle işsizlikten muzdarip olan ve kendilerine ve ailelerine bakmaya çalışan kuryeler sorun yaşıyor” dedi.

EYLEMİN HEMEN ARDINDAN TUTUKLAMALAR

İşçi Masası’nın yeni sistemdeki kusurlara dikkat çekme çabaları hızlı bir karşılık buldu, 1 Ağustos’ta kuryeler eylem yaptı. 2 Ağustos’ta Konfederasyon Başkanı Afiaddin Mammadov, "küçük çaplı holiganlık" ve "polis emrine itaatsizlik" ile suçlandı ve hakkında bir aylık idari tutuklama kararı verildi. Birkaç gün sonra, diğer iki sendika çalışanı bu kez “satış amacıyla büyük miktarlarda uyuşturucu bulundurmak” şüphesiyle gözaltına alındı. Jam-news’un haberine göre Elvin Mustafayev ve Aykhan İsrafilov isimli sendikacılar hakkında 4 aylık idari tutuklama kararı verildi. Her üç işçi de kendilerine yöneltilen suçlamaları reddetti. Mücadeleleri nedeniyle cezalandırıldıklarını söylediler.

Dördüncü sendikacı, Orkhan Zeynalov, 12 Ağustos’ta saklanmaya başladı. Zeynalov polis tarafından takibata uğradığını açıkladı. Aktardığına göre, bir banka kredisini geri ödemediği için hakkında bir dava açılmıştı. Zeynalov bir video mesajında, “Bu hikaye uzun yıllar öncesine dayanıyor ve bankanın benden hiçbir alacağı yoktu, ancak kolluk kuvvetleri aniden bunu hatırladılar ve beni bu yüzden tutuklayabileceklerini söylediler” dedi. Zeynalov ayrıca, diğer işçiler gibi kendisine de uyuşturucu yerleştireceklerinden ve tutuklanacağından korktuğu için polisten saklanmak zorunda kaldığını belirtti. Zeynalov iki gün sonra sosyal medyada yaptığı bir paylaşımda, tutuklanma ve taciz tehlikesini gerekçe göstererek aktivizm ve sendikal örgütlenme faaliyetlerine son verdiğini duyurdu. “Zulme uğramamak, hayatımın ve ailemin tehlikeye girmemesi için (İşçi Masası) üyeleriyle görüşmeyi bırakacağım ve süreçlerden uzak duracağım. Bu yazdığım son açıklamadır” diye yazdı.

ÖRGÜTLÜ KURYELERİN ÇALIŞTIĞI ŞİRKETİN LİSASI İPTAL EDİLDİ

Her üç işçi de Wolt Azerbaycan isimli küresel bir yemek dağıtım şirketinde kurye olarak çalışıyorlardı.

14 Ağustos’ta yetkililer, Wolt’un Azerbaycan’da faaliyet gösterme lisansını iptal etti. Ülkenin Gıda Güvenliği Ajansı, karara gerekçe olarak, Wolt Azerbaijan LLC’nin teslimat hizmetlerindeki gıda güvenliği standartlarının ihlal edilmesini gösterdi.

Ajans tarafından 14 Ağustos’ta yapılan açıklamada, “gıdanın, sıcaklık rejimine aykırı taşındığı", "dağıtım araçlarında dezenfeksiyon çalışması yapılmadığı", "gıda dağıtımına katılan kişilerin tıbbi muayeneden geçmediği" ifade edildi.

Muhalif aktivistler, Wolt’a yönelik eylemin siyasi amaçlı olduğunun ve yetkililerin ekonomik veya siyasi gücü paylaşmaktan kaçındığının altını çizdiğini iddia ediyor. Bazıları hükümetin yakında kendi yemek dağıtım şirketini kurmaya çalışacağını, böylece bu alanı tekeline alacağını ve işgücünü denetleyeceğini tahmin ediyor.

Muhalefetteki Halk Cephesi Partisi Başkanı Ali Karimli, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “Rejim kuryelerin sorunlarını böyle çözüyor” dedi: “Binlerce genç kurye işsiz kaldı. Binlercesi geçimini sağlamaktan mahrum bırakıldı.” (DIŞ HABERLER)

Kaynaklar: Eurasia.net ve Jam-news.net

Azerbaycan’da emek ve sol