'İstişareden müzakereye doğru'

Başbakan Erdoğan’ın görüşmelerin başladığını açıklamasından kısa süre sonra milletvekilleri Ahmet Türk ile Ayla Akat 3 Ocak günü İmralı adasına giderek PKK lideri Abdullah Öcalan ile görüştüler. Kürt siyasetçilerinin Öcalan ile görüşmesinden bu yana eli kalem tutandan ağzı laf yapana kadar konu ile ilgili yazmayan, konuşmayan neredeyse kalmadı.
Konuşanlar, yazanlar arasında MHP türü siyaset yapan bir kısım ırkçı çevre hariç neredeyse hiç kimse ya da hiçbir kurum sorunların görüşülerek çözümlenmesine karşı çıkmadılar. Görüşmelere destek vermediği/vermeyeceği iddia edilen Fethullah Gülen’den Öcalan’ın siyasetine açıktan cephe alan Kürtlere kadar birçok kişi veya çevre, nüansları farklı bile olsa en azından Öcalan ile görüşmeye karşı durmuyorlar.
Elimizde bir anket sonucu yok ama Öcalan ile görüşülmesi, toplumun geniş bir kesiminden de destek almış gibi görünüyor.
Görünen o süreç öncekilerden farklı yürütülecek, yürütülmeye çalışılacak. Şunu biliyoruz ki bağlayıcılığı olan resmi ağızlar üzerinden görüşmelerin sadece söylenebilir/açıklanabilir boyutları kamuoyuna iletilecek; iletilmesi gerekli görülenler de büyük olasılıkla ‘yakın çevredekiler’ üzerinden ‘sızdırılarak’ kamuoyuyla paylaşılacak. Tabi arada ‘birileri’ manipülatif yaklaşımlar da sergileyecek.
***
Henüz resmi ağızlar üzerinden kimlerle nelerin görüşüldüğüne, hangi konularda mutabakata varıldığına yönelik verilmiş bir mesaj yok. BDP’liler, biraz da “yoğurdu üfleyerek yeme” kaygısından olsa gerek “ser verip sır vermiyorlar.” Ama hükümete yakın gazetelerde, doğru ya da yanlış, Öcalan ile MİT Başkanı, dolayısıyla hükümet arasında varılan mutabakatlar bile yayınlanmaya başladı.
Yazılsın, konuşulsun; yalan da olsa doğru da olsa sonuçta her yazılan, her konuşulan tartışmaya katkı sunar.
Ama hakkını da vermek gerekir, bunca yazılıp çizilmesine, bunca destek görmesine rağmen süreç kolay ilerlemeyecek.
Bir kere masanın iki tarafında yer alanların her birinin ikna etmek zorunda oldukları geniş bir kitleleri; bunun yanı sıra dikkate almak zorunda kaldıkları çok farklı çevreler vardır.
Elbet tarafların her birinin etkili liderlerinin olması bir avantajdır ama buna rağmen sorunun görüşmeler yoluyla çözülmesinin kolay olmayacağını, birçok iniş çıkışın yaşanacağını, hatta provokatif eylemlerin olabileceğini, belki de zaman zaman görüşmelerin kesilebileceğini bile söyleyebiliriz.
***
Görüşme bilgisinin paylaşılmasına rağmen mutabakatların açıklanmasında ketum davranılacağından olsa gerek, Kürt tarafından şimdiye kadar sadece, Öcalan’ın Ahmet Türk’e “Barış için fazla zamanımız yok” dediği ile yine Türk’ün “İmralı’nın talepleri devleti zorlamayacak türden” açıklaması kamuoyuna yansıdı. Başbakan ise dilini nispeten yumuşatsa bile yaşananları hala “terörle mücadele, siyasetle müzakere” olarak yorumluyor.
Süreç ketum ilerliyor ama “iki kişinin bildiği sır değildir” misali nelerin görüşüldüğünü de taraflarca yapılan açıklamaların satır aralarından, bazı ‘yakın çevredekilerin’ yazdıklarından öğreniyoruz.
PKK cephesinden yapılan açıklamalarda, Öcalan ile görüşmeler ikileme yer bırakmayacak biçimde desteklenirken, silahların bırakılmasının başa alınmasına karşı çıkılıyor. Karayılan, henüz istişareden müzakereye geçilmediğini belirttiği açıklamasında, “Kürtlerin sisteme entegrasyonu değil Kürt sorununun çözümü esas alınmalı” diyor. Karayılan, sürecin sağlıklı ilerlemesi için Öcalan’ın koşullarının süreci yönetebilecek şekilde düzenlenmesine ve devletin bir an önce şiddetten vazgeçmesi gerektiğine de dikkat çekiyor.
Devlet cephesinden gelen açıklamalarda sorunun hala bir statü sorunu olarak görülmediği açık...
Kanımca sürecin en önemli handikabı da bu olacak.
Hükümet, sorunu anayasal bir sorun gibi ele alarak “demokratik bir Türkiye’de kimliği ve dili reddedilmeyen statüsüz bir vatandaşlık,” öneriyor Kürtlere.
Kürtler ise haklarını eşit ve özgür kullanmanın yanı sıra varlık ve statülerinin anayasal ve yasal olarak güvence altına alınmasını istiyorlar.