Foça’da sit alanına JES ısrarı
Foça'da yapılmak istenen jeotermal kaynak arama sondajı için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, jet hızıyla Çevresel Etki Değerlendirmesi gerekli değildir kararı verdi.
Fotoğraf: Ramis Sağlam/Evrensel
Ramis SAĞLAM
İzmir
İzmir’de son yıllarda sayısı hızla artan JES’lere bir yenisi daha eklenmek isteniyor. Foça İlçesi Fevzipaşa Mahallesi’nde, Miray Madencilik İnş. San. ve Tic. AŞ tarafından hazırlanan, geçen yıl tepkiler sonucu rafa kaldırılan, “Termal Turizm Amaçlı Jeotermal Kaynak Arama Sondaj” projesi, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına verilen Ekim 2023 tanıtım dosyasıyla tekrar gündeme geldi.
JET HIZIYLA “ÇED GEREKLİ DEĞİLDİR” KARARI
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına 19 Ekim 2023 tarihinde verilen proje tanıtım dosyasına, Bakanlık 17 gün sonra “Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) gerekli değildir” kararı verdi.
ÇED Yönetmeliği’nin 17. Maddesine göre Proje hakkında, “ÇED Gereklidir” veya “ÇED Gerekli Değildir” kararı görüş alınmak üzere kamu kurumlarına bildirileceği ifade ediliyor. Foça Belediyesi İmar İşleri Müdürlüğünün olumsuz görüş verirken, diğer kurumların ise olumlu görüş verdiği proje tanıtım dosyasına yansıdı.
TARIM ARAZİSİNDE JES SONDAJI
Tarım ve zeytinlik alana yapılması planlanan 1287 hektarlık alanda, 1300 dikili zeytin ağacı bulunuyor. Proje alanındaki iki parselde, yaklaşık 4 milyon 545 bin liraya mal olması planlanan, 900 metre uzunluğunda iki sondaj kuyusu açılacağı belirtiliyor.
Bölgede özellikle taş ocakları, inşaat işkolunun hızla yaygınlaşması tarımı olumsuz etkilerken, bölgedeki su kaynaklarının olumsuz etkilenecek endişesi çiftçileri endişelendiriyor. Uzun vadede JES'lerden kaynaklı hava kirliliği nedeniyle özellikle solunum yollarıyla ilgili sağlık sorunlarının yaşandığı biliniyor.
Foça Belediyesi’nin hazırladığı teknik raporda, proje alanının 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu doğrultusunda doğal, arkeolojik, tarihi, kentsel-arkeolojik sit alanı olduğuna vurgu yapıldı.
“ÖZEL ÇEVRE KORUMA BÖLGESİ”
Raporda, 2872 sayılı Çevre Kanunu kapsamında ülke ve dünya ölçeğinde ekolojik öneme haiz, çevre kirlenmeleri ve bozulmalarına duyarlı, biyolojik çeşitliliğin, doğal kaynakların ve bunlarla ilgili kültürel kaynak değerlerinin korunması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması gerekli görülerek “Özel Çevre Koruma Bölgesi” ilan edildiği ifade edildi.
JES sondaj projesinin bulunduğu alanın, 3621 sayılı Kıyı Kanunu, 2565 sayılı Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Kanunu 4342 sayılı Mera Kanunu ve 6831 sayılı Orman Kanunu hükümleri dâhilinde kanun koyucu tarafından özel imar rejimine tabi alan olarak belirlendiği belirtilerek, uygun olmadığı görüşü verildi.
Proje alanının sulak alana ve sit alanına uzaklığı | Uydu görüntüsü: Google Maps
SİT ALANLARININ DERECELERİ DEĞİŞTİRİLİYOR
Foça’da arkeolojik, doğal, tarihi sit alanları son dönemde sitlerin tamamının niteliklerini değiştirerek faaliyet alanları değiştiriliyor. Fevzipaşa Mahallesi’nin içinde yer alan alanda planlama çalışmalarında jeolojik etütler yapılıyor.
Miray Madencilik Miray Madencilik İnş. San. ve Tic. AŞ’de 24. Dönem AKP Milletvekili Aydın Şengün’ün eşi Nur Şengün’ün adı geçiyor. 2014 yılında kurulan şirketin, şirket müdürü de Aydın Şengün’ün AKP İl Başkanlığı yaptığı dönemde, İl Başkan Yardımcısı Fatih Pınar’ın oğlu Mehmet Pınar görünüyor.
“ÇED GEREKLİ DEĞİLDİR KARARI DOĞRU DEĞİL”
Türkiye’de kurulan JES’lerin yüzde 61’nin tarım arazilerinin üzerine kurulduğunu belirten Foça Tarih ve Doğa Talanına Hayır Platformu, gazetemize yaptığı açıklamada, yapılmak istenen, Jeotermal kaynak arama sondaj çalışmasının kabul edilebilir olmadığını söyledi.
Bundan önce açılan termal kuyularının halk sağlığını ve tarımı tehdit ettiği ifade edilen açıklamada, “Projelerin hayata geçirildiği alanlarda su kaynakları kirlendiği gibi azalıyor. Proje dosyasında sondaj çalışmalarının yapıldığı alana yakın tarımsal faaliyet olmadığı söyleniyor. Bu alanda ekili zeytin 1300 ekili zeytin ağacı bulunuyor. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararına katılmıyoruz. Şirket, sondaj yapacakları, yeterli bulmazsa beton döküm gideceklerini ifade ediyor. Biz biliyoruz ki mesele ‘sağlık turizmi’ işini şirin gösterme politikasıdır. Bu projede, bakanlığın ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararına karşı hukuki ve fiili direnişimizi sonuna kadar kullanacağız” denildi.
