Norveç’te İsrail’e yaptırım ve silah satışı tartışılıyor

Mahmut ALGÜNERHAN
Oslo

Norveç’te Sosyalist Sol Parti (SV), İsrail’e karşı sert ekonomik yaptırımların uygulanması için meclise önerge sundu. Önergede İsrail’in savaş suçu işlediği, uluslararası kuralları tanımadığı ve bunun için İsrail’e uluslararası silah boykotu ve sert ekonomik yaptırımlar uygulanması gerektiği belirtildi.

SV’nin Dış Politika Sözcüsü Ingrid Fiskaa, yaptığı açıklamada, “Görüyoruz ki İsrail alınan kurallara uymuyor. Bu yüzden artık taleplerin arkasına gücü koymanın zamanının geldiğine inanıyoruz. Gazze’de bu savaş suçları devam edemez. İsrail’e daha fazla baskı uygulamak için yaptırımlar uygulamamız gerekiyor. Bu uluslararası silah ambargosu ve özel varlıkların dondurulması olabilir” dedi.

Merkez Parti ile birlikte iktidarda olan İşçi Partisi (AP) ise böyle öneriye karşı. AP’nin Dış Politika Sözcüsü Asmund Aukrust, herhangi bir yaptırımın Norveç’in tek başına yapabileceği bir şey olmadığını savunarak “İsrail’in uluslararası hukuku ihlal ettiğine inanıyoruz. Bunu İsraillilere, Filistinlilere ve herkese anlatmak için mutlaka her fırsatı değerlendiriyoruz. Yaptırımların konuyla ilgili olması durumunda, bu, diğer ülkelerle birlikte yapmak zorunda kalabileceğimiz bir şey” dedi.

Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Andreas Motzfeldt Kravik ise “İsrail’e karşı yaptırımların başlı başına kötü bir fikir olduğuna inanıyoruz. Hem tek taraflı yaptırımlar olacağından hem de Norveç’in tarihsel olarak oynadığı ve oynayacağı rolden dolayı” dedi.

İKTİDAR PARTİSİNİN GENÇLİK ÖRGÜTÜ YAPTIRIMDAN YANA

AP’nin gençlik örgütü AUF ise AP’den farklı görüştü. AUF Başkanı Astrid Hoem, yaptırımlar sorununun kurultay toplantılarda her zaman büyük bir tartışma konusu olduğunu söyleyerek, “Gazze’ye yönelik acımasız bombalamalar yakın zamanda duracak gibi görünmüyor. O zaman yaptırımları uygulamaya koyarken iki yüzlü olmadığımızı göstermeliyiz. Bence artık zamanı geldi” dedi.

Göçmen karşıtı ırkçı parti FrP Genel Başkanı Sylvi Listhaug ise beklendiği üzere yaptırımlara karşı çıkarak, “Holokost’tan bu yana Yahudilere yönelik en kötü saldırıya maruz kalan Ortadoğu’daki tek demokrasiyi boykot etmenin, şu andaki durum gibi, tamamen yanlış bir yol olduğuna inanıyoruz” dedi.

29 KASIM’DA MECLİSE FİLİSTİN BAYRAĞI TALEBİ

Kızıl Parti (Rødt) ise mecliste Filistin bayrağının dalgalandırmasını talep etti. Meclis başkanına gönderilen mektupta 29 Kasım’daki Birleşmiş Milletler (BM) Filistin Halkıyla Dayanışma Günü’nde Filistin bayrağını dalgalandırması talebi dile getirildi. Rødt Lideri Marie Sneve Martinussen, mektubunda, “Geleceğin tarih kitapları bize şunu soracak: Filistinliler öldürülürken ve yerlerinden edilirken neredeydiniz?​” dedi.

Kızıl Parti, geçen yıl Rusya’nın işgalinin yıl dönümü nedeniyle Ukrayna bayrağının göndere çekildiğini ve 2022’deki Queer Kültür Yılı vesilesiyle gökkuşağı bayrağının dalgalandırıldığını hatırlatarak, “Bu nedenle bu yıl meclisten, Filistin bayrağıyla günü kutlamasını istiyoruz. Meclis başkanlığından böyle bir talebe duyulan ihtiyacı görmesini ve talebimizin hızlı bir şekilde karşılanabileceğini umuyoruz” çağrısında bulundu.

İSRAİL, FİLİSTİN HALKINA KARŞI NORVEÇ SİLAHLARI KULLANIYOR

Norveç’te Klassekampen (Sınıf Mücadelesi) adlı gazete, İsrail’in Gazze’ye karadan başlattığı saldırıda kullandığı roketatarlarla ilgili bir haber yayımladı. Haberde “Geçen hafta Amerikan haber ajansı Bloomberg ve İsrail gazetesi Haaretz, Pentagon’dan gelen ve İsrail’in ABD’den savaşta kullanılmak üzere göndermesini istediği silahları gösteren belgeleri tartıştı. Bunların arasında 3 bin adet M141 roketatar bulunmaktadır. Haaretz’e göre İsrail’in savaşta şu ana kadar teslim aldığı roketatarlardan 1800’ü, devletin sahibi olduğu Norveçli silah üreticisi Nammo tarafından yapıldı” denildi.

Norveç’in "savaş, iç savaş veya savaş tehdidi bulunan ülkelere silah ihraç edilmemesi” ilkesine rağmen ülke, NATO müttefiklerine silah ihraç ediyor. Norveçli şirketlerin ürettiği silahlar, başka bir ülkede üretilmesi halinde savaş halindeki ülkelere gönderilebiliyor. Ayrıca savaş halindeki ülkelere tedarik edilen silahların parçalarına da katkıda bulunabiliyor. Nammo’nun da ABD’deki üretim tesisleri Norveç’in değil Amerika’nın ihracat düzenlemelerine tabi. ABD’nin İsrail’e satış konusunda herhangi bir kısıtlaması bulunmadığı için Norveç silahları kolayca İsrail’e ulaşıyor.

Gazeteye konuşan Uluslararası Af Örgütü’nün Siyasi Danışmanı Gerald Folkvord ise Norveçli yetkililerin ve Nammo’nun, uluslararası hukuk ihlallerini önleme konusunda bağımsız sorumluluğa sahip olduğunu söyledi. Norveç’in Nammo’ya karşı mülkiyet yetkisini kullanması çağrısında bulundu.

FHKC Temsilcisi Maher Al Tahir: Filistin direnişi uzun soluklu mücadeleye hazır