Tehlikedeki Avukatlar Günü: Belaruslu avukatlar baskı altında

24 Ocak Tehlikedeki Avukatlar Günü, bu yıl Belaruslu avukatlara ithaf edildi. Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD) ve İnsan Hakları Derneği (İHD) Adana Şubeleri konuya ilişkin İHD Adana Şubesi'nde bir basın açıklaması gerçekleştirdi. Açıklamada mesleki faaliyetleri nedeni ile hapis cezası verilen Belaruslu avukatların fotoğrafları taşındı.

Tehlikedeki Avukatlar Günüyle ilgili açıklama yapan İHD ve ÇHD Adana şubeleri bugünü Belaruslu avukatlara ve hukuksuzca gözaltına alınan avukat Fırat Epözdemir’e ithaf etti

https://t.co/c0Ea5vvaGv pic.twitter.com/7GkypGZYyH

— Evrensel Gazetesi (@evrenselgzt) January 24, 2025

ETKİNLİĞE BU YIL BARO KATILMADI

ÇHD Adana Şube Başkanı Baran Taygun Metin, İstanbul Barosu Yönetim Kurulu Üyesi avukat Fırat Epözdemir’in hukuka aykırı bir şekilde göz altına alındığına dikkat çekerek bugünü ona da atfettiklerini ifade etti. Geçmişten beri bu açıklamayı her sene Adana Barosu salonunda Baro ile birlikte düzenlediklerini ifade eden Metin, “Yaptığımız görüşmede bu etkinliğe katılmak istemediklerini söylediler. Bunu da belirtmek gerekiyor” dedi.

Basın açıklamasını ÇHD Adana Şube Yöneticisi Umay Büyükdağ okudu.

ATOCHA KATLİAMI’NDAN BELARUS’A

Bu günün 24 Ocak 1977'de Madrid'de belirterek mesleki faaliyetleri nedeniyle dört avukat ve bir hukuk ofisi çalışanının, aşırı sağ gruplarla bağlantılı failler tarafından öldürüldüğü Atocha Katliamı'na atıfta bulunduğunu ifade eden Büyükdağ, bu özel günün amacını, avukatlara yönelik baskılara dikkat çekmek ve ulusal ve uluslararası düzeyde tartışmaları başlatmak olarak tanımladı.

BELARUS'TAKİ AVUKATLARA SİSTEMATİK BASKILAR

Umay Büyükdağ, Belarus'taki avukatların 2020'den bu yana mesleki faaliyetleri nedeni ile artan bir şekilde sistematik cezai yaptırımlarla karşılaştığını ve keyfi olarak tutuklandığını belirtti. Şu anki yasal çerçeve ve uygulamaların, ifade özgürlüğü ve uluslararası faaliyetlere katılımı çok ciddi bir şekilde kısıtladığı ifade eden Büyükdağ, şunları söyledi, “Belarus devletinin eylemleri, hem ulusal yasaları hem de uluslararası normları ihlal etmektedir. Bunlar arasında, avukatların kamuoyu önünde yaptıkları açıklamaları cezalandırmak için etik normların kötüye kullanılması da bulunmaktadır. Avukatların açıklamaları çoğu kez müvekkilleri ile de ilgili olduğundan avukatın ifade özgürlüğünün ihlali doğrudan savunma hakkının da ihlali ile sonuçlanabilmektedir. Bu sistematik saldırı, avukatları susturmayı ve onların demokratik ilke ve insan haklarını etkin bir şekilde savunma yeteneklerini kısıtlamayı amaçlamaktadır.”

Büyükdağ, avukatların bağımsızlığını koruyan yasal ilkelerin sıkı bir şekilde uygulanması ve gerekli reformların ivedilikle yapılmasının, Belarus'ta adil ve demokratik bir sistemin inşa edilmesi için hayati bir gereklilik olduğunu vurguladı."

ULUSLARARASI TALEPLER VE ÖNERİLER

Belarus’taki avukatlara yönelik baskıları sona erdirmek ve adil bir sistem kurulması için Tehlikedeki Avukatlar Günü Koalisyonu’nun şu önerileri dile getirildi,

• Belarus hükümeti, avukatların mesleklerini korkutma, taciz veya müdahale olmaksızın icra edebilmelerini sağlamalıdır. Avukatlar, avukatlık mesleklerini yerine getirirken herhangi bir işlem nedeniyle tehdit veya cezai yaptırımlarla karşı karşıya kalmamalıdır. Avukatlık mesleklerini icra ederken karşılaştıkları herhangi bir kovuşturma durdurulmalıdır. Mesleki uygulamaları nedeniyle hüküm giymiş tüm avukatlar serbest bırakılmalıdır.
• Avukatlar, mesleklerini icra ederken müvekkilleri veya müvekkillerinin savunduğu davalarla özdeşleştirilemez. Avukatlar, müvekkillerini savundukları için herhangi bir suçlamaya maruz kalmamalıdır.
• Avukatlar, kendi çıkarlarını temsil etmek ve mesleki gelişimlerini teşvik etmek için bağımsız profesyonel dernekler kurma ve bu derneklere üye olma hakkına sahip olmalıdır. Profesyonel derneklerin yönetim organları, üyeleri tarafından seçilmeli ve dış müdahaleler olmaksızın görevlerini yerine getirebilmelidir. Belarus hükümeti bu organizasyonlara müdahale etmeyi bırakmalıdır.
• Avukatların meslek dernekleri, tüm yargılananların etkin ve eşit hukuki hizmetlere erişimini sağlamak için gerekli tüm kaynaklara sahip olmalıdır ve avukatlar, yasa ve mesleki kurallara uygun olarak müvekkillerine tavsiyede bulunup yardımcı olabilmelidir.
• Avukatlara yönelik disiplin işlemleri, meslek tarafından kurulmuş tarafsız bir disiplin komisyonu, bağımsız bir yasal otorite veya bir mahkeme önünde gerçekleştirilmeli ve bağımsız yargı denetimine tabi tutulmalıdır. Belarus hükümetinin disiplin işlemlerine doğrudan veya dolaylı olarak müdahale etmesine izin verilmemelidir. Avukatların meslek kuralları, meslek tarafından veya yasama organı tarafından belirlenmelidir.
• Irk, renk, cinsiyet, etnik köken, din, siyasi veya diğer görüşler, ulusal veya sosyal köken, servet, doğum veya diğer herhangi bir duruma dayanarak avukatlık mesleğine girişte veya mesleğin devamında ayrımcılık yapılmamalıdır.
• Belarus hükümeti, mesleklerini icra ederken tehdit altında olan avukatların güvenliğini sağlamalıdır.
• Avukatlar, mahkemede veya diğer resmi merciler önünde yaptıkları iyi niyetli açıklamalar nedeniyle yargılanmamalıdır.
• Belarus hükümeti, avukatların ifade özgürlüğü, inanç, dernek kurma ve toplanma özgürlüklerini garanti altına almalıdır. Avukatların, özellikle hukuk, politika, yönetim ve idare ile ilgili tüm konularda kamuoyu tartışmalarına katılma, yerel, ulusal veya uluslararası organizasyonlara üye olma ve bu toplantılara katılma hakları olmalıdır ve bu hakları kullanırken mesleki kısıtlamalara maruz kalmamalıdırlar.
• Herkes, haklarını savunmak için kendi seçtiği avukata sahip olma hakkına sahip olmalıdır. Bu hak, ayrım yapılmaksızın uygulanmalıdır. Bu, yeterli kaynak ve finansman sağlanarak temin edilmelidir. 
• Kendisine suç isnat edilen kişi, suçlamalar hakkında derhal bilgilendirilmeli ve seçtiği bir avukat tarafından desteklenme hakkına sahip olmalıdır. Hükümet, tutuklanan veya gözaltına alınan herkesin, karşılarına çıkarılan suçlamalara bakılmaksızın, seçtikleri bir avukata hızlı bir şekilde erişebilmelerini sağlamalıdır.
• Avukatlar, müvekkillerine etkili hukuki yardım sağlayabilmek için gerekli tüm bilgi, dosya ve belgelere erişim hakkına sahip olmalıdır. Bu, tüm mahkemelerde ve iddia edilen tüm suçlar için geçerli olmalıdır. Belarus hükümeti, avukatlar ile müvekkilleri arasında mesleki ilişkiler çerçevesinde gerçekleşen tüm iletişim ve danışmaların gizli olduğunu tanımalıdır.
• Hiçbir yargı mercii veya idari otorite, bir avukatın müvekkili adına huzuruna çıkma hakkını reddedemez.
• Son olarak, Uluslararası Tehlikedeki Avukatlar Günü Koalisyonu, siyasi nedenlerle barodan çıkarılan avukatların derhal yeniden göreve getirilmesini ve siyasi nedenlerle hapsedilen avukatların serbest bırakılmasını acilen talep etmektedir. (Adana/EVRENSEL)