İlaç avro kuruna yapılan zam: İlaç krizinde asıl sorun Türkiye'nin ilaç alım politikası
İlaç avro kuruna zam yapıldı. Fakat eczacılar ilaç yokluğuna çare olmadığını söyledi. Eczacılar "Gerçek iyileştirmelerin yapılması gerekiyor" dedi.
Fotoğraf: MA
Kübra KIRIMLI
Ankara
Geçtiğimiz günlerde ilaç avro kuruna yapılan zam da ilaç yokluğuna çare olmadı.
Başta kalp ve tansiyon ilaçları olmak üzere antibiyotik, diyabet ilaçları ve göz damlaları raflarda yok. TEİS Başkanı Nurten Saydan, “İlaca ulaşmayı kolaylaştıracak gerçek iyileştirmelerin yapılması gerekiyor” dedi.
Eczacı Erdal Kart, “Türkiye’nin ilaç alım politikası iflas etti. Reel avro kuru ile ilaç avro kuru arasındaki fark kapanmadan bu sorun çözülmez. Geçen yıl Novartis 7-8 kalem ilacını Türkiye’den çekti. Makas kapanmazsa 2025’te de süreç böyle devam eder” dedi.
Cumhurbaşkanı kararı ile “Beşeri Tıbbi Ürünlerin Fiyatlandırılmasına Dair Kararda Değişiklik Yapılması Hakkında Karar” ile ilaç fiyatlarının belirlenmesinde kullanılan avro kuru 21,67 lira olarak güncellendi. Ancak güncellenen ilaç avro kuru ilaç yokluğuna çare olmadı. Halen çok sayıda ilaç yok. Tedavilerini olan yurttaşlar ilaç için eczane eczane gezmek zorunda.
GERÇEK İYİLEŞTİRME ŞART
Konuya dair konuştuğumuz Tüm Eczacı İşverenler Sendikası (TEİS) Başkanı Nurten Saydan, ”Güncel avro kuru 37 TL. İlaç fiyatlarının belirlenmesinde kullanılan avro kuru yüzde 23,5 artışla 21,67 TL'ye yükseldi. Ancak kur seviyesinin güncel kurun çok altında olmasından kaynaklı olarak piyasada bulunamayan ilaç sorununun devam edeceğini düşünüyoruz. İlaca ulaşmayı kolaylaştıracak gerçek iyileştirmelerin de bir an önce yapılmasını bekliyoruz” dedi.
“FARK TOLERE EDİLEBİLİR DEĞİL”
Eczacı (Ecz.) Erdal Kart ise eczacıların yaşadıklarına dair şunları ifade etti: “Bu sorun 7 yıldır var ve gelinen noktada Türkiye'nin ilaç alım politikası artık iflas etti. 7 yıl önce başlayan ilaç avro kuru ile reel kur arasındaki fark yıllar itibariyle kapanmaz bir hal aldı. Eskiden olsa global ilaç firmaları bunu tolere edebilirdi. Ama bu fark artık tolere edilebilir boyutta değil. Güncel olarak reel avro kuru ile ilaç avro kuru arasındaki fark 16 TL’yi buluyor. 2023’te de benzer bir fark vardı; yapılan zamlar o zaman da çözüm değildi. Şimdi de çözüm olmayacak. 2022 yılında 3 kez zam yapılmasına rağmen bugün halen sorun devam ediyor, çünkü makas kapanacağına giderek açılıyor.”
“GLOBAL FİRMALAR TÜRKİYE'DEN İLAÇLARINI ÇEKECEK”
Gidişatın iyiye yorulamayacak durumda olduğunu ifade eden Ecz. Erdal Kart, “Biz göreceğiz ki global ilaç firmaları Türkiye’den ilaçlarını çekecekler. Geçen yıl Novartis 7-8 kalem ilacını Türkiye’den çekti. Bunlardan biri de Alzheimer hastalığında kullanılan bir ilaçtı. Firma bu ilacın ruhsatını Türkiye’den kaldırdı. Bugün söz konusu o ilaca hastalar daha zor erişiyor; çünkü artık bu ilaca erişmek için önce Sağlık Bakanlığı’ndan onay alınarak ardından ya SGK’nın yurt dışı birimi ya da Türk Eczacılar Birliği’nin yurt dışı birimine müracaatla o ilaca erişim sağlanabiliyor. Bu örnek ilaca erişimin ne denli zor hale getirildiğini gösteriyor.” diye konuştu.
“KALP, TANSİYON VE SUNİ GÖZYAŞI DAMLALARI YOK”
Eczacıların bir yandan ekonomik zorluklar bir yandan da ilaç yoklukları ile mücadele ettiklerini söyleyen Ecz. Kart, “Suni gözyaşı ilaçlarına erişim çok sınırlı. Kalp ilaçları yok. Yine global bir firmanın hipertansiyonda kullanılan ilaçları yok. Damar sertliğinde kullanılan ilaçlar yok; kış geliyor çocuk şurupları yok. Yine bir firmaya ait amoksisilin etken maddeli antibiyotik yok. Kısaca biz eczacılar depolardan kısıtlı miktarda ilacı tedarik edip rafımıza koyabiliyoruz. Şimdi bu haldeyiz, zama rağmen ocak ayına doğru ciddi sorunlar yaşayacağız. Bu yüzden ilaç alım politikasının bir an evvel değiştirilmesi gerekiyor. Bu durum artık ne ilaç şirketleri ne tedarikçiler ne de biz eczacılar açısından sürüdürülemez” dedi.
“MUADİL İLAÇLAR SORUNA ÇÖZÜM OLMUYOR”
Muadil ilaçların soruna çözüm olmadığına dikkat çeken Ecz. Erdal Kart, “Bir defa muadil ilaçlar yeterli değil. Ve gerçek şu ki; pazarın büyük çoğunluğu global ilaç firmalarının elinde. Sonra muadil olup patent alıp ancak üretim yapılmadığı durumlar da söz konusu. Bir örnekle muadile dair yaşanan durumu şöyle anlatayım; tansiyon hastalığında kullanılan yurtdışında getirilen Mikardis diye bir ilaç var. Mikardis’in muadili Telvis. İlaç yokluğunda Mikardis’e ulaşamıyoruz. Ama yerli dediğimiz Telvis’e ulaşamadığımız zaman da oluyor. Ya da çok başka bir sorun bazı ilaçların muadili yok! Hasta ne yapacak? Yeniden en başa dönüyoruz; ilaç alım politikasının değişmesi lazım” dedi.
