Burhaniye Belediyesi'nde 43 milyonluk imar vurgunu!

İmar Kanunu'na aykırı şekilde parsel sahiplerinden toplam 43 milyonluk hizmet bedeli toplayan Burhaniye Belediyesi'nde açılan davalar nedeniyle kamunun zarara uğratıldığını tespit eden Sayıştay, oluşan zararın sorumlularına ödetilmesini istedi.

Balıkesir'in Burhaniye ilçesindeki parsel sahiplerinin arazilerini uygulama imar planına dâhil etmek için belediye tarafından 'hizmet ücreti' tahsil edildiği ortaya çıktı. Sayıştay'ın Burhaniye Belediyesi'nde yaptığı denetimlerde ortaya çıkan uygulamanın, İmar Kanunu ile Belediye Gelir Kanununa aykırı olduğu kaydedilen Sayıştay'ın Kasım 2024 tarihli raporunda, bu yolla 43 milyon 156 bin 576 TL'lik 'imar hizmet ücreti' topladığı, parsel sahiplerinin belediyeye açtığı davalar sonucu 15 işlemin iptal edildiği kaydedildi. Mevzuata aykırı işlem nedeniyle belediyenin yargılama giderlerine katlanmak zorunda bırakıldığının altı çizilen Sayıştay raporunda, "Kanun'da dayanağı olmayan bu gelir kaleminin tahsil edilmemesi, ayrıca dava konusu olması nedeniyle katlanılan masrafların sorumlularına rücu edilmesi gerektiği değerlendirilmektedir" ifadelerine yer verildi.

DENETİM BULGUSUNDA BURHANİYE BELEDİYESİ BÜYÜKŞEHİR'İ SOLLADI

Sayıştay'ın Balıkesir'deki yerel yönetimlerde yaptığı denetimlerin en çarpıcı sonuçları Burhaniye ilçesinde ortaya çıktı. Balıkesir Büyükşehir Belediyesi denetim raporu 52 sayfa ve 11 bulgu içerirken, Balıkesir'e bağlı bir ilçe olan Burhaniye Belediyesi'nin denetim raporu 78 sayfa, 37 bulgu içeriyor.

PARSEL SAHİPLERİNDEN MEVZUATA AYKIRI HİZMET BEDELİ ALINMIŞ

Sayıştay'ın Burhaniye Belediyesi'nde yaptığı denetimlerde öne çıkan bulgulardan biri, 1/1000 ölçekli uygulama imar planına dâhil edilen parsel sahiplerinden mevzuata aykırı şekilde hizmet bedeli alınması oldu. Burhaniye Belediyesi, Balıkesir Büyükşehir Belediyesi'nin 25 Mayıs 2021 tarihinde onayladığı 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planı'na dâhil edilen parseller için, parsel sahiplerinden 'İmar planına (1/1000) dâhil edilen hizmet ücreti' topladı.

BELEDİYEDEN 43 MİLYONLUK DAYANAĞI OLMAYAN HİZMET BEDELİ

Sayıştay denetçileri, 2021 yılı gelir tarifesine eklenerek mevzuata aykırı şekilde toplanan paranın toplam 43.156.576,08 TL olduğunu tespit edilerek, "Belediyenin resen yapmış olduğu imar planı düzenlemesinde parsel sahiplerinden düzenleme ortaklık payının yanı sıra mevzuata göre dayanağı olmayan hizmet bedeli adı altında ücret tahakkuk ettirildiği görülmüştür" ifadelerine yer verildi.

Burhaniye Belediyesi'nin bu işlemine karşı 16 parsel sahibinin iptal davası açtığı belirtilen Sayıştay raporunda, "15 davada 'dava konusu işlemin iptaline' karar verildiği, bir adet davanın ise süre aşımı nedeniyle reddedildiği, bunlardan 8 adet karar için Belediye tarafından istinafa gidildiği, 7 adet kararın ise kesinleştiği bunun sonucunda Belediyenin davacı tarafından yapılan yargılama giderleri, vekâlet ücreti, yargılama gideri ve istinaf giderine katlanıldığı, tespit edilmiştir" denildi.

SAYIŞTAY: “YARGI MASRAFLARI SORUMLULARINA RÜCU EDİLMELİ”

Burhaniye Belediyesi'nin bu uygulaması sonucunda kaybedilen davalar nedeniyle kurumun yargılama giderleri, vekâlet ücreti ve faiz yüküne katlanmak zorunda bırakıldığının altı çizilen Sayıştay raporunda, "Bu nedenle gerek 2464 sayılı Kanun'da gerekse 3194 sayılı Kanun'da dayanağı olmayan bu gelir kaleminin tahsil edilmemesi, ayrıca dava konusu olması nedeniyle katlanılan masrafların sorumlularına rücu edilmesi gerektiği değerlendirilmektedir" ifadelerine yer verildi.

BELEDİYEDEN “KAYMAKAMLIK ONAYLADI” SAVUNMASI

Sayıştay raporunda, söz konusu bedelin meclis kararı ile belirlendiği ve Kaymakamlık makamınca onaylandığını beyan ettiği belirtilerek, "ancak mevzuat hükümlerine göre dayanağı olmayan bir gelir kaleminin meclis kararı ile kabul edilip, Kaymakamlık makamınca onaylanmış olmasının ilgili hususu mevzuata uygun hale getirmeyecektir" denildi.

BURHANİYE'DE 1668 İŞ YERİ RUHSATSIZ ÇIKTI

Sayıştay'ın, iki dönemdir CHP'li Ali Kemal Deveciler'in başkanlık koltuğunda oturduğu Burhaniye Belediyesi'nde yaptığı denetimler sonucu hazırlanan 78 sayfalık raporda ayrıca ilçedeki 1668 adet işyerinin, işyeri açma ve çalışma ruhsatlarının bulunmadığı belirtilerek şöyle denildi. "Belediye sınırları içerisinde toplam 4046 adet işyerinin bulunduğu, bunlardan 1041 adet işyerinin İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik'e tabi olmadığı, 2 adet işyerinin Balıkesir Valiliği tarafından ruhsatlandırıldığı, 5 adet işyerinin adreste bulunmadığı, 91 adet işyerinin Büyükşehir Belediyesi tarafından ruhsatlandırıldığı, 57 adet işyerinin faal olarak çalışmadığı, 22 adet işyerinin OSB'ler tarafından ruhsatlandırıldığı, 1209 adet işyerinin işyeri açma ve çalışma ruhsatlarının bulunduğu ve 1668 adet işyerinin ise işyeri açma ve çalışma ruhsatlarının bulunmadığı tespit edilmiştir."

EDREMİT BELEDİYESİ 46 İŞÇİYİ ZABITA YAPMIŞ

Sayıştay denetçilerinin 2023 yılında Edremit Belediyesi'nde yaptığı denetimlerde ise Belediye Personel şirketinde işçi olarak istihdam edilen 46 personelin Edremit Belediyesi tarafından hizmet alımı suretiyle zabıta olarak görevlendirildiği belirlendi. Anayasa'nın 128'inci maddesinde; genel idare esaslarına göre yürütülen kamu hizmetlerinin gerektirdiği görevlerden asli ve sürekli nitelik taşıyanların, memurlar ve diğer kamu görevlileri eliyle gördürüleceğinin belirtildiği kaydedilen Sayıştay raporunda, "Belediyelerin sunmuş olduğu zabıta hizmetlerinin de, bu nitelikte olduğu açıktır. Zabıta teşkilatının amacı ve mevzuatta belirtilen görevleri dikkate alındığında, kamu güvenliğine katkı sağlamak gibi bir vazifesinin de bulunduğu, bu nedenle idari kolluk görev ve yetkisi olduğu da görülmektedir" denildi.

RUHSATSIZ İŞYERLERİ, VERGİSİZ OTELLER

• Sayıştay'ın Edremit Belediyesi'nde yaptığı denetimler sonucunda öne çıkan bulgular ise şöyle:
• Otopark hesabına kaydedilmesi gereken paraların Otopark Yönetmeliği'ne aykırı olarak otopark hesaplarında kaydedilmeyerek cari hesaba aktarıldığı tespit edilmiştir.
• İşyeri açma ve çalışma ruhsatından muaf olan bazı iş yerleri için çevre temizlik vergisi mükellefiyeti kurulmadığı, dolayısıyla söz konusu iş yerlerinden bu verginin tahsil edilmediği görülmüştür.
• Edremit Belediyesinin mülkiyetinde olan arazi üzerinde lehine üst hakkı tesis edilen işletmeler için, söz konusu arazide inşa ettikleri binalara ilişkin emlak vergisi ve çevre temizlik vergisi mükellefiyetinin oluşturulmadığı tespit edilmiştir.
• Edremit ilçe sınırlarında yer alan, mülkiyeti Vakıflar Genel Müdürlüğüne ait otellerin kiracılarından emlak vergisi ile çevre ve temizlik vergisinin alınmadığı görülmüştür. (Balıkesir/EVRENSEL)