Dört otomotiv tekeline dolaylı teşvik doping oldu

Türkiye’de sıfır otomobil satışında özel tüketim vergisi (ÖTV) oranı yüzde 80 olarak uygulanırken, engellilik derecesi yüzde 90 ve üzeri olan kişiler adına ÖTV’den muaf otomobil satışlarına ilişkin düzenleme Koç Holding ortaklığındaki Fiat, Hyundai, Toyota, OYAK Renault’un satışlarını destekledi.

İktidar, engellilerin ÖTV’den muaf otomobil alım şartlarında güncellemeye gitmişti. Buna göre engellilerin ÖTV muafiyetiyle alabileceği otomobil sadece yüzde 40 yerlilik oranına sahip otomobillerle (Türkiye’de üretilen 5 farklı markanın 10 modeli) sınırlandırıldı. Ocak 2025 öncesinde engelli muafiyet sınırı dışında model-marka ayrımı bulunmuyordu.

BYD’NİN ARDINDAN FIAT, HYUNDAI, OYAK RENAULT, TOYOTA’YA TEŞVİK NİTELİĞİNDE DÜZENLEME

Aldığı teşviklerle Türkiye’de doğrudan yatırım yapma kararı alan Çinli otomotiv tekeli BYD’nin pazara girişinin ardından Fiat, Hyundai, OYAK Renault, Toyota için teşvik niteliğindeki düzenleme ile en çok satan 10 modelin 9’unu bu şirketler gerçekleştirdi. Daralan pazar koşullarında Toyota’nın C-HR modeli önceki yılın aynı dönemine göre (ocak 2024) satışlarını yüzde 125.07 artırarak model bazında satış adedini en çok artıran model oldu.

SATIŞLARI ARTIRDI YA DA DÜŞEN SATIŞLARI ONARDI

Türkiye’de binek otomobil satış adedi bu yılın ocak ayında, geçtiğimiz yılın ocak ayına göre yüzde 12.64 azaldı.

ÖTV düzenlemesi ‘teşvikinden’ en çok OYAK Renault, Ford Otosan, Fiat, Hyundai ve Toyota yararlandı.

En çok satan 10 modelin 9’u, yeni ÖTV düzenlemesiyle yüzde 40 yerlilik oranı şartını sağlayan modeller oldu. Türkiye’de OYAK ortaklığında üretim yapan Renault’un iki modeli, Koç Holding ortaklığında üretim yapan Fiat’ın 2 modeli, Japon sermayeli Toyota’nın iki modeli, Güney Kore sermayeli Hyundai’nin 2 modeli, TOGG’un T10X modeli en çok satan 10 otomobil modeli arasında yer aldı. ÖTV muafiyeti kapsamında yer almamasına rağmen BYD’nin Seal U DM-İ modeli de en çok satan 10 model arasına girdi.

Renault üretimi Clio’nun satış adedi geçtiğimiz yılın ocak ayına göre yüzde 9 artışa 2 bin 699’dan 2 bin 942’ye çıktı.

ALTI MODELİN PAZAR PAYI ARTTI

Engelli ÖTV muafiyetinde yapılan değişiklik ile pazar paylarında da değişiklik yaşandı. Engelli ÖTV muafiyeti kapsamındaki modellerin pazar payı şöyle oldu:

Renault üretimi Clio’nun pazar payı yüzde 4.21’den yüzde 5.26’ya çıktı.Toyota Corolla’nın pazar payı yüzde 3.57’den yüzde 4.03’e çıktı.Hyundai i20’nin pazar payı yüzde 2.35’ten yüzde 2.90’a çıktı.TOGG T10X’in pazar payı yüzde 2.54’ten yüzde 2.81’e çıktı.Toyota C-HR’nin pazar payı yüzde 1.04’ten yüzde 2.68’e çıktı.Hyundai Bayon’un pazar payı yüzde 1.81’den yüzde 2.63’e çıktı.Fiat Egea Cross’un pazar payı yüzde 3.83’ten yüzde 2.59’a düştü.Renault üretimi Megane Sedan’ın pazar payı yüzde 7.28’den yüzde 5’ düştü.Fiat üretimi Egea Sedan’ın pazar payı yüzde 7.77’den yüzde 4.64’e düştü.

TÜM VERGİLERDEN MUAF BYD OCAKTA İLK 10’A GİRDİ

En çok satan 10 otomobil modeli arasında engelli ÖTV muafiyeti kapsamında yer almayan sadece BYD’ye ait Seal U DM-İ modeli yer aldı. Hükümetten aldığı teşvik karşılığında yatırım kararı alan BYD, yüksek kâr marjı nedeniyle tüketiciler tarafından eleştirilmişti.

BYD Türkiye Genel Müdürü İsmail Ergun, “Tüm gümrük vergisi, ek vergi ve distribütörün kendine ait 20 servis açma zorunluluğundan muafız” demişti.

PAZAR DARALIYOR:  VOLKSWAGEN, NİSSAN, CITROEN İLK 10 DIŞI

Otomotivde kampanyaların ve satışların arttığı aralık ayında 126 bin 416 adet otomobil satıldı. Ocak ayında gelen zamlar, azalan kampanya ve stoklar ile sıkılaşan tüketici kredileri nedeniyle aylık bazda otomobil satışı yüzde 55.74 daraldı.

Engelli ÖTV düzenlemesi öncesindeki son satışlar aralık ayında yapıldı. Aralık ayında en çok satan 10 modelin ikisi Renault’ya, ikisi Fiat’a aitti. Listeye Volkswagen, Nissan, Dacia ve Citroen birer modeli ile girmişti. ÖTV düzenlemesi ile birlikte ocak ayında Volkswagen, Nissan, Dacia ve Citroen modelleri ilk 10’a giremedi.