Ekim ayında tüketici enflasyonu; Vergiye yüzde 58, memura yüzde 49

Türkiye İstatistik Kurumu, ekim ayında tüketici enflasyonunun yıllık yüzde 61.36 olduğunu açıkladı. ENAG’ın yaptığı hesaplamalara göre ise enflasyon yüzde 126.18 oldu.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), tüketici fiyat endeksinin (TÜFE) yıllık bazda yüzde 61.36 olarak gerçekleştiğini duyurdu. Kurumun sayfasından paylaşılan verilere göre enflasyonun bir aylık artışı ise yüzde 3.43 olarak kayıtlara geçti.

Aylık olarak bakıldığında en yüksek enflasyon yüzde 13.73 ile giyim ve ayakkabıda görüldü. Ulaştırma grubunda ise tüketici fiyatları aylık yüzde 0.18 geriledi.

Endekste kapsanan 143 temel başlıktan 2023 yılı ekim ayı itibarıyla, 15 temel başlığın endeksinde düşüş gerçekleşirken, 6 temel başlığın endeksinde değişim olmadı. 122 temel başlığın endeksinde ise artış gerçekleşti.

ÜRETİCİ ENFLASYONUNDA BELİRGİN YAVAŞLAMA

Tüketici fiyatlarında ekim ayında yavaşlama görünürken, üretici fiyatlarındaki yavaşlamanın ise daha belirgin olduğu görüldü.

TÜİK verilerine göre ekimde yıllık üretici enflasyonu yüzde 39.39 seviyesine geriledi. Aylık üretici enflasyonu ise yüzde 1.94 oldu.

Veriler yıllık tüketici enflasyonu ile üretici enflasyonu arasındaki farkın 22 puana yükseldiğini gösterdi.

İTO VE TÜRK-İŞ VERİLERİNE PARALEL GELDİ

Enflasyon açısından öncü göstergeler olarak kabul edilen İTO ve Türk-İş verilerinde de ekim ayında enflasyonda gevşeme eğilimlerinin kaydedildiği görülmüştü.

İTO verilerine göre perakende fiyatlarda ekim ayında yıllık artış yüzde 72.73 oldu. Eylül ayında yıllık artış yüzde 73.18’e gerilemişti. Geçen yılın ekim ayında yıllık artış yüzde 108.77 ile rekor seviyeye yükselmişti.

Ekimde aylık artış ise yüzde 3.69 olarak kaydedildi. İTO verilerinde üretici fiyat hareketlerini yansıtan toptan eşya fiyatları indeksi ise aylık bazda yüzde 3.53 oranında arttı. Bu endekste yıllık artış ekimde yüzde 64.04 olarak gerçekleşti.

Türk-İş verilerine göre Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin “gıda için” yapması gereken asgari harcama tutarındaki artış ekimde bir önceki aya göre yüzde 2.62 oldu. Son 12 ay itibariyle değişim oranı ise yüzde 84.29 oldu.

ENAG’IN ENFLASYON ORANI YÜZDE 126.18

Enflasyon Çalışma Grubu (ENAG) tarafından yapılan hesaplamalara göre ise enflasyon, TÜİK’in açıkladığı rakamların iki katından daha fazla. ENAG’ın X (Twitter) hesabından yapılan paylaşımda, TÜFE’nin yıllık bazda yüzde 126.18, aylık bazda ise yüzde 5.09 arttığı aktarıldı.

KAMU EMEKÇİLERİ VE EMEKLİLER ENFLASYON FARKINA TESLİM

TÜİK ekim ayı enflasyon verilerini açıklarken memur ve emeklilerin alacağı zamlar da belirginleşmeye başladı. Enflasyon aralık ayına göre yüzde 55, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 61.36 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 54.26 olarak gerçekleşti.

İşçi emeklisi ve memurlar zamlarını altı aylık enflasyon verilerine göre alıyor. İşçi emeklisi haziran ayında gerçekleşen enflasyona göre yüzde 19.77 zam almıştı.

Temmuz, ağustos, eylül ve ekim aylarında enflasyon yüzde 29.41 olarak gerçekleşti. Bu durumda SSK ve BAĞ-KUR emekli aylıkları için dört aylık dönemde alacakları zam ya da enflasyon farkı yüzde 29.41 olarak ortaya çıktı.

Memur aylıklarına temmuz ayında yüzde 17.55 + 8 bin 77 TL seyyanen zam yapıldı. Temmuz ayında toplu sözleşme zammı ise yüzde 6 oldu. Yüzde 6’yı aşan enflasyon farkı maaş zammına yansıtılacak. Buna göre, dört aylık dönemde memur maaşları için yüzde 22.08 oranında enflasyon farkı doğmuş oldu.

MAAŞ VE ÜCRETLER NE KADAR ARTAR?

Memur ve memur emeklileri de 2023 yılı için toplu iş sözleşmesine göre ilk altı ay için yüzde 8, ikinci altı ay için yüzde 6 zam ve enflasyon farkını alacak.

Yıl sonu enflasyonu Merkez Bankasının tahmin ettiği gibi yüzde 65 düzeyinde gerçekleşirse SSK ve BAĞ-KUR emekli aylıklarına ocak ayında yüzde 37.76 oranında enflasyon farkı kadar zam yapılacak. Memur ve emekli memur maaşları ise yüzde 49.45 oranında artacak.

VERGİ VE HARÇLARA YÜZDE 58.46 ZAM GELİYOR

TÜİK’in enflasyon verilerini açıklamasıyla 2024 yılı yeniden değerleme oranları da belli oldu. Buna göre 2024 yılı için uygulanacak yeniden değerleme oranı yüzde 58.46 olarak gerçekleşti.

Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenen yeniden değerleme oranına esas teşkil eden yurt içi üretici fiyat enflasyonu (Yİ-ÜFE), ekim ayı sonunda 12 aylık ortalamalara göre yüzde 58.46 artış gösterdi. Cumhurbaşkanı, Vergi Usul Kanunu kaynaklı artırma veya azaltma yetkisini kullanmazsa 2024 yılında vergi ve harçlar yüzde 58.46 oranında artırılacak.

Emlak Vergisi, Çevre Temizlik Vergisi, MTV, çeşitli harçlar, araç muayene ücreti, Gelir Vergisi tarife dilimleri ve idari cezalar bu orandan zamlanacak.

Yeniden değerleme, Yİ-ÜFE’de 12 aylık ortalamalara göre hesaplanıyor.

Vergi Usul Kanunu uyarınca Cumhurbaşkanının, vergi ve harçlarda yeniden değerleme oranını yüzde 50’ye kadar azaltma ve yüzde 50’ye kadar artırma yetkisi bulunuyor.

AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan bu yetkisini geçen yıl Motorlu Taşıtlar Vergisi verisinde kullanmış, yüzde 122.9 olarak belirlenen Motorlu Taşıtlar Vergisi yeniden değerleme oranının 2023 yılında yüzde 61.5 olarak uygulanmasına karar verilmişti. (EKONOMİ SERVİSİ)