İmaj, reklam ve politika

Reklam dünyası, sanatın dilini kendi diline çoktandır çevirmiş durumda. Özellikle dış mekan reklamlarında karşılaştığımız bu durum çağdaş veya güncel sanat olarak da nitelendirilebilir. Demem o ki sokaklarda gördüğünüz reklamları bir sanat galerisinin içine koysunlar  performans, enstalasyon, fotoğraf sergisi diye açsınlar yani...
Altta fotoğrafını gördüğünüz de böyle bir şey. İstinye Park AVM’nin açılışında kullanılan bu ve benzeri bir çok fotoğraf bu AVM’nin etrafına yapıştırılarak reklam yapılmıştı. Fotoğraftaki modeller gerçek hayattan hatta bu AVM’nin inşaasında çalışan işçiler. Ne güzel değil mi? İnşaatı yapanları şirket onore ederek binaya koskocaman asarak sanki teşekkür ediyor(!) Çok merak ediyorum bu AVM’nin açılışının üzerinden geçen bunca yılda fotoğrafları asılanlardan kaçı elleri ceplerinde  mağazalara girip alış veriş yapabilmiştir? Fotoğraflara baktığımızda hepsi bir ürünün reklamını yapıyor. Kimi çanta asmış boynuna, kimi marka bir ayakkabı, kimi kocaman bir oyuncak ayı tutuyor  vb... Fotoğraftaki özne kim? İşçi, ne yapıyor? İş aletinin yanı sıra marka bir ayakkabı ya da çantayı bize gösteriyor. Ne diyor? Bu binanın yapılışında benim emeğim var. Tüketim malları satılsın diye. Hatta bu mallara ben de sahip olabilirim... sen de...
İnsanı nesneleştiren bir mantıkla, reklamı yapılan ürün ve AVM’nin bu reklam fotoğrafları belgesel fotoğraf imajı ile kullanılarak sevimli ve insancıl kılınmış. Gerçekliğin reklam dili bu. Ama fotoğrafın gerçekliği değil. Hele hele model olarak kullanılan işçilerin gerçekliği hiç değil.
19 Ekim 2007 tarihli Milliyet gazetesi bu AVM’nin açılışını verdiği haberde şöyle diyordu: İstinye Park’ın resmi açılışı Başbakan Recep Tayyip Erdoğan eşi Emine Erdoğan ile Suriye devlet Başkanı Beşar Esat ve eşi Esma Esad tarafından yapıldı.Başbakan Recep Tayyip Erdoğan;  “Devlet doğru yönetildi. Ülke gerekli değişimi gerçekleştirerek, sırtındaki yüklerden kurtuldu. Özel sektörümüzün önü açıldı. Reformlar süreci cesaretle ve ciddiyetle sürdürüldü” dedi. Erdoğan, 3 bin 500 kişinin istihdam edildiğini söylediği İstinye Park’ı Türkiye’nin büyük hızla geliştiğine iyi bir örnek olarak gösterdi. “ Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad ise, yaptığı kısa konuşmada, Türkiye’de gördüğü sıcak ilgiden dolayı teşekkür etti. İki ülke arasında iyi ilişkilerin daha ileri götürülmesini istediklerini belirten Esad, Türkiye ve Suriye’nin iki kardeş ülke olduğunu söyledi.
Tüccarlar arasındaki anlaşmazlık bir büyük tüccar ülkenin devreye girmesiyle kardeş kavgasına dönüşmüştür. Başbakan o açılışı sonuçlandırırken “Türkiye Cumhuriyeti ‘tüccarlık yapan devlet değil” demiş. Suriye ile gelinen nokta dikkate alınınca anlaşılan o kardeşlikten maraz doğmuş. Kapitalizmin kardeşliği parasal çıkarlarla doğru orantılıdır. Çıkarlar söz konusu olduğunda ‘Kardeşlik’ retorik bir söylem olarak  kalır.
Barış talepleri, Hak, hukuk ve adalet çağrıları iktidarların hiç sevmedikleri taleplerdir. Bu durumu Rosa Luksemburg 1911 yılında çok güzel açıklamış.
 “… Savaşa karşı bir şey yapabilir miyiz? Sorusunu sormak zorundayız. Kapitalizm varolduğu sürece savaşı ortadan kaldıramayacağımız konusunda açığız. Fakat biz bütün gücümüzle Emperyalizme, savaşa karşı mücadele yürüttüğümüzde kapitalizmi yenebiliriz. Bunun için uzun ya da kısa vadede egemen sınıflardan, bir kitlenin diğer kitleye saldırması çağrısı geldiğinde kitlelerden; Hayır bunu yapmayacağız! Açıklamasında bulunma zorunluluğu olduğunu en son kişiye kavratıncaya dek çalışmak zorundayız! …Ve halk … günümüzde savaşların sadece küçük bir avuç kapitalist savaş avcısının ve sömürücülerin yararına yürütüldüğünü, büyük kitlenin ise her açıdan militarizmin kurbanı olduğunu … kavradığında, o zaman bu düşünce kitlede öyle politik bir güce dönüşür ki, tüm süngüler onun önünde kırılır.” (4 aralık 1911 Rosa Luksemburg)