Önce sendika değişikliği şimdi grev

Mert AKYILDIZ
Hatay

DİSK’e bağlı Birleşik Metal-İş’in yeni örgütlendiği Hatay’daki Befesa’da işçilerin başlattığı grev 41 gündür sürüyor. Daha önce Hak-İş’e bağlı Özçelik-İş’in yetkili olduğu fabrikada işçiler, her türlü engele rağmen birliklerini kurarak sendika değiştirmişti.

Yaklaşık 70 işçinin grevde olduğu fabrikada bu süre boyunca sendika temsilcileri ile birlikte işçiler 5’erli 10’arlı gruplar halinde nöbet tutuyor. Greve destek ziyaretlerinin olduğu zamanlarda ise bu sayı artıyor ve işçilerin çoğunluğu fabrika önünde buluşuyor.

Serdar İşçi, 7 yıldır Befesa’da kantar operatörü olarak çalışan 41 yaşında bir işçi. Evli ve 3 çocuk babası olan İşçi, aynı zamanda üniversite mezunu. Trakya Üniversitesi İşletme Bölümünden mezun olduktan sonra başladığı işçilik hayatına 22 yaşından beri devam ediyor. Befesa’da işe girmeden önce sağlık iş kolunda teknisyen olarak çalışmış. Yasa değişikliğinden sonra yardımcı teknisyen olarak görülmeleriyle birlikte işini bırakarak Befesa’da işe başlamış. İşçi, fabrikada çalışmaya yabancı olmadığını anlatıyor: “Babam demir doğrama ustası. Okul zamanı onun yanında çalışırdım. Hiçbir zaman ben bu işi yapmam demedim. İşin pisi temizi yoktur.”

Befesa’da işe girerken muhasebe birimi Özçelik-İş’e üye olmasını söylüyor. İlk başta istemediğini söylüyor: “Benim babam İSDEMİR işçisiydi. Grevlerden dolayı oldum olası sevmem Çelik-İş’i. Babamdan öğrendiğim Çelik-İş patron ne derse onu yapan bir sendikaydı. Ondan dolayı üye olmak istemedim ve bunu onlara söyledim. Ancak üye olmasam da dayanışma aidatı vermem gerektiğini ve o zaman yan haklardan faydalanabileceğimi söylediler. Ben de bu yüzden o sendikaya üye oldum.”

"BİR ARAYA GELİP KONUŞTUK"

Fabrikada o dönemler Özçelik-İş’ten genel olarak herkesin rahatsız olduğunu belirtiyor İşçi. Aktardığına göre toplu iş sözleşmeleri (TİS) hiçbir zaman işçilerin onayına sunulmamış ve düşük zamlara imza atılmış. 4 yıl önce gerçekleşen revize süreci sonrasında imzalanan TİS ise bardağı taşıran son damla olmuş. 1 yıl süren revize boyunca fabrika yaklaşık 150-160 milyon lira para harcanarak üretim tamamen otomasyona dönüştürülmüş. Revize dönemi sonrası yapılan sözleşmede sendikanın yaptıkları ‘Artık bu kadar da olmaz’ dedirtmiş. İşçi, bu süreci şöyle aktarıyor: “Bizim duyduğumuza göre o dönemki sözleşmede patron sendikayla yaptığı ön görüşmede yüzde 25’lik bir zamdan söz ediyor. Sendika ise yüzde 10-15 ile masaya oturuyor. Bizim duyduğumuza göre sendika diyor ki; ‘Biz burada 25 alırsak diğer fabrikalar da ister, onlarla başa çıkamayız.’ Sendikacılar bu zamana kadar hep işçiyi korkutarak ilerlemiş. Hiç kimse bir şey diyememiş. Baktık bu sendikadan bir şey olmayacak. 3-5 kişi bir araya geldik, konuştuk, bilgili insanlara danıştık. Herkes fabrikada sevdiği, güvendiği kişilere söyledi, bu şekilde ilerledik. En sonunda tüm işçiler dışarıda buluştuk. Aynı anda e-devlet üzerinden Özçelik-İş’ten istifa ettik, Birleşik Metal-İş’e üye olduk.”

YETKİ DAVASI 3 YIL SÜRDÜ

Befesa’da sözleşme sonrası başlayan süreçten bugünlere kadar işçilerin yaşadıkları zorluklar artarak devam etmiş ancak işçiler birliklerini koruyarak bugünlere kadar gelmiş. İşçiler, 3 yıl önce Özçelik-İş’ten istifa edip Birleşik Metal-İş’e üye olmalarına rağmen yetkiyi ancak bu senenin başında alabilmişler. Bunun sebebini de Özçelik-İş’in yaptıklarıyla açıklıyor İşçi: “Patron açısından sorun yoktu. ‘Hangi sendika olursa olsun, siz kendiniz seçeceksiniz’ dedi fabrika bize. Ama Özçelik-İş yetkilileri önce fabrikaya geldiler, biz o zaman da onların yüzüne bakmadık. Sonra dava ettiler, yetki davası uzun sürdü. Hakim değişti, başka ile taşındı derken bayağı uzun sürdü ama biz hep kenetlendik. Sözleşme de yapamadık, asgari ücrete çalıştık ama hiç geri adım atmadık.”

"GREVE GİTMEYE MECBURDUK"

Ocak ayında yetkinin alınmasının ardından TİS görüşmeleri 7 ayın ardından tıkanarak grev noktasına gelinmiş. İşçi, babasının zamanında grevlerin nasıl geçtiğini görmüş. Ama yine de grevin böyle zor geçeceğini tahmin etmemiş. Her zorluğa rağmen işçilerin geri adım atmadığını da anlatıyor: “Biz zaten sözleşme de yapamadık yetki sorunundan kaynaklı, bayağıdır asgari ücret alıyoruz, yani biz greve gitmeye mecburduk artık. Şimdi sendika her görüşme öncesi ve sonrası bize bilgi veriyor. Temsilcilerimiz o konuda tamamen şeffaf davranıyor. Biz yüzde 82 istiyoruz ama patron tarafı yüzde 60’kadar çıktı. Saat ücretlerine 55 lira zam istiyoruz ve sosyal haklarımız talep ediyoruz. Şimdi ekonomik olarak zor geçiyor ama işçilerin de kendi arasında dayanışma var. Eğitim Sen, Özçelik-İş, Türk Metal, milletvekilleri, çok ziyaretçilerimiz de oldu. Biz geri adım atmayacağız.”

"OKULLAR AÇILIYOR, BORÇLAR ARTIYOR"

İşçilik, fabrika, sendika, grev gibi konuların ardından işçilerin ekonomik olarak neler yaşadığına geliyor konu. Kaldıkları evin kirası 10 bin lira. Sendika grevdeki işçilere 8 bin 500 lira göndermiş. Bir hafta sonra okullar açılacak. İşçi, “En küçük de bu sene anaokuluna başlayacak. Yarı özel-yarı devlet bir okula gidecek, 1500 lira onun aylığı var. Evin kirası var. Diğer çocuktan bir boya istemişler 3 bin 100 lira. Almasan olmaz. Büyükten küçüğe, eş dosttan dayanışma ile hallediyoruz ancak. 18 bin lira maaş alıyorduk sözleşme yapamadığımız için, zaten en az 25 bin lira gider oluyor. Bu iş ne kadar böyle gidecek?​”

İŞÇİLER DAYANIŞMA İÇİNDE

Özçelik-İş üyesi Yolbulan işçileri ile Birleşik Metal-İş üyesi Befesa işçileri birbirleriyle dayanışmayı da sürdürüyor. Geçtiğimiz gün Yolbulan işçileri, Befesa işçilerini ziyaret etti. İşçiler, “Hepimiz emekçiyiz, birleşirsek kazanacağız. Mücadelelerimizde yan yanayız” dedi.

İlk günkü kararlılıkla grevlerini 75 gündür sürdüren Yolbulan işçileri, talepleri kabul edilene kadar mücadeleye devam edeceklerini belirtirken, Befesa işçileri de süreçle ilgili bilgi verdi. Düşük ücrete karşı direnen işçiler birbirlerinden deneyimlerini dinleyerek birleşik mücadele vurgusu yaptı.

Yolbulan Temsilcisi Faruk Demir, Befesa işçilerinin yanında olduklarını belirterek, “Hiçbir zaman bir ayrım gözetmedik hepimiz emekçiyiz. Birleşirsek kazanacağız” diye konuştu.