Bir şiddet biçimi: Genital estetik baskısı
Kadınların son dönemlerde sıkça yaptırdığı genital estetik operasyonlarını ve hangi koşullarda yapılması gerektiğini Psikoseksolog Arzu Erkan ve Cinsel Sağlık Eğitmeni Hemşire Edibe ile konuştuk.
Merve TUR
İstanbul
Sosyal medyanın kullanımında değişen bazı yönler, çeşitli film, dizilerde propaganda edilen ‘ideal görünüm’ algısı kadınlar üzerindeki baskının artmasına neden oluyor. Uzmanlar popüler görünümlerin kadınlara dayatılmasıyla estetik ameliyat sayılarının son yıllarda arttığını ifade ediyor.
Estetik işlemler sosyal medyanın da etkisiyle kolaylıkla ulaşılabilir durumda. Empoze edilen kusursuz beden algısı, insanları bu işlemleri yaptırmaya ve bir ihtiyaç olarak görmeye itiyor. Beden odaklı tüketim kültürü de bedenleri metalaştırarak onları bir tüketim nesnesi ve sermaye haline getiriyor. Beden ne kadar kusursuzsa o kadar beğenilen, takdir edilen ve imrenilen bir nesneye dönüşüyor..
Beden üzerindeki tek tipleştirmeye yönelik algıları güçlendiren porno kültürü ise on yıllardır bu algıları beslerken, genital bölgenin rengi, dudak yapısı, darlığı, genişliği, kıllı ya da kılsız olması gerektiğine yönelik söylemlerle kadınlar üzerindeki baskılanma psikolojik bir şiddete dönüşüyor.
Genital çeşitlilikten habersiz kalan kadınlar “eksik, kusurlu” duygusuna kapılıyor. Bu duyguya kapılan ve yer yer erkeğin baskısına maruz kalan kadınlar “genital estetik operasyonlara” başvurabiliyor. Labioplasti, perineoplasti, vajinoplasti, himenoplasti ve G-noktası ekleme de dahil olmak üzere “genital görünümü veya performansı iyileştirmek” gibi söylemlerin de etkisiyle kadınlar bu tip estetik ameliyatları yaptırmak zorunda olduğu hissine kapılıyor. Genital estetik operasyonlarının hangi durumlarda gerekli olduğunu ve operasyon sayılarındaki artışı Psikoseksolog Arzu Erkan ve Cinsel Sağlık Eğitmeni Hemşire Edibe Aşık gazetemize değerlendirdi.
Genital kozmetik ve estetik müdahalelerin 20 yıldır yükseliş trendi gösterdiğini ifade eden Erkan, “Popüler kültürün norm görünüm olarak dayattığı beden görünümleri arasında erkek ve kadın genital görünümlerine dair normlar tanımlanmaktadır. Sosyokültürel ekonomik düzeyi yüksek bölgelerde dahi neredeyse 10 kadından 4’ünün cinsellik ve bedeni hakkında yanlış bilgilere sahip. Genital görünümlerinin nasıl olduğuna bakmayan kadınlar var” dedi.
‘GENİTAL ORGANLAR ÇEŞİTLİDİR’
Genital organların farklı görünümlerinin olağan olduğunu ifade eden Erkan, ancak “makbul görünüm” dayatıldığını ifade ederek “Kadınlar ‘makbul görünümle’ kendi görünümlerini karşılaştırarak ideal bir beden görünümü tasavvur etmeye başlıyor. Daha sonra kendisinde bir şeyleri değiştirmek için arayışa giriyor” diye konuştu.
Kişinin kendisini rahatsız eden bir durumda estetik operasyonların, bedenine ve ruh sağlığına zarar vermeyecekse yapılabileceğinin altını çizen Erkan şöyle diyor: “Bugün birçok örneğini gördüğümüz estetik operasyonlar (meme küçültme-büyütme, kepçe kulak, burun vs.) yaptırılabiliyor. Kişinin herhangi bir psikiyatrik ya da başka bir engeli yoksa kişi opere edilebilir.”
MODA ÜZERİNDEN ESTETİK YAPILMAMALI
18 yaşının altındaki kimseye bu ameliyatların gerekliliğiyle ilgili telkinlerde bulunulmaması gerektiğini vurgulayan Erkan, “Beden görünümlerinde ‘Barbie burun, Barbie vajina’ gibi moda akımları başlatılıyor. Bu son derece yanlış. Kişinin işlevselliğini ve psikolojisini bozan anatomik göze çarpan majör bir durum olmadığı sürece bu taleplerin karşılanması yanlış. Bu ameliyatları tercih eden kişiler için sağlıklı bilgilendirmeler yapılmalı. Örneğin; bir jinekolog bütün vulva görünümlerinin olduğu görselleri göstererek bilgi verilebilir. Kişiye bu çeşitlilik gösterilerek bedenini kabullenmesi sağlanabilir. ‘Sizde çirkin ve yolunda gitmeyen bir şey yok’ mesajı verilmeli” dedi.
Cinsel işlev bozukluğu ve genitallerle ilgili bir durum söz konusu olduğunda mutlaka bir ruh sağlığı uzmanından görüş alınması gerektiğini söyleyen Erkan “Genital organların tedavisini jinekologlar, ürologlar ya da plastik cerrahlar yapıyor olabilir ama bedenin kendisiyle ilgili de olsa cinsellik ve cinsel işlev ruh sağlığıyla da ilgili bir şey olabilir. Kişi tüm bu psikolojik incelemelerden sonra hâlâ bu operasyonları yapmakta kararlıysa ve tıbben de herhangi bir sakıncası yoksa işlem yapılabilir” ifadelerini kullandı.
‘PORNO SEKTÖRÜ BEDEN GÖRÜNÜMÜNÜ İDEALİZE EDİYOR’
Medya ve sosyal medyanın kitleleri ve kültürü şekillendiren bir araç olduğuna dikkat çeken Erkan, porno sektörü de kadın ve erkek için seçilmiş beden görünümlerinin topluma sunulduğunu söylüyor. Erkan, “Büyük penis-meme, kaslı erkekler, biçimli ya da incecik kadınlar, genital bölgesinde herhangi bir koyuluk olmayan insanları görüyoruz. Olağan cinselliğin dışında bir kurgu var. Bu pornolara maruz kalan kadınlar ve erkekler cinsel ilişkiyi ve beden görünümlerini hatalı bir şekilde idealize ediyorlar” diyor.
Erkeklerin kendi idealize ettikleri beden görünümleriyle partnerlerine genital bölgeye işlem yaptırması konusunda baskılar uygulayabildiğini ifade eden Erkan “Kadınlar bedenlerinden memnuniyetsiz oldukları için değil partnerinin isteklerini karşılayabilmek için bu ameliyatları yaptırabiliyor. Bunun da bir şiddet biçimi olabileceğini dikkate almak gerekiyor” dedi.
‘TIBBİ GEREKLİLİKLER NEDENİYLE GENİTAL OPERASYONLAR OLABİLİR’
Genital estetik operasyonların sağlık için gerekli olduğunu söyleyen Edibe Aşık ise “Genetik, çok sayıda ve zor doğumlar, ağır çalışma koşulları gibi sebeplerle kadınlar bu operasyonları talep edebiliyor. Cinsel eylemlerin sadece evlilikle bağdaştırılması sorunu var ve bundan dolayı da bu operasyonların içerisinde ‘kızlık zarı tamiri’ diye ifade edilen bir müdahale de yer alıyor. Vajina, rahim, idrar kesesi dışarı sarkabiliyor. Hatta bu durumları yaşayan kadınlar bilgi eksikliği nedeniyle bu durumun farkında olamayabiliyor” bilgilendirmesi yaptı.
Bu ameliyat talepleriyle hekime başvuran kadınlara ameliyat öncesinde verilebilecek tedavi yöntemlerinin olduğunu vurgulayan Aşık “Bu sarkmalara ya da kasların gevşemesiyle ilgili ‘kegel egzersizleri’ var” dedi.
‘ÖZEL KLİNİKLER SUİSTİMALE AÇIK’
Özel kliniklerde kâr odaklı düşünüldüğü, daha fazla ücret alabilmek için hastalara genel anestezi uygulandığını söyleyen Aşık “Bu ameliyatlar lokal ya da spinal anestezi (belden aşağısının uyuşturulması) ile yapılabilirken, özel klinikler hastalar genel anestezi verebiliyor. Kadınlar yeterli parayı sağlayamadıkları için güvenli olmayan yerlerde doktor hatalarına maruz kalabiliyor” diyerek özel kliniklerin suistimale açık olduğunun altını çizdi.
Vajinoplasti, perinoplasti, labioplasti gibi operasyonlar bazı koşullarda devlet hastanelerinde yapıldığını söyleyen Aşık “Kişinin vulvasında normal dışı bir durum varsa ve bu durumun enfeksiyon yaratması halinde kamuda ücretsiz ameliyatlar yapılabiliyor. Perinoplasti de doğum dikişlerinin düzeltilmesi gibi durumlarda devlet hastanelerinde yapılabiliyor. Fakat bu estetik operasyonlar tüm kamu hastanelerinde yapılabiliyor diyemeyiz” ifadelerini kullandı.
‘CİNSEL EĞİTİME KÜÇÜK YAŞLARDA BAŞLANMALI’
Toplumda ileri kesimindeki kadınların dahi cinsel sağlığın tabulaştırılması nedeniyle yeterli bilgiye sahip olmadığını açıklayan Aşık “Kadınlar olarak kendi bedenimizi tanımıyoruz ve farklılıklarımızı bilmiyoruz. Cinsel eğitime küçük yaşlarda başlatılması gerekiyor. Sağlıkçılar arasında bile cinsel eğitim dendiğinde cinsel eylem ve aktivite olarak algılayan sağlık profesyonelleri var” dedikten sonra herkesin ihtiyacına göre yeterli, nitelikli, ücretsiz ve ulaşılabilir cinsel sağlık hizmeti olması gerektiğini vurguladı.
Sağlık profesyonellerinin de cinsellik ve cinsel sağlık konularında yeterli eğitim görmediğinin altını çizen Aşık “Toplum bizden en çok bu konuda bilgi almak istiyor ama bizler bu konularda gerekli akademik eğitimlerimizi de almıyoruz. Kadınlar kendi bedenlerini tanımıyorlar. Kadın kanser teşhislerinde gecikmeler var. Çünkü kadın bedenini tanımadığı için de belirtileri anlayamıyor ve doktora gidemiyor. Kadınlar forumlardan okuyarak bilgilenmeye ve başkasının deneyimi üzerinden öğrenmeye çalışıyor” şeklinde konuştu.
