Afşar Timuçin'in ardından | "Şair duyarlılığı olan bir felsefeciydi"

Şeyma AKCAN
İstanbul

Estetikten düşünce tarihine, felsefeden şiire, romandan eleştiriye pek çok kitap yazan, sayısız çevirileri olan Felsefeci, Şair, Yazar, Çevirmen Afşar Timuçin yaşamını yitirdi.

Timuçin, 1968-1970 yılları arasında Fransızca okutmanlığı yaptı. 1974-2002 yılları arasında Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesinde felsefe, estetik, halk bilim, sanat tarihi, halk edebiyatı dersleri verdi. 1981 yılında doçent, 1992 yılında profesör oldu. Bir süre Kocaeli Üniversitesi Felsefe Bölümü Başkanlığı görevini yürüttü.

Yazar ve felsefeciler, Afşar Timuçin’i gazetemize anlattı. PEN Yazarlar Derneği de bir açıklama yayımladı.

"EN BAŞTA KENDİSİNİ FELSEFİ BİR SORUN OLARAK GÖRDÜ"

Yazar Aydın Çubukçu, bir felsefeci olarak Afşar Timuçin’i anlattı: “Afşar Timuçin, felsefe eğitiminin, filozofların hayatı ve akımların içeriği üzerine akademik bir süreç olmanın ötesinde, gündelik sanat ve kültür hayatı içinde bir yeri olması gerektiğini anlamamıza yardım eden ender felsefecilerden biriydi. Klişe sözlerdir, genel olarak bilimi, burada özellikle felsefeyi üniversite duvarları dışına çıkarmak ya da halkla buluşturmak falan… Bunun nasıl yapılacağını, her yerde her sorunu, en başta kendisini, felsefi bir sorun olarak görerek ve çözmeye çalışarak göstermiştir. Bence şairliği de bu çabasının bir parçasıdır. Bir başka deyişle, onun şairliği, bir felsefecinin kendisini felsefi bir sorun olarak görmesinin ve çözmeye çalışmasının ifadesidir.

Felsefede ağırlıklı olarak estetik üzerine çalışmış olmasının sebebi de yine aynı sorunun parçası olarak anlaşılabilir. O, katıksız estetiği, sınıflar, zamanlar ve mekanlar üstü bir estetiği, estetiğin estetiğini arıyordu. Bu yüzden şiir, onun açısından bu problemi çözmenin bir aracı rolünü üstlenmişti. Onu, ‘büyük şair’ olarak adlandırmak mümkün değildir. Kişisel görüşüm, şair olarak anılması bile hayli müşküldür. Çünkü şiir onun için mümkün olduğu kadar işlevli kullanmaya çalıştığı bir araçtı: varoluşun estetik boyutunda kendi ararken kullandığı bir el feneri…

Ardında yalnızca felsefe meraklılarını ilgilendiren önemli felsefi arayışları kalacak, dilden dile dolaşan mısralar değil.”

Türkiye Yazarlar Sendikası Genel Başkanı Adnan Özyalçıner: “Arkadaşımız, dostumuz Afşar Timuçin’i yitirmiş olmanın üzüntüsü, acısı anlatılamaz. Öncelikle İstanbul Erkek Lisesinden lise arkadaşımdı. Şairdi, şair duyarlığı olan bir romancı, öykücü, felsefeciydi. 1960 kuşağı şairlerinden olan Afşar Timuçin için şiir, insan olmanın ve insana adanmanın bilinciydi. Kendini şiire adayanların dünyayı şiirle kurtaracaklarına inanırdı. Aydınlığın yolunu açacak tek yoldu şiir. Afşar’ı yitirmekle kendi şiirleri ve çevirdikleriyle birlikte aydınlık bir dünyayı da yitirdik. Edebiyatımızın başı sağ olsun.”

Evrensel Yazarı Turgay Olcayto: “Bizim ‘60 kuşağında yürek burkucu, bir acı haber daha… Afşar Timuçin’i yitirmişiz. Afşar Timuçin ile İstanbul Erkek Lisesinde başlayan arkadaşlığımız hiç kopmadı. Yıllar bizi eskitemedi. İyi bir felsefeci oldu, ama edebiyatı, şiiri de hiç bırakmadı. Toplum için çok önemli bir aydındı. Yokluğu kültür açısından hep hissedilecek diye düşünüyorum. Eksile eksile yarın öbür gün toplumumuzun elinde değer kalmayacak diye korkuyorum. Ferit Edgü’den sonra Afşar’ı da kaybetmek son derece üzücü. Işıklar içinde uyusun sevgili arkadaşım.”

"SİSTEME ELEŞTİRİLERİYLE AYDINLIK GÖREVİNİ ÖNDE TUTTU"

Şiirden romana, öyküden felsefeye, estetiğe PEN Yazarlar Derneğinin 60 kadar kitap yayımladığı hatırlatılan açıklamada, Afşar Timuçin için edebiyatımızın en üretken yazarlarından olduğu ifade edildi.

Açıklamada şunlar denildi: “Profesördü, hocaydı ama bunu hiçbir yerde kullanmadı ne akademide ne yaşamda ne kitaplarında ne de dilinde! Son dergisi ‘Felsefe Dergisi’ydi, Eray Canberk’le birlikte yayımladılar, orada pek çok genç şairin, yazarın yetişmesine de önayak oldular. Alçakgönüllülüğü, kıyıda duruşu, buna karşın sisteme en sert eleştirileri yöneltmesiyle de ‘aydın’lık görevini her zaman önde tuttu. İnceliklerin şairi, romancı, öykücü, denemeci, felsefeci, çevirmen ve PEN Şiir Ödülü sahibi Sevgili Hocamız Afşar Timuçin’i uğurlarken, bıraktığı her şey için Türkçe ve edebiyatımız adına çok teşekkür ediyoruz. Devri daim olsun.”

Şair Yazar Afşar Timuçin hayatını kaybetti