Aliağa’da işçilerin yeni yıl beklentisi: Zam durdurulsun

Eren SARAN
Eda AKTAŞ
İzmir

İzmir Aliağa işçi duruklarında işçilerle 2023 yılının nasıl geçtiğini ve yeni yıldan ne beklediklerini sorduk. Petro-kimya, demir-çelik ve farklı iş kollarında çalışan işçiler 2023 yılını ekonomik olarak çok zor geçirdiklerini söyledi. Artan enflasyon karşısında aldıkları ücretlerin geçinmeye yetmediğini dile getiren işçiler, yeni yıl beklentilerini ise şu şekilde dile getirdi; “Zamlar dursun. Enflasyon ve gelen zamlara göre ücretlerimiz belirlensin.”

PETKİM’de taşeron işçisi olarak çalışan Azat, asgari ücret aldığını söyledi. 2023 yılını pahalılıktan dolayı ekonomik olarak iyi geçirmediğini anlatan Azat, “Asgari ücreti 17 bin lira falan yaparlar ama kesinlikle yeterli değil. Çocuğum engelli, evim kira o yüzden masrafım çok. 10 bin lira kira ödemek çok zor. Benim dışında evde çalışan yok, sadece çocuğa verilen engelli aylığı var. Ücretlerin düşük olması yönetimle alakalı. Yeni yıldan da bir dileğim yok” dedi.

“SÖZLEŞMELİ YER İÇİN 16 BİN LİRA ÜCRET ÇOK DÜŞÜK”

12 yıldır çalışan İsmail, 16 bin lira ücret aldığını söyledi. Sendikalı ve toplu sözleşmeli bir yerde çalıştı için asgari ücrete gelecek zammın kendisini etkilemeyeceğini dile getiren İsmail, sözleşmeli bir yer için 16 bin lira ücretin düşük olduğunu ifade etti.

Markete ürünlere yüzde 300-400 civarında zamlar geldiğini ancak ücretlerinin ise aynı kaldığını söyleyen İsmail, “Herkes kurama yöneliyor, sosyal medya fenomeni olmaya çalışıyor. Ben kirada değilim ama bir ailenin 12 bin liradan aşağı ev bulması mümkün değil. Eşimden yeni ayrıldım, tekrar evlenmeyi düşünmüyorum çünkü en az 450-500 bin lira masrafım olur. Çocuklu aileler var, ekstra iş yapıyorlar mesai dışında. Evini öyle geçindiriyor” dedi.

“ENFLASYONA VE ZAMLARA GÖRE MAAŞIMIZ BELİRLENMELİ”

Sözleşme süreçlerinin başlayacağı bilgisini veren İsmail, “Yüzde 50 zamma itiraz ederim. Çünkü taşeron benim maaşımı geçti, artık kadrolu olarak biz taşeron gibiyiz. Enflasyona ve zamlara göre maaşımız belirlenmeli, iyi şartlar altında yaşam sürmeliyiz. Gelecek yıldan bir beklentim yok” diye ekledi.

“ASGARİ ÜCRETİN ERİMEMESİ İÇİN ZAMLAR GELMEMELİ”

15 yaşından beri işçi olarak çalıştığını söyleyen Numan, “Ekonomik olarak geçtiğimiz yılı sıkıntılı geçirdik. Enflasyondan dolayı baya zorlandık. Geçen gün ev sahibim yüzde 300 zam yapacağını söylediğinde 3 gün uyuyamadım. Ev kiram 2 bin 500 liradan 7 bin 500 oldu. Etrafa bakınca yine iyim ama bir anda bu kadar zam olunca sıkıntı. 25 bin civarı ücret alıyorum. Geçinmek için aşırıya kaçmamak lazım. 12 bin liraya geçinmeye çalışanların yanında geçinemiyorum demek ayıp olur. Çocuklar var, evde tek ben çalışıyorum” dedi.  

Asgari ücrete ilişkin de konuşan Numan, “Asgari ücret için 17 bin lira civarı söyleniyor ama yine eriyecek, erimese iyi. Erimemesi için zamların gelmemesi gerekiyor. Yıl sonunda gelecek zamların gelmemesi gerekiyor ki o makas açılmasın. Zam gelince bir anlamı kalmıyor” diye konuştu. Yeni yıl beklentisini sorduğumuz Numan, “Herkese mutlu, huzurlu, sağlıklı yıl geçirmesini dileriz. Savaşların olmadığı, enflasyonun olmadığı, herkesin güldüğü mutlu bir yıl diliyorum” dedi.  

“MADDİ OLARAK GİDER GELİRDEN DAHA ÇOK”

İşçilerden Selahattin ise, “Maddi olarak gider gelirden daha çok. Aldığım ücret geçinmeye yetmiyor, daha yüksek olmalı. Bunun nedeni belli, sözünü bile etmeye gerek yok. Biz günümüzü kurtarmaya bakıyoruz artık, önümüzü göremiyoruz. Markete girince rahat çıkamıyoruz. Yeni yıldan da bir beklentimiz yok, maddiyat olmayınca yeni bekleyeceğiz” şeklinde konuştu.

“BÜTÇEYİ KENDİLERİ YİYOR”

Hayat pahalı olduğu için 2023 yılının ekonomik olarak iyi geçmediğini söyleyen 13 yıllık işçi Bülent, “19 bin lira ücret alıyorum. Eve başka maaş girmiyor. Karın tokluğuna yaşıyoruz, gezme tozma yok. 6 bin lira kira ödüyorum. Asgari ücret 16 bin 500- 17 bin lira civarında açıklanır ama bu da yetmez. 20’nin üstünde olması lazım en az ama olmaz, bütçe vermez. Bütçeyi kendileri yiyor. Yeni yıldan beklentim sağlık, mutluluk ve bol kazanç” dedi.

İşçi Hayrettin de “Bu yıl enflasyon farkıyla biraz ezildik. Yıl başındaki ve sonundaki bütçe aynı değildi. Açlık sınırına göre hareket edilse daha iyi ya da enflasyona, dolar endeksine göre olsa. 10 aydır bu iş yerinde çalışıyorum. 18-19 bin lira civarı alıyorum. Evde iki kişi çalışıyoruz anca yetiyor. Tek çalışan için zor. Zamların durdurulması gerek” diye konuştu.

“6 SAAT İNSANLARIN ÇALIŞMASI İÇİN YETERLİ”

Demir çelik sektöründe çalışan ve 30 bin lira alan genç işçi Murat ise, “Ben genç olarak zor geçiniyorum. Asgari ücretle çalışan nasıl geçiniyor bilemiyoruz. Günde 10-12 saat çalışıyorum. Ağır çalışma koşulları var. 6 saat insanların çalışması için yeterli. Asgari ücret için 30 bin bile yetmez” dedi.

Maddi olarak 2023’ün çok zor olduğunu dile getiren Özge, “Daha önce sağlık sektöründe çalışıyordum, çok yıpratıcıydı. Önümüzdeki yılın daha fena olmasından korkuyorum. Asgari ücretin bir tık üstünde alıyorum. Ailemle yaşıyorum o yüzden kendime göre anca yetiyor. 30 yaşındayım tek başıma eve çıkmak isterim ama bu beni korkutuyor, olmuyor maddi imkansızlıklardan” ifadelerini kullandı.

“ZAMLARIN DURDURULMASI GEREKİYOR”

Asgari ücretin 17 bin civarında olacağını düşündüğünü ancak bunun bile yeterli olmadığını söyleyen Özge, “Kiralar bile 12 bin civarı. Doğal gaz, elektrik, faturalar asgari ücretin yeteceğini sanmıyorum. Çocuklu arkadaşlarımın durumu çok daha zor. Her ikisi de çalışmadan geçinmeleri mümkün değil. Ülkenin gidişatından dolayı çocuk yapmamayı düşünen arkadaşlarım çok fazla. Türkiye çok kötüye gidiyor. Asgari ücret arttıkça her şey artıyor. Zamların durdurulması gerekiyor. Yani asgari ücretin artması hiçbir şey değiştirmiyor onunla beraber tüm fiyatlar artıyor” diye konuştu. Yeni yıl beklentisini sorduğumuz Özge, “Zam olmasın, herkes çok mutlu olsun” dedi.

“ASGARİ ÜCRET ALIYORUM, AÇ KALIYORUZ”

Fabrikada stajyer olarak çalışan Tuana “3 bin 420 lira alıyorum, masraflarıma yetmiyor. Ailem burada değil abimle yaşıyorum, o da çalışıyor. Güzel bir yıl bekler umarım bizi. Bir şeylerin değişeceğine inanıyorum” dedi.

İki yıldır bir okulda temizlik görevlisi olarak çalışan ve asgari ücret alan bir kadın da “Geçinemiyorum. 8 bin lira kira ödüyorum, 2-3 bin faturalara gidiyor, aç kalıyoruz. 10 yıldır eşimden ayrıyım, iki çocuğum var. Oğlum lise okumadı çalışmak için, şu an askerde. Kızım da üniversiteye gidecekti ama çalışmak zorunda kaldı. Durumumuz yoktu okutmaya mecbur çalışıyorlar. Asgari ücret ne kadar yükselirse o kadar zam geliyor. O zamlar artık dursun, aldığımız maaş işe yarasın” diye konuştu.