Evrensel'in manşeti | Ücretli kölelik
TÜİK verileri işsizliği düşük gösterse de geniş tanımlı işsizlik 10 milyona yaklaştı, milyonlarca çalışan düşük ücretlere mahkum.
Fotoğraf: Pexels
Sanayi üretimi düşüyor, ekonomi daralıyor ama “İşsizlik artmıyor”. İktidar mucizesi değil bu! Haftada birkaç gün ya da birkaç saat çalışan milyonları işte sayan fakirleştirici esnekliğin sonucu. Devasa kârlar yaratmasına rağmen işçilere sefalet ücreti dayatan düzeneğin de parçası.
2.7 MİLYON ARTTI
TÜİK sanayinin bir yılda yüzde 2.4, Otomotiv Sanayii Derneği de otomotiv üretimini ilk 10 ayda yüzde 7 gerilediğini açıkladı.
Buna rağmen TÜİK işsizliğin yüzde 8.6’lık seviyesi ile geçen yılla aynı oranda kaldığını duyurdu. DİSK ülke gerçeğine dikkat çekti: “Geniş tanımlı işsizlik 2 yılda 2.7 milyon kişi artarak 7.6 milyondan 10.3 milyona yükseldi.”
SUÇLU İŞÇİYMİŞ
Milyonlarca kişiyi yarı zamanlı, geçici işlere mahkum eden ülke kapitalizmi, tam zamanlı çalışanın da beyaz eşya, konut, araba satın alma umudunu yok etti. Nobel ödüllü İktisatçı Prof. Dr. Daron Acemoğlu ‘İşçi verimli olmadığı için ücret düşük’ tezini öne sürdü: “İşçi ücretleri artmıyor, artması için eğitim ve teknolojiyle verimliliği artırmamız lazım.”
ALAY ETMEYİN
BİRTEK-SEN Başkanı Mehmet Türkmen’den cevap: 15 yıl çalıştığım dokuma sektöründe 2000’lerin başından itibaren bilgisayar donanımlı makinelere geçildi. 50 işçiyle, 8 dokuma tezgahında yapılan üretimi, aynı sürede, tek tezgahta 6 işçiyle yapabilir olduk. Verimliliğin kaç kat arttığını siz hesap edin ama bilin ki ücretlerimiz düştü. Bizimle alay mı ediyorsun?
DERİ YÜZDÜLER
Türkiye’de İSO 500 verilerine göre 1982-2023 yılları arasında ücretler neredeyse sabit kalırken verimlilik 10 kat arttı. Türkiye’nin en büyük şirketlerinden Arçelik, Ford, Tofaş, Otokar, BSH’nin içlerinde olduğu 15 şirkette sömürü oranı 15 yılda yüzde 500’den yüzde 800’e çıktı. Arçelik’te sömürü oranı yüzde 722 olurken, ISUZU’da yüzde 1626’yı buldu.
Osman Berke Duman İSO 500 verileri çerçevesinde hazırlanmış bir grafikle verimlilik artarken ücretlerin yerinde saydığını kanıtladı!
2021 yılından sonra büyüme oranları keskin düşmesine rağmen işsizlik neredeyse sabit kaldı. Gerçekler farklı: Eylül 2022’den bu yana işsizlik yüzde 10.1’den yüzde 8.6’ya indi gözükse de geniş tanımlı işsizlik yüzde 20.3’ten yüzde 25.6’ya çıktı! (İstanbul/EVRENSEL)
